اسماعیل مهرتاش در سال ۱۲۸۳ در تهران زاده شد. صدای خوشی داشت و در کنار تحصیل در مدرسه دارالفنون از هر فرصتی برای آموزش تئاتر و موسیقی بهره می گرفت.
۱۰ ساله بود که نخستین کمانچه‌اش را از پوست کدو، سیخ کباب و یال اسب ساخت و همین باعث شد که او را برای آموزش تار نزد درویش خان بفرستند.
۱۵ ساله بود که یک گروه ۳۵ نفره برای اجرای تئاترهای موزیکال از همشاگردی هایش در مدرسه دارالفنون تشکیل داد و پس از یافتن چیره‌دستی در نواختن تار نزد درویش خان و علینقی وزیری، به ساخت و تنظیم ترانه‌های نمایشی به ویژه ترانه‌های بومی شهری پرداخت.
بعدها "جامعه باربد" را بنیاد نهاد که از برجسته‌ترین نهادهای پرورش هنرمندان آواز، تئاتر و چند رشته هنری دیگر شد.
او حدود ۵۰۰ ترانه مناسبتی و فاخر ساخته یا پرداخته و شاگردان بسیاری از جمله ملوک ضرابی، ملکه حکمت شعار، مرضیه، محمدرضا شجریان، عبدالوهاب شهیدی و جمال وفایی را پرورش داده است.
اسماعیل مهرتاش در ۷۷ سالگی در زادگاهش درگذشت.
در آخرین پادکست "آواهای کم‌شنیده از دیروز تا امروز" در سال ۱۴۰۰ سراغ قطعاتی از آلبوم "هفت سین به روایت طهران" با آهنگسازی او رفتیم که سال‌ها پیش در ایران، محمد منتشری که او نیز از شاگردان اسماعیل مهرتاش بوده، آن‌ها را اجرا کرده است.
پادکست این هفته "آواهای کم‌شنیده از دیروز تا امروز" را بشنوید و مثل همیشه برای ارتباط با ما و رساندن نظرها، پیشنهادها و انتقادهای خود از طریق ایمیل ava.persian@dw.com تماس بگیرید.
در پادکست‌های هفتگی ترانه‌ها و آهنگ‌هایی را به شما معرفی می‌کنیم که کمتر شنیده‌اید. اگر "دیروزی" هستید با آواهای امروزی و اگر "امروزی" هستید با آواهای دیروزی بیشتر آشنا می‌شوید.