کاهش بودجه مرکز زنان
۱۳۸۸ بهمن ۱۶, جمعه
در لایحه بودجه سال اینده دولت، بودجه «مرکز زنان» کاهش پیدا کرده است. این خبری‌ست که رئیس فراکسیون زنان مجلس شورای اسلامی روز جمعه (۱۶ بهمن) در گفت‌وگو با خبرگزاری فارس مطرح کرد.
طیبه صفایی نماینده مردم تهران و رئیس فراکسیون زنان با اعلام این خبر گفت: «روز شنبه آخرین مهلت ارائه پیشنهادات در خصوص لایحه بودجه ۸۹ است كه اعضای فراكسیون زنان نیز قصد دارند پیشنهادات خود را در حوزه زنان در خصوص این لایحه ارائه كنند.»
این نماینده مردم و مسئول در حوزه زنان همچنین گفت: «در بودجه سال گذشته و امسال ردیف خاصی به مدیران كل امور بانوان و خانواده در استانداری اختصاص داده نشده است و این یكی از مشكلاتی است كه در گذشته در این راستا داشته‌ایم. بنابراین اعضای فراكسیون زنان در این زمینه نیز پیشنهاداتی را دارند كه قرار است مطرح كنند تا بودجه خاصی برای این امر در نظر گرفته شود.»
بنابر گزارش‌های منتشر شده در رسانه‌های ایران تنها «مرکز زنان» نیست که ردیف بودجه‌اش به تیغ مصلحت‌‌اندیشی‌های دولت دهم گرفتار آمده و از آن کاسته شده است. بودجه برخی دیگر نهادها از مجلس خبرگان و مجمع تشخیص مصلحت نظام، مجلس شورای اسلامی نیز کاهش یافته است.
این در حالی‌ست که در لایحه پیشنهادی دولت، بودجه نهاد ریاست‌جمهوری به سه برابر مبلغ فعلی آن افزایش یافته است. اگرچه شاید بتوان رد تصمیم‌گیری‌های دولت دهم در بودجه‌بندی سال آینده‌ی نهادهای مختلف را به اوضاع اخیر سیاسی کشور ربط داد، اما کاهش بودجه مرکز زنان، تاز‌گی ندارد.
یکی از نخستین اقدامات محمود احمدی نژاد در حوزه زنان در بدو ریاست‌جمهور‌ی‌اش در ۱۳۸۴ تغییر نام مرکز مشارکت زنان ریاست‌جمهوری به مرکز امور زنان و خانواده بود. اما بعدها مشخص شد که این اقدام تنها یک تغییر نام نبوده است.
وقتی نسرین سلطانخواه، اولین رئیس مرکز امور زنان و خانواده در دور اول ریاست‌جمهوری احمدی‌نژاد، در سال ۸۴ در یک نشست خبری درباره چند و چون بودجه ۱۳۸۵ مرکز خبر داد که از آن پس كل بودجه زنان در سازمان‌های مختلف کشور در اختیار مرکز امور زنان و خانواده قرار خواهد گرفت، در واقع فصل مهمی در پرونده بودجه‌ریزی امور زنان کشور گشوده شد.
اگرچه سلطانخواه در آن جلسه از افزایش بودجه مرکز تحت امر خود خبر داده بود، ولی خیلی زود مشخص شد که سخن گفتن از چنین افزایشی صرفاً بازی با اعداد بوده است. همان زمان زهرا شجاعی، رئیس سابق این مرکز، در گفت‌وگو با رسانه‌های مختلف خبر داد که بودجه زنان کل کشور به یک سوم مبلغ پیش از آن کاهش یافته است.
آسیه امینی، روزنامه‌نگار و فعال حقوق زنان، در گفت‌وگو با دویچه وله، این اقدام‌ها را بخشی از «نگاه تبعیضآمیز» دولت احمدی‌نژاد نسبت به مسایل زنان می‌داند.
خانم امینی، رییس فراکسیون زنان مجلس اعلام کردهاند که بودجهی مرکز امور زنان برای سال آینده، در لایحهی تقدیمی مجلس کاهش پیدا کرده است. ارزیابی شما از این موضوع چیست؟
سلام میکنم به شما و شنوندگان صدای آلمان! قبل از هرچیز باید یک ایراد کلی به این خبر بگیرم؛ چه از طرف مرکز اطلاعرسانی، چه از نظر منابع خبریاش. چون ما منتظر بودیم میزان این کاهش اعلام شود و شاید خود کاهش بودجه چندان دور از انتظار هم نبوده است. اما متاسفانه خبر در این مورد دقت کافی را نداشته است.
قابل انتظار بودن آن به این دلیل است که بودجهای که برای یک لایحه پیشنهاد و بعد در مجلس بررسی میشود، ناظر بر کارکرد آن سازمان و اهداف کلی برنامهریز و سیاستگذار آن حیطهی خاص و تخصصی است.
