رضا محتشمی‌پور، معاون معدنی وزیر صمت، در نامه‌ای خطاب به وزیر گفته است، این معاونت شروع به برنامه‌ریزی و همکاری با وزارت نیرو برای اعمال محدودیت برق صنایع کرده و مقرر شده تا برق مورد نیاز صنایع فولاد از اول خرداد تا ۳۱ شهریور ۲۴۰۰ تا ۳۸۰۰ مگاوات باشد، در حالی که صنایع فولادی به ۵۵۰۰ مگاوات برق نیاز دارند.
این نامه که تصویری از آن در خبرگزاری ایلنا منتشر شده، می‌افزاید، برق مورد نیاز صنعت سیمان نیز برای مدت زمان یادشده ۵۰۰ تا ۶۵۰ مگاوات در نظر گرفته شده، در حالی که این صنعت به ۱۰۰۰ مگاوات برق نیاز دارند.
قبل از بررسی وضعیت کسری برق کشور ذکر این نکته بسیار مهم است که آقای محتشمی‌پور در نامه خود تمام واحدها را اشتباها به جای "وات" که واحد اندازه‌گیری توان است، به صورت "وات ساعت" که واحد اندازه‌گیری انرژی است نوشته است؛ یعنی معاون وزیر صمت و مشاوران او هنوز فرق وات با وات ساعت را نمی‌دانند.
صنایع فولاد ایران نیاز به ۵۵۰۰ مگاوات برق دارد و اگر بخواهیم مصرف "انرژی برقی" این بخش را با وات ساعت بیان کنیم، سالانه حدود ۴۵ میلیون مگاوات ساعت (۴۵ تراوات ساعت)، ماهانه ۳.۷۵ میلیون مگاوات ساعت و روزانه ۱۲۰ هزار مگاوات ساعت است که هیچ کدام از این ارقام سنخیتی با رقم ۵۵۰۰ ندارند.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
معاون وزیر صمت حتی در بخشی از نامه خود به کلیات تولید برق کشور اشاره کرده و گفته است "توان اسمی" تولید برق کشور ۹۰ هزار "مگاوات ساعت" است، در حالی که این رقم ۹۰ هزار "مگاوات" است و چنانچه اشاره شد اصولا توان تولید را با وات ساعت نمی‌سنجند.
تولید "انرژی" برقی ایران نیز سال گذشته حدود ۳۹۰ تراوات ساعت بود که ۱۳ درصد آن در شبکه فرسوده انتقال و توزیع تلف شده بود و بقیه در بخش‌های مختلف مصرف شده بود.
وضعیت کسری برق ایران
اگرچه ظرفیت اسمی نیروگاه‌های برقی ایران ۹۰ هزار مگاوات است، اما بخشی از نیروگاه‌ها سال‌هاست فرسوده و از رده خارج شده است. دولت‌های ایران برای بالا نشان دادن ارقام، نیروگاه‌های از رده خارج‌شده را همواره در آمار ظرفیت اسمی تولید برق نگاه می‌دارند، اما بر اساس آمارهای وزارت نیرو، "ظرفیت عملی" نیروگاه‌های برقی کشور حدود ۷۵ هزار مگاوات است. البته نیروگاه‌های آبی کشور به خاطر خشکسالی کمتر از ظرفیت اسمی تولید برق دارند.
ایران به خاطر عدم تحقق اهداف رشد تولید برق در سال‌های گذشته، با کسری شدید ۱۴ هزار مگاواتی برق در پیک مصرف تابستانی مواجه است و برای رهایی از آن باید ظرفیت تولید برق کشور به یکباره ۲۰ درصد افزایش یابد و در سال‌های آینده نیز رشد تولید برق کشور همپای رشد مصرف آن افزایش یابد.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
برای نمونه سال گذشته دولت سیزدهم راه‌اندازی بیش از ۶ هزار مگاوات نیروگاه جدید را هدف‌گذاری کرده بود؛ اما تنها یک سوم آن محقق شد. وضعیت سال‌های پیش‌تر نیز دست کمی از پارسال ندارد.
دولت در تابستان امسال ساعات کاری ادارات را تغییر داده و برق ده‌ها اداره را به خاطر استفاده از سیستم سرمایشی و مصرف بالای برق، قطع کرده است.
نکته اینجاست که اداره‌های ایران حتی در پیک مصرف برق و استفاده از سیستم سرمایشی (کولرها) ۲ هزار مگاوات برق مصرف می‌کنند که معادل ۳ درصد از برق تولیدی کشور است و حتی اگر کل بخش عمومی شامل ادارات، بانک‌ها، بیمارستان‌ها، مدارس و دانشگاه‌ها تعطیل شوند و برق روشنایی معابر نیز کلا قطع شود، باز هم تنها نیمی از کسری برق تابستانی کشور برطرف می‌شود.
بنابر آمارهای وزارت نیرو، بخش عمومی و روشنایی معابر ایران در مجموع سهمی ۱۰ درصدی، بخش خانگی سهمی ۳۲ درصدی، بخش صنایع سهمی ۳۶ درصدی، کشاورزی سهمی ۱۴.۵ درصدی و نهایتا بخش تجاری سهمی ۷.۵ درصدی در مصرف برق ایران دارد.
برآورد بانک جهانی
بانک جهانی اخیرا گزارشی منتشر کرد که از افت شتاب رشد اقتصادی ایران در سال جاری نسبت به سال گذشته خورشیدی خبر داده و گفته بود، امسال رشد اقتصادی ایران تنها ۳.۲ درصد خواهد بود و تصریح کرده بود این رقم نیز بستگی به "تحریم‌ها، تقاضای جهانی نفت و کسری انرژی ایران" خواهد داشت.
نهادهای رسمی و حکومتی تاکنون زیان وارده به بخش صنایع به خاطر کسری تابستانی برق و زمستانی گاز را اعلام نکرده‌اند، اما برخی کارشناسان، نمایندگان مجلس و فعالان حوزه صنعت، زیان سالانه کسری انرژی بر صنایع کشور را ۶ تا ۸ میلیارد دلار عنوان می‌کنند.
به همین خاطر بانک جهانی یک از مولفه‌های تاثیرگذار در رشد اقتصادی ایران را موضوع "کسری انرژی" عنوان کرده است.
بیشتر بخوانید: ضربه کسری گاز به صنایع ایران
نکته اینجاست که مقامات جمهوری اسلامی به جای حل بنیادین مشکل ناترازی انرژی کشور به سراغ راحت‌ترین گزینه، یعنی قطع برق و گاز صنایع می‌روند. البته این گزینه نیز جوابگوی کسری انرژی کشور نیست.
بر اساس آمارهای رسمی وزارت نیرو، حدود ۱۳ درصد از برق تولیدی کشور به خاطر فرسوده بودن شبکه، در روند انتقال و توزیع تلف می‌شود. این رقم با کل مصرف برق صنایع فولاد کشور برابری می‌کند.
با اینکه بخش بزرگی از نیروگاه‌های برقی ایران از نوع گازی یا بخاری با راندمان پایین هستند، دولت به جای نوسازی شبکه برق یا تبدیل نیروگاه‌های با راندمان کم به نیروگاه‌های نوع چرخه ترکیبی، به سراغ تغییر ساعات اداری یا اعمال محدودیت بر تامین برق صنایع می‌رود.
ایران همچنین با ۳۰۰ روز آفتابی در سال، بهشتی برای تولید انرژی برقی خورشیدی است، در حالی که سهم انرژی‌های پاک خورشیدی و بادی از تولید برق ایران تنها یک درصد است.
سال گذشته دولت سیزدهم راه‌اندازی ۲۸۰۰ مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر خورشیدی و بادی را هدف‌گذاری کرده بود؛ اما تنها دو درصد آن محقق شد.
در کنار عدم تحقق رشد تولید برق، بدهی عظیم دولت به نیروگاه‌داران خصوصی نیز به یک بحران بزرگ تبدیل شده است.
شهرام صدرا، عضو هیأت‌مدیره سندیکای شرکت‌های تولیدکننده برق، ۱۵ اردیبهشت امسال از بدهی ۹۰ هزار میلیارد تومانی وزارت نیرو به نیروگاه‌های برق خصوصی تا پایان سال ۱۴۰۲ خبر داد.
از زمان آغاز به کار دولت سیزدهم، بدهی دولت به نیروگاه‌داران خصوصی چهار برابر شده است.