اول ژوئن: روز جهانی کودک

همه کودکان از ارزش و حقوقی یکسان برخوردارند و هیچ کودکی نباید مورد تبعیض قرار گیرد. کودکان همچون دیگر انسان‌ها با جنسیت، رنگ پوست، باورها و اعتقادهای‌شان سنجیده نمی‌شوند و ملیت، زبان، فقر یا ثروت خانواده نقشی در منزلت انسانی آنان ندارد. کودکان در سراسر جهان با هم برابرند.

زندگی در یک فضای سالم و امن حق هر کودک است و به‌ سر بردن در فقر و نکبت شایسته آنان نیست. کودکان به تغذیه مفید و کافی، به آب آشامیدنی، به امکان نظافت تن و استفاده از حمام، به مأمنی امن، به پوشاکی گرم و به پزشکی نیازمندند که هنگام بیماری به مداوای آنان بپردازد. کودکان باید در فضایی سالم پرورش یابند.

این حق کودک است که نزد پدر و مادر خود زندگی کند. کودکان را نباید خودسرانه از والدین‌شان جدا کرد. زمانی که پدر و مادر جدا از یکدیگر زندگی می کنند، کودک حق دارد به طور منظم با هر یک از والدین خود در تماس باشد. در صورتی که والدین نسبت به تامین نیازهای کودک‌شان بی‌توجه باشند یا او را مورد اذیت و آزار قرار دهند، دولت باید امکان زندگی کودک را در مکانی دیگر فراهم آورد.

یکی دیگر از حقوق کودکان حق برخورداری از حریم خصوصی است. احترام به شخصیت کودک حق اوست.این حق نه تنها باید از سوی والدین محترم شمرده شود، بلکه دیگر افراد خانواده نیز ملزم به رعایت آن هستند. اما والدین به سبب آنکه موظف به حمایت و حفاظت از فرزند خود هستند، گاه ناچارند در امور کودک خود دخالت کنند.

کودکان حق دارند که در هنگام جنگ و آوارگی از حمایت ویژه‌ای برخوردار شوند. کودکان آواره که به سبب جنگ ناگزیر به ترک سرزمین خود شده‌اند، می‌باید از سوی کشور میزبان تحت حمایت و مراقبت ویژه قرار گیرند. بدین گونه که کشور میزبان حق اخراج کودکان را ندارد و نمی‌تواند آنان را روانه سرزمینی کند که هنوز درگیر جنگ است.

کودکان حق دارند در برابر بیگاری، خشونت و تجاوز حفاظت شوند. هیچ فردی حق ندارد کودکان را کتک بزند، حبس‌شان کند یا آنان را به کاری وارد که سبب هراس‌شان است. کودکان نباید مجبور به انجام کاری شوند که برای سلامت‌شان زیان‌بار است. بنابه برخی برآوردها هم اکنون حدود ۲۰۰ میلیون کودک کار در سراسر جهان وجود دارد.

کودکان می‌باید برای بازی و استراحت خود از وقت کافی و آزاد برخوردار باشند. آنان حق دارند در این فرصت به ملاقات دوست‌شان بروند یا ورزش کنند یا به فعالیت هنری بپردازند یا اصلا ترجیح دهند با خود تنها بمانند. اینکه کودکان از این فرصت چگونه استفاده می‌کنند، با خود آنهاست. اما آنان برای تفریح و سرگرمی‌های خود نیازمند فضایی مناسب‌اند. داشتن چنین فضایی از حقوق کودکان به‌شمار می‌آید.

داشتن زندگی خوب شایسته و حق کودکان است و همه کودکان، صرف نظر از توانمندی‌های جسمی و ذهنی‌شان، از چنین حقی برخوردارند. کودکان معلول حق دارند برای توانمندی خود از مراقبت و خدمات ویژه درمانی برخوردار شوند، تا بتوانند زمانی به طور مستقل و فعال در امور زندگی خود شرکت کنند.

کودکان حق دارند به اطلاعات مورد نیاز و متناسب با سن خود دست یابند. کودکان حق دارند در تصمیم‌هایی که درباره آنان گرفته می‌شود، نظر، احساس و آرزوی خود را بیان کنند. کودکان حق دارند در تظاهرات یا بر سر میزهای اطلاعاتی نظرشان را، تا زمانی که موجب رنجش دیگران نشود، با آنان در میان بگذارند.

حق تحصیل یکی از اساسی‌ترین حقوق کودکان است و شرکت آنان در مدارس یک امر الزامی است. کودکان حق دارند برای رشد شایستگی‌ها و توانایی‌های خود از امکانات آموزشی برخوردار شوند. آنان باید با میل و رغبت به مدرسه بروند. کودکان نباید از معلمان یا دیگر شاگردان بترسند یا از سوی آنان تحت فشارهای جسمی یا روانی قرار گیرند.