1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله
تاریخ

پيش‌آهنگ فلسفه علم و قربانی اكسير زندگی

۱۳۹۷ بهمن ۲, سه‌شنبه

۲۲ ژانويه ۱۵۶۱: ۴۵۸ سال پيش در چنين روزی فرانسيس بِيكِن، فيلسوف و سياستمدار، در لندن زاده شد.

https://p.dw.com/p/3BQ3l
فرانسيس بِيكِن، فيلسوف و سياستمدار
عکس: picture-alliance/CPA Media Co. Ltd

پدرش خزانه‌دار ملکه اليزابت اول بود و به اين خاطر در دربار انگليس می‌زيست.

در ۱۲ سالگی، به دانشگاه كمبريج، در ۱۴ سالگی برای تكميل رشته حقوق به دانشگاه لندن و در ۱۵ سالگی به همراه سفير انگليس به پاريس رفت تا فرانسوی را بهتر بياموزد و برای دربار كشورش جاسوسی كند.

۱۸ ساله بود كه پدرش را پيش از آنكه او را وارث خود بنامد، از دست داد و به تنگدستی افتاد. 

اما از آموختن و پرداختن به فلسفه و دانش باز نايستاد و در پی دگرگون ساختن فلسفه آن زمان نوشت: «آفرينش و اختراع با فاصله بسيار از ديگر رفتارهای انسانی برتر و برجسته‌تر است، زيرا خير اين رفتار به همه انسان‌ها می‌رسد درصورتی كه كارهای نيک سياسی تنها برای مردم ويژه‌ای خوب و سودمند است.»

او كه خود قاضی دربار شده و به مقامات بالای سياسی ديگر نيز دست يافته بود، سياستمداران را پايين‌تر از دانشمندان می‌دانست و نخستين فيلسوفی است كه دستاوردهای فنی را سرچشمه رهايی انسان می‌شمارد و ستایش صنعت‌ را در ميان انديشمندان برجسته و ارزنده می‌كند.

اثر ماندگار بِيكِن «نوسازی بزرگ» در ۴۰ سالگی او به چاپ رسید. در این کتاب او می‌گوید فن‌آوری عليه طبيعت نيست، بلكه پيرو قانونمندی آن است.

بِيكِن پيشتاز آزمون‌گرايان روزگار نوين به شمار می‌آيد چون خطر كردن، آزمايش و سفر به دريای بيكران تازه‌های جهان را برترين منش نيک انديشمندان يک جامعه می‌داند كه بايد با هم و نه تنها و جدا به آن بپردازند.

 آكادمی ملی سلطنتی بريتانيا كه برجسته‌ترين نهاد علمی انگليس است، بِيكِن را سرمشق كار خود برای پشتيبانی از پيشرفت دانش‌ها و دستاوردهای علمی تازه قرار داد.

بِيكِن به گواه هم‌زمانانش برای جلوگيری از فاسد شدن گوشت، ديرزمانی با برف و يخ سر و كار داشته و می‌كوشيده گوشت را يخ‌زده نگه دارد و به اين خاطر ذات‌الريه كرده و درگذشته است.

پژوهشگران كنونی اما با تكيه بر شواهد و قراين ديگر احتمال می‌دهند كه بِيكِن در پی دستيابی به اكسير ادامه زندگی، داروهای مخدری را بيش از اندازه آزمايش و مصرف كرده كه باعث مرگ او شده است.

فرانسيس بِيكِن در ۶۵ سالگی در لندن درگذشت.