چهل و پنجمین سالگرد تولد جرج مایکل، ستاره درخشان آسمان پاپ
۱۳۸۷ تیر ۴, سهشنبه
او هنرمندی است که ترانههاى فراموش نشدنى بسیارى از خود به جا گذاشته و هم به خاطر موسیقیاش و هم به خاطر جنجالهایى که به پا کرد، همواره در صف چهرههاى خبرساز عالم پاپ قرار داشته است.در دهه هشتاد میلادى جرج مایکل در کنار مایکل جکسون، مادونا و پرینس از محبوبترین ستارگان پاپ محسوب مىشد.
تغییر و تحولاتى که جرج مایکل در آن دوران پشت سرگذاشت، شاید بىشباهت به فراز و نشیبهایى نباشد که رابى ویلیماز در دهه نود تجربه کرد، به هر حال جرج مایکل در اواسط دهه هشتاد کوشید که همکاریش را با گروه معروف Wham به دست فراموشى بسپارد و فصل فعالیتهاى سولوش را شروع کند، همانطور که رابى ویلیامز در دهه نود به همکاریش با گروه Take That خاتمه داد و راهى انفرادى پیش گرفت.
البته بین دو گروه Take That و Wham تفاوتى بزرگ وجود دارد: Take That گروهى بود که با همت دیگران و از طریق پیدا کردن چهرههایى که بگونهاى مکمل یکدیگر بودند، شکل گرفت، در حالیکه گروه دو نفره Wham گروهى خودجوش بود.
آغاز فعالیتها در اوایل دهه هشتاد میلادی
جرج مایکل که پدرش، مهاجرى قبرسى یونانى و مادرش هم انگلیسى است، در روز ۲۵ ژوئن سال ۱۹۶۳ در شمال لندن به دنیا آمد. در سال ۱۹۸۱، یعنى در سن ۱۸ سالگى به همراه دوست هم مدرسهای خود، اندرو ریجلى و چند نفر دیگر گروهى را تشکیل داد به اسم Executive که دوام چندانى نداشت و در همان سال بدل شد به گروه دو نفره Wham ، یکى از موفقیترین گروههاى پاپ بریتانیایى در دهه هشتاد میلادى.
در بین سالهاى ۱۹۸۲ و ۱۹۸۶، گروه Wham چندین ترانه پرفروش روانه بازار کرد و جرج مایکل هم که ملودى و شعر بسیارى از ترانههاى گروه از اوست، در سال ۱۹۸۵ جایزه Ivor Novello را به عنوان بهترین ترانهساز سال دریافت کرد. یکى از ترانههاى به یادماندى آن دوران Last Christmas است که با وجود این که ۲۱ سال از عمرش مىگذرد، اما هر سال، در ایام عید کریسمس از بسیارى از شبکههاى رادیویى به گوش مىرسد.
شروع راهی انفرادی
در اوسط دهه هشتاد میلادى گروه Wham از هم پاشید و جرج مایکل فعالیت سولوی خود را آغاز کرد. او در سال ۱۹۸۷ اولین آلبومش را به انتشار رساند، آلبومى به اسم Faith (باور) که بعضیها هنوز هم آن را بهترین آلبوم این خواننده بریتانیایى مىدانند.
جرج مایکل با عرضه این آلبوم بیش از همه سعى و امید داشت که آن وجه و چهره پیشین خود به عنوان عضوى از گروه Wham را که مورد علاقه نوجوانهاست، تغییر دهد و ثابت کند که به عنوان آهنگساز و ترانه سرا حرفى جدى براى گفتن دارد. و براستى که موفقیتى کم نظیر هم نصیب این آلبوم شد.
اکثر قطعات آلبوم Faith در قالب صحفه تک آهنگى هم منتشر شدند و شش ترانه از این مجموعه حتى در آمریکا توانستند در صدر رده بندى ترانههاى پرفروش روز قرار گیرند. خود آلبوم هم یک سال تمام در