در مورد «مرکز مشارکت زنان و خانواده» یکی از اولین گامهای دولت نهم در دور شدن از اهداف مشخص کار در حیطهی زنان، تغییر نام «مرکز مشارکت زنان» به «مرکز مشارکت زنان و خانواده» بوده است.
طبق کارکردی که در پنج سال گذشته در دولت نهم و در دولت فعلی مشاهده میکنیم، دور از انتظار نبود که بودجهی این مرکز کاهش پیدا کند. برای این که کلیهی سیاستهایی که ما در دولت آقای احمدی‌نژاد دیدیم، سیاستهای دورشونده از پیشرفت و توسعهی زنان به طور خاص بوده است.
به نظر شما، این کاهش بودجه چه تبعاتی میتواند در حوزهی زنان در سطح کشور داشته باشد؟
البته اگر قرار باشد این بودجه را به تناسب فعالیت و کاری که خود این مرکز در حال حاضر و در سابقهی پنج سالهی خود دارد انجام میدهد، در نظر بگیریم، نباید انتظار داشته باشیم اتفاق خاصی در این حوزه بیفتد. به دلیل این که کلیهی اموری که انجام گرفت، به جز بخشهای تبلیغاتی که در مورد زنان سرپرست خانوار و مسائل دیگر عنوان میشود، در جهت دور شدن از اهداف بسیاری از زنان، فعالان زن و حتی سیاستمدارانی که برای ارتقای مقام زن در کشور فعالیت میکردند، بوده است. بنابراین شاید بتوان گفت که کاهش این بودجه به نوعی ممکن است دستآورد مثبتتری هم در اتخاذ سیاستهای ضد زنی که در این دولت مشاهده شده، داشته باشد.
اما اگر در یک نمای کلی بخواهیم بررسی کنیم، ضعف مالی و اقتصادی سازمانی که برنامهریز و مجری سیاستهای تصمیمگیرنده برای زنان جامعه است، نشان دهندهی ضعف کلی و نگاه تبعیضآمیز کل آن مجموعه نسبت به مسایل زنان است و این را باید به فال بد گرفت. چرا که نشان میدهد بسیاری از دستآوردهایی که تا کنون در این حوزه اتخاذه شده، در حال از دست رفتن است.
در دولت جدید آقای احمدی‌نژاد، از یک سو وزیر زن برای کابینه معرفی و انتخاب شد و از سوی دیگر بودجهی مرکز زنان که متولی امور زنان در سطح دولت و در سطح کشور است، کاهش پیدا کرده است. تحلیل شما از این تناقض چیست؟
برای بررسی نگاه یک دولت یا نگاه یک مجموعه به یک مسالهی خاص، به شاخصهای متفاوتی نیاز داریم. انتخاب وزیر زن، به نظر من، اجباری به دلیل نیاز عمومیای که در فضای جامعه در آن زمان وجود داشت بود و نه از سر انتخاب یا باور اعتقادی و قلبی رییس جمهور منتصب در این مقام. به همین دلیل برای بررسی این مساله، باید شاخصهای دیگری را هم در نظر گرفت.
قریب به اتفاق سیاستهایی که در این دولت و در واقع در دولت نهم –چون دولت فعلی هنوز فرصت پیدا نکرده خود را از اعتراضهای مردمی فارغ کند− گرفته شد؛ از پذیرش دانشجویان دختر در دانشگاهها، سهیمهبندی جنسیتی، لایحهی حمایت از خانواده و بسیاری از سیاستهای دیگری که اتخاد شد، نشان میداد که نگاه غیرتبعیضی جنسیتی به مسائل زنان وجود ندارد. بنابراین حتی انتخاب وزیر زن هم نتوانست این نگاه کلی و این انتقاد کلی را نسبت به تبعیضآمیز بودن سیاستهای دولت تغییر بدهد.
حتی در همین بودجهی پیشنهادی موضوع این برنامه، نسبت به مسالهی خانهداری بیش از سایر مسائل توجه شده است و خود همین میتواند یک شاخص برای ارزیابی تصمیمگیری دولت در این زمینه باشد. هرچند خیلی خوب است که ما ارزش کار خانگی را برای زنان بالا ببریم و به آن توجه خاص بکنیم. اما در کنار آن چه اتفاقی میافتد، یعنی در جامعه، در حوزهی اقتصادی، در حوزهی اجتماعی و در حوزهی سیاسی قرار است چه اتفاقی برای زنان بیفتد که ما در یک تراز قرار بدهیم و به این نتیجه برسیم که کلیهی سیاستها رو به جلو و با نگاه مثبت ارزیابی شده است.
گفت‌وگو: مریم میرزا
تحریریه: مصطفی ملکان