1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله
موسیقیایران

آواهای کم‌شنیده از دیروز تا امروز • بابک بیات

۱۴۰۱ بهمن ۱۳, پنجشنبه

بابک بیات از آهنگسازان به‌نامی بود که بسیاری از آثارش با صدای خوانندگان پیش و پس از انقلاب اسلامی در ایران منتشر شده است. او نفش به‌سزایی در آهنگسازی فیلم نیز داشت. در پادکست این هفته "آواهای کم شنیده از دیروز تا امروز" از این هنرمند گفته‌ایم و مروری بر کارنامه هنری او داشته‌ایم.

https://p.dw.com/p/4N1Vj

علی‌حسین بیات زرندی مطلق معروف به بابک بیات متولد ۲۳ خرداد ۱۳۲۵ در تهران، آهنگساز، نوازنده، تنظیم‌کننده و آهنگساز فیلم بود که از ۱۹ سالگی در اپرای تهران و زیر نظر اولین باغچه‌بان، ثمین باغچه‌بان و نصرت‌الله زابلی با موسیقی کلاسیک و جهانی آشنا شد.

پس از آن با محمد اوشال، آهنگساز و رهبر ارکستر جاز فولکلوریک، دوستی عمیقی پیدا کرد که این دوستی به ادامه فراگیری دیگر اشتیاقات موسیقایی بیات منجر شد.

ایرج جنتی عطایی، شاعر، ترانه‌سرا و نمایشنامه‌نویس نیز که از دوران کودکی تا پیش از انقلاب سال ۱۳۵۷ با بابک بیات بیش از ۷۰ اثر تولید کرده بود، در زندگی بیات و خانواده‌اش تأثیر زیادی داشت.

"غریبه"، "جنگل"، "بن‌بست"، "خونه"، "فریاد زیر آب"، "علی کنکوری"، "فصل بد خاکستری" و "سقف" از نمونه آثار مشترک این دو هنرمند است.

قطعه‌ای که در پادکست این هفته "آواهای کم شنیده از دیروز تا امروز" می‌شنوید نیز حاصل یکی از همین همکاری‌ها است؛ قطعه‌ای به نام "خورشید خانم" با ترانه‌ای از ایرج جنتی عطایی، آھنگسازی بابک بیات، تنظیمی از محمد اوشال و صدای داریوش که در سال ۱۳۵۵ منتشر شد.

بابک بیات تا پیش از انتقلاب اسلامی در ایران با بسیاری از خوانندگان مطرح آن دوره مثل داریوش، معین، ابی، عارف، ستار، گوگوش و ... همکاری کرد و پس از انقلاب بیشتر به موسیقی فیلم پرداخت.

از دیگر آثار بیات نتیجه همکاری با احمد شاملو بود که منجر به تولید سه آلبوم به نام‌های "خروس زری، پیرهن پری" برای کودکان و "سکوت سرشار از ناگفته‌هاست" و "چیدن سپیده‌دم" شد. هر سه اثر با صدای احمد شاملو منتشر شده است.

بیات موسیقی فیلم را پس از انقلاب با فیلم "مرگ یزدگرد" ساخته بهرام بیضایی ادامه داد و در سال ۱۳۶۲ موسیقی فیلم‌های "نقطه ضعف" و "ریشه در خون" را ساخت.

از دیگر فیلم‌هایی که او برای آن‌ها موسیقی ساخته است، می‌توان به "مسافران"، "کشتی آنجلیکا"، "عروس"، "پرده آخر"، "طلسم"، "مرسدس"، "جهان پهلوان تختی"، "دست‌های آلوده"، "قرمز"، "دو زن" و... اشاره کرد.

از بابک بیات می‌توان به عنوان کاشف خوانندگانی هم‌چون مانی رهنما، حمید حامی، نیما مسیحا و مهرداد سهشوارزاده نیز نام برد.

این آهنگساز بنام در پنجم آذر ۱۳۸۵ به علت نارسایی کبدی در تهران درگذشت و در قطعه هنرمندان بهشت زهرا به خاک سپرده شد.

پادکست این هفته را بشنوید و مثل همیشه برای ارتباط با ما و رساندن نظرها، پیشنهادها و انتقادهای خود از طریق ایمیل ava.persian@dw.com  تماس بگیرید.

در پادکست‌های هفتگی ترانه‌ها و آهنگ‌هایی را به شما معرفی می‌کنیم که کمتر شنیده‌اید. اگر "دیروزی" هستید با آواهای امروزی و اگر "امروزی" هستید با آواهای دیروزی بیشتر آشنا می‌شوید.

پرش از قسمت در همین زمینه

در همین زمینه