گزارش سالانه جرج بوش و ضعفهاى يك ابرقدرت
۱۳۸۴ بهمن ۱۲, چهارشنبهجرج بوش رئيس جمهور آمريكا بر نقش رهبريت آمريكا در جهان تاكيد نمود و گفت كه فقط اينگونه است كه آمريكا و متحدانش میتوانند با ترور اسلامگرايان مقابله نموده و در امنيت زندگى كنند. اين حرف جديدى نبود، اما از شفافيت و رسائى طنين آن قدرى كاسته شده بود. عليرغم اينكه جرج بوش بار ديگر بر رسالت تاريخى آمريكا در مبارزه با استبداد و ديكتاتورى در جهان تاكيد كرد، اما باتوجه به جنگ خونينى كه در عراق در جريان است، دستيابى ايران به قدرت هستهاى، قدرتگيرى دوباره طالبان در افغانستان، پيروزى جنبش افراطى حماس در فلسطين و همچنين پيامهاى ويدئوئى رهبران القاعده، اينبار شعارهاى آزادى خواهانه او عجيب توخالى بنظر میرسيدند.
همه نظرسنجىها نشان از اين دارند كه شهروندان آمريكائى با ترديد روبرو شدهاند و آنچه كه در سخنان بوش جديد بود همانا هشدار جدى وى نسبت به انزواطلبى و عزلتجوئى است. اين خطر جدى است، زيرا از يك سو موفقيت در مبارزه با ترور بسيار ناچيز بوده و پيروزى دمكراسى در سراسر جهان نيز يك پيروزى ظاهرى با بهاى بسيار سنگين است.
آمريكا اكنون بغير از ادعاىهاى اخلاقى و رهبريت جهان، براى حل مشكلات ابزار ديگرى در دست ندارد، زيرا در دوران رياست جمهورى جرج بوش، دمكراسى آمريكائى در سراسر جهان رنگ و رو باخته است. كسى كه از شهروندان خود هم جاسوسى میكند و زندانيان را سالها و بدون حكم دادگاه در زندان نگه میدارد و اسرا را به كشورهائى میفرستد كه در آنجا شكنجه رايج است، طبيعى است كه ارزشهايش ديگر قانع كننده نباشند.
افزون بر اينها مشكلات داخلى آمريكاست كه در اين سخنرانى قابل وضوح بودند. وابستگى آمريكا به نفت اين كشور را به لحاظ اقتصادى به ضعف كشانده و بلحاظ سياسى هم به باج دهى وادار نموده است. خواست بوش مبنى بر استفاده از تكنولوژىهاى جديد، اكنون ديگر دير است، زيرا در دروان او بود كه به وابستگى آمريكا به نفت افزوده شد.
اما در عرصه اقتصادى نيز بر قدرت رقبائى چون چين و هند افزوده شده و چينىها اكنون میتوانند تنها با استفاده از اهرم بدهكارىهاى خارجى، آمريكا را به زانو درآورند.
سخنرانى بوش، يك سخنرانى تشويق كننده بود، اما خوشبينى به تنهائى يك نسخه سياسى نيست و وضعيت جهان بغرنج تر از آن است كه بتوان آن را به كرست ساده انگارانه ايدئولوژيك زورچپان كرد.
اينكه آيا آمريكا اين توانائى را دارد كه با برقرارى يك ديالوگ استراتژيك با شريكان خود جوابهاى تازهاى بيابد يا نه، بايد منتظر ماند و ديد.