شکایت ایران از آمریکا در لاهه به جریان می‌افتد
۱۳۹۷ شهریور ۲, جمعه
دادخواستی که ایران یک‌ماه قبل برای تجدیدنظر در تحریم‌های اقتصادی آمریکا به دیوان اداری لاهه ارائه کرد به جریان می‌افتد. این تلاشی است برای جلوگیری از تحریم‌های تازه‌ای که به تصمیم دونالد ترامپ در راه هستند. در ماه مه وقتی رئیس جمهوری آمریکا فرمان تازه را امضا کرد، صنایع هواپیمایی، خودروسازی و معامله فلزات گرانبها مشمول تحریم‌ها شدند.
دومین مرحله تحریم‌ها در ماه نوامبر شروع می‌شود. این بار راه‌های فروش نفت و انرژی ایران مسدود خواهند شد.
تهران می‌گوید واشنگتن حق ندارد این اقدامات یکجانبه را انجام دهد و خواستار آن است که دیوان عالی لاهه سریعا جلوی چنین کاری را بگیرد. در شکایت ایران آمده که این تحریم‌ها ناقض پیمان‌دوستی و روابط اقتصادی دوجانبه‌ای هستند که در سال ۱۹۵۵ بین دو کشور امضا شده است.
ایران درخواست کرده که دادگاه لاهه تا زمان اعلام رای نهایی، جلوی اجرایی شدن تصمیم ترامپ و تحریم‌های تازه را بگیرد و در عین حال خواهان پرداخت غرامت نیز شده است.
انتظار می‌رود تصمیم‌گیری موقت دیوان لاهه دستکم دو ماه طول بکشد. صدور رای نهایی نیز به سال‌ها وقت نیاز دارد.
لغو تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران در سال ۲۰۱۵ و پس از توافق اتمی این کشور با گروه ۵+۱ صورت گرفت. برجام در زمان ریاست جمهوری باراک اوباما امضا شد اما دونالد ترامپ، رئیس جمهور بعدی آمریکا آن را یک "معامله وحشتناک یکطرفه" خواند که نمی‌تواند همه راه‌های دستیابی ایران به بمب اتمی را مسدود سازد.
ترامپ با وجود مخالفت سایر امضاکنندگان برجام، در ماه مه ۲۰۱۸ از توافق اتمی خارج شد. پس از خروج آمریکا از برجام، تهران با یک بحران اقتصادی جدی روبرو شد و ارزش ریال در سقوطی آزاد به نصف رسید.
زنجیره‌ای از کمپانی‌های بین‌المللی از جمله توتال، پژو و رنو از فرانسه و همچنین کمپانی‌های زیمنس و دایملر آلمان در پی خروج آمریکا از برجام، ایران را ترک گفته‌اند، زیرا ترامپ تهدید کرده که ادامه معامله با ایران به معنای از دست دادن فرصت معامله با آمریکا خواهد بود.
در دادخواست تهران از جمله آمده که اقتصاد ایران با این تصمیم واشنگتن محاصره می‌شود و پیامدهای این محاصره، گریبان مردم را می‌گیرد و آنها را بیشتر در مضیقه قرار می‌دهد.
اریک دبراباندره، استاد حقوق بین‌الملل در دانشگاه لیدن هلند می‌گوید حمایت بسیاری از کشورهای اروپایی از برجام به معنای تقویت موقعیت ایران در این دعوی است.
به نظر این کارشناس، احاله موضوع به دیوان عالی می‌تواند دستکم از نظر تبلیغاتی به نفع ایران باشد. او به خبرگزاری فرانسه گفته است: «به این ترتیب شکایت از آمریکا به افکار عمومی کشیده می‌شود.»
ترامپ گفته که اعمال فشار بر ایران با توسل به تحریم‌های مالی، راه حلی اساسی است برای بازداشتن ایران از توسعه طرح‌های موشکی و حمایت از تروریسم.
ترامپ پیشنهاد مذاکره با ایرانی‌ها را هم داد اما پاسخ رهبر جمهوری اسلامی این بود: نه جنگ، نه مذاکره.
ایران یک شکایت دیگر هم علیه آمریکا در سال ۲۰۱۶ به جریان انداخته است. شکایتی که مبتنی است بر بلوکه شدن ۲ میلیارد دلار از دارایی‌های جمهوری اسلامی. رسیدگی به این شکایت در ماه اکتبر شروع می‌شود اما واشنگتن می‌گوید دیوان لاهه هیچ صلاحیتی برای بررسی این مسئله ندارد.