1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

۳۰ ژوئن ۲۰۰۶: بیهوده‌های مفید

اسکندر آبادی۱۳۹۵ تیر ۱۰, پنجشنبه

۳۰ ژوئن ۲۰۰۶: ۱۰ سال پیش در چنین روزی روبرت گرنهارد، طنزپرداز و نقاش آلمانی در شهر فرانکفورت درگذشت.

https://p.dw.com/p/1JF83
Robert Gernhardt Schriftsteller Lyriker und Karikaturist
عکس: picture-alliance/dpa/B. Thissen

خانواده روبرت گرنهارد (Robert Gernhardt) از آلمانی‌تباران کشور استونی بودند و پس از جنگ جهانی دوم با فرزند کوچکشان روبرت به آلمان مهاجرت کردند.

۱۹ ساله بود که نخست در دانشگاه اشتوتگارت در رشته هنرهای زیبا و سپس در برلین در رشته ادبیات آلمانی تحصیل کرد. او از ۲۷ سالگی به عنوان طنزپرداز و نقاش در فرانکفورت زندگی می‌کرد.

گرنهارد در همان آغاز کار با مجله طنز "پاردون" (Pardon) همکاری داشت. ۳۹ ساله بود که انتشار ویژه‌نامه این مجله، "سروده‌های بیهوده" (Nonsensebeilage) را با عنوان "دنیا در آینه" (Welt im Spiegel) آغاز کرد که از پراهمیت‌ترین و تاثیرگزارترین آثار در ادبیات طنز آلمان به شمار می‌آید. شعرهایی که در نگاه اول هیچ معنایی دربر نداشتند اما در نگاه دوم مسائل اجتماعی را در غالب طنز بیان می‌کردند:

"گفتم بتاب نور نتابید
گفتم بچرخ لنگ نچرخید
گفتم شراب شو آب نفهمید
این شد که هر خری که چنین دید
فهمید ما مسیح نیستیم"

روبرت گرنهارد در یک گفت‌وگوی رادیویی با فرستنده غرب آلمان درباره انگیزه هنری خود گفته است: «دیگران قوی‌تر، سریع‌تر و خوش‌تیپ‌تر از من بودند. فقط در واژه‌پردازی و طرح و نقاشی، کسی حریف من نمی‌شد. خوب این شد که هم برای لذت خودم هم برای گذران زندگی به این کار دست زدم.»

طنزها و طرح‌های گرنهارد سال‌ها توسط کمدین مشهور آلمانی اوتو والکس (Otto Waalkes) در برنامه‌های تلویزیونی و فیلم‌های کمدی اجرا و به عنوان صفحه، نوار و بعدها سی‌دی ضبط و پخش می‌شدند و میلیون‌ها آلمانی را به خنده و فکر می‌انداختند.

ویژگی این طنزپرداز را در انتقاد از خود می‌توان جست. درست به همین خاطر خواننده و شنونده، این انتقادها را بر خود هم روا می‌دارد.

گرنهارد در سال‌های آخر عمر با ناراحتی قلبی می‌جنگید که در نهایت او را زیر تیغ جراحی برد اما همین مشکل را هم به طنز کشید و جُنگی به نام "قلب در اضطرار" (Herz in Not) منتشر کرد.

روبرت گرنهارد در ۶۹ سالگی در فرانکفورت درگذشت.