1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

اعتراضات ۱۴۰۱؛ ادامه تلاطم در "جزیره ثبات" ادعایی حکومت

۱۴۰۱ مهر ۳, یکشنبه

وزیر خارجه جمهوری اسلامی به تقلید از جیمی کارتر ایران را جزیره ثبات خوانده اما طوفان اعتراض‌ها به شدت ادامه دارد. مطابق آمار رسمی تعداد قربانیان به ۴۱ نفر رسیده و ظاهرا هزار و ۲۰۰ نفر از معترضان بازداشت شده‌اند.

https://p.dw.com/p/4HJKx
Protest nach dem Tod von Mahsa Amini
عکس: UGC

خبرگزاری ایلنا صبح یک‌شنبه، سوم مهرماه از قول حسین امیرعبداللهیان نوشت: «در دیدار با مقامات کشورها، همگان از جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان جزیره ثبات در میان منطقه‌ای متلاطم و پرچالش یاد می‌کنند.»

وزیر خارجه جمهوری اسلامی از این همگان نامی نبرده اما اندکی دیرتر در یک پیام توئیتری خبر داد که در نیویورک با همتایان خود از کویت، امارات، اریتره، ارمنستان، اوگاندا، سری‌لانکا، نیکاراگوئه، ونزوئلا و عراق دیدار و رایزنی کرده است.

جزیره ثباتی که امیرعبداللهیان ادعای آن را دارد از مدت‌ها پیش توسط اغلب کشورهای منطقه کانون تنش، مناقشه و بی‌ثباتی به شمار می‌رود.

جریزه ثبات؛ از جیمی کارتر تا امیرعبداللهیان

این جزیره از حدود ده روز پیش درگیر موج بی‌سابقه‌ای از حرکت‌های اعتراضی است که در واکنش به کشته شدن مهسا امینی آغاز شد و به سرعت سویه‌ای ضد حکومتی پیدا کرد.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

وزیر خارجه جمهوری اسلامی با تمام دشمنی و عناد سران این کشور با غرب، به خصوص ایالات متحده عبارت "جزیره ثبات" را از جیمی کارتر، رئیس جمهوری سابق آمریکا وام گرفته است.

کارتر دی ماه ۱۳۵۶ در ضیافت شامی در کاخ نیاوران ایران تحت رهبری محمدرضا شاه پهلوی را جزیره ثبات در منطقه توصیف کرد. این توصیف اغراق‌آمیز زمانی مطرح شد که حرکت‌های اعتراضی علیه حکومت شاه آغاز شده بود و حدود یک سال بعد به سرنگونی سلسله پهلوی منجر شد.

ادامه حرکت‌های اعتراضی با وجود سرکوب خشونت‌بار

با گسترش حرکت‌های اعتراضی در بسیاری از شهرهای ایران سرکوب معترضان نیز خشونت‌آمیزتر و شدیدتر شده اما تا کنون در مهار این موج کم‌سابقه ناتوان بوده است.

صدا و سیمای جمهوری اسلامی در برنامه خبری شنبه‌شب خود شمار کشته‌شدگان اعتراض‌های اخیر را ۴۱ نفر اعلام کرد. فعالان سیاسی و گروه‌های حقوق بشری معتقدند شمار کشته شدگان بسیار بیشتر از این آمار است و تعداد زیادی نیز مجروح و بازداشت شده‌اند.

خبرگزاری تسنیم، رسانه نزدیک به سپاه پاسداران دوم مهرماه به نقل از یک مقام آگاه امنیتی که نامش فاش نشده گزارش داد که تا کنون نزدیک به هزار و ۲۰۰ نفر "از عاملان مؤثر و تحریک‌کنندگان اغتشاشات اخیر" شناسایی شده‌اند.

با توجه به برخورد خشن ماموران با شهروندان معترض که در تصویرها و ویدئوهای منتشر شده در فضای مجازی به چشم می‌خورد می‌توان انتظار داشت که افراد "شناسایی" شده بازداشت شده‌اند. با این حال هنوز آمار قابل اعتمادی در این باره منتشر نشده است.

ناکارآمد شدن ماشین ارعاب حکومت

یکی از ویژگی‌های مهم حرکت‌های اعتراضی روزهای اخیر ریخته شدن ترس شهروندان از نیروهای سرکوبگر حکومتی است. در ویدئوهای زیادی ایستادگی معترضان در برابر نیروهای امنیتی و انتظامی به چشم می‌خورد و در موارد زیادی این نیروها به عقب رانده شده‌اند و گاهی حتی مورد حمله قرار گرفته‌اند.

از دیگر ویژگی‌های جنبش اعتراضی اخیر شهروندان ایرانی موج کم‌سابقه حمایت‌های داخلی و خارجی از معترضان است که شامل راهپیمایی‌های چند هزار نفری در شهرهای مختلف جهان و صدور بیانیه‌های حمایتی از سوی شخصیت‌هایی است که در اعتراض‌های قبلی یا خاموش بوده‌اند یا به این صراحت جانب معترضان را نگرفته بودند.

نقش پر رنگ زنان در حرکت‌های اعتراضی اخیر نیز بسیار چشمگیرتر و محوری‌تر از تمام اعتراض‌های سال‌های گذشته بوده است. بسیاری از زنان ضمن آتش‌زدن روسری‌های خود، مانند دیگر معترضان، علیه کل حکومت و رهبر آن علی خامنه‌ای شعار می‌دهند.

درخواست تحقیق درباره "سرکوب غیرانسانی و کشتار" معترضان

سازمان عفو بین‌الملل به تازگی در بیانیه‌ای خواستار ایجاد یک مکانیسم بین‌المللی مستقل برای رسیدگی به اعمال سرکوبگران و پاسخگو کردن آنها شده تا مسئولان و ماموران جمهوری اسلامی نتوانند از مجازات و عواقب اقدام‌هایشان مصون بمانند.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

در ادامه این تحولات شماری از وکیلان ایرانی، از جمله شیرین عبادی، مهرانگیز کار و سعید دهقان در بیانیه‌ای از جمله از شورای حقوق بشر سازمان ملل خواستار تشکیل فوری یک کمیسیون حقیقت‌یاب برای تحقیق "درباره روند غیرانسانی سرکوب و کشتار در ایران" شدند.

حکومت جمهوری تا کنون نه تنها به مطالبات مردم توجهی نکرده که شهروندان معترض را اغتشاشگر، آشوب‌طلب و هدایت شده از سوی کشورهای خارجی خوانده و فقط بر شدت تهدیدها و ارعاب‌های خود افزوده است.

ترفند دیگری که حکومت در جریان حرکت‌های اعتراضی قبلی هم به کار گرفته بسیج حامیان آن است که این بار چندان موفقیت‌آمیز نبوده است.

قرار است ساعت چهار بعداز ظهر سوم مهرماه هم یک تظاهرات حکومتی در میدان انقلاب تهران برگزار شود که حکومت با ارسال پیامک کارمندان دولتی را به شرکت در آن فراخوانده است.