اعدام ۲۰ نفر در ایران
۱۳۸۸ تیر ۱۳, شنبهخبرگزاری نیمهرسمی "فارس" بعد از ظهر روز شنبه ۴ ژوئیه (۱۳ تیرماه) فهرستی از اسامی ۲۰ نفر را منتشر کرد که همهی آنها صبح همین روز در زندان رجاییشهر کرج (گوهردشت) به دار آویخته شدهاند. جرم همهی آنها قاچاق مواد مخدر اعلام شده است.
دو روز پیش از این (پنجشنبه ۲ ژوئیه/ ۱۱ تیر) روزنامهی دولتی ایران خبر از اعدام شش مرد داده بود که حکم آنها روز چهارشنبه ۱۰ تیرماه به اجرا درآمده بود. تقارن این اعدامها با اعتراضهای گستردهی هفتهی اخیر در ایران، برای برخی از فعالین اجماعی و سیاسی پرسشبرانگیز است.
در روزهای گذشته برخی از وکلای دادگستری که برای قطع مجازات اعدام در ایران فعالیت میکنند هشدار داده بودند که قرار است دهها نفر در روز شنبه اعدام شوند. این وکلا دربارهی اینکه احکام اعدام صادر شده براساس قانون بوده و تشریفات قانونی را طی کرده باشد، ابراز تردید کردهاند. هنوز روشن نیست دادگاه این افراد کی و در کجا برگزار شده و آیا آنها از وکیل حق دفاع عادلانه برخوردار بودهاند یا نه.
بنابر دادههای سازمان بینالمللی حقوق بشر، ایران جزو دو کشور نخست جهان از نظر شمار اعدامهاست. در میان اعدامشدگان در ایران در مواردی نوجوانان نیز دیده میشوند که به هنگام ارتکاب جرم زیر ۱۸ سال بودهاند. در طول سال ۲۰۰۸ دستکم ۳۴۶ مورد اعدام در ایران ثبت شده است. در سال ۲۰۰۷ شمار اعدامهایی که خبر آنها در رسانههای رسمی ایران منتشر شدهاند، ۳۳۵ نفر بودند. در سالجاری میلادی بنابر آمار برخی سازمانهای حقوق بشری تاکنون بیش از ۱۶۰ اعدام شدهاد.
جامعهشناسان براین نظرند که مجازات خشن و بیرحمانه اعدام، در هیچ کشوری مانع از ارتکاب جرم نشده است. در اعلامیهی نخستین «کنگره جهانی لغو مجازات اعدام» که در ۲۰۰۱ در استراسبورگ فرانسه برگزار شد، آمده است: «مجازات اعدام هیچگاه از ارتکاب جرمی جلوگیری نکرده است. این مجازات همواره اقدامی به مثابه شکنجه، عملی بینهایت وحشیانه، رفتاری غیرانسانی و اهانتآمیز به شمار میرفته است. جامعهای که مجازات اعدام را اعمال نماید، جامعهای است که خشونت را تشویق میکند. هر جامعهای که به کرامت و منزلت انسانها احترام میگذارد، در جهت الغای این مجازات کوشش میکند.»
MM/SJ