آموزگار همه کودکان سوئد
۱۳۹۷ اسفند ۲۵, شنبهاو نخستین زنی است که جایزه ادبی نوبل را دریافت کرد.
سلما لاگرلوف در استان ورملاند در میانه غربی سوئد زاده شد. خانوادهاش زمیندار بودند، ولی ۸ ساله بود که پدر میخوارهاش دار و ندارش را به پای الکل ریخت و خانواده را آواره کرد.
سلما میگفت: «به فلج کودکان دچار بودم و همیشه تنها. از هشت سالگی این فکر در سرم بود که روزی نویسنده شوم و با پول کتابهایم ملک از دسترفتهمان را باز بخرم.»
به پایتخت سوئد رفت و همانجا در ۲۷ سالگی آموزگار دبستان شد و بعدها به تشویق اولیای مدرسه، داستانهایی برای کودکان نوشت.
۳۲ ساله بود که ۵ داستان به هم پیوستهاش را در یک مجله زنان چاپ کرد و سپس این داستانها را که مایههایی از زندگی خودش و پدر میخوارهاش داشتند، به عنوان رمان «افسانه گوستابرلینگ» منتشر کرد و با این رمان بلندآوازه شد.
تخیل، رویدادهای زمان کودکی و شیفتگی پدر به دختر در داستانهایش برجستهاند.
درونمایههای روانشناسانه نقش ویژهای در داستانهای او ایفا میکنند.
در سوئد، روزگار او که در حال تحول به زمانه نوین بود، مذهب کمرنگتر میشد و او این وضعیت را با شخصیتهای داستانی ملموس و صیقلیافتهاش توصیف میکرد.
نامدارترین اثر او «سفر شگرف نیلس هولگرسون در سرزمین سوئد» به علت دقت و دلنشینی، کتاب درسی دبستانهای سوئد بوده و به فارسی ترجمه و انیمیشن آن «ماجراهای نیلز/نیلس» آشنای مخاطبان است: «وقتی انسان وظیفهاش را انجام داده باشد مردن کار دشواری نیست، همه باید دیر یا زود بمیرند و کسی نمیتواند از مرگ بگریزد. هر کس میتواند انتخاب کند که با وجدان راحت بمیرد یا با وجدان معذب.»
نیلس کوتوله سوار بر غازی سوئد را میگردد و دگرگون میشود.
روی ۲۰ کرونی سوئد یک طرف عکس لاگرلوف و طرف دیگر نمایی از داستان «نیلس هولگرسون» نقش بسته است.
در ۴۶ سالگی مدال طلای فرهنگستان سوئد را گرفت و عضو آن شد و در ۵۱ سالگی نخستین زنی بود که جایزه ادبی نوبل را دریافت کرد و با پول آن دوباره ملک پدریاش را خرید و خاطرات کودکیاش را بازپس گرفت.
در ۵۳ سالگی از پیشگامان حقوق زنان بود. در همایش استکهلم زمانی که کسی برای زنان نقشی در نظر نمیگرفت، سخنرانی کرد و آرامش و امنیت در خانه را حاصل تلاش زنان دانست.
سلما لاگرلوف در ۸۲ سالگی در زادگاهش درگذشت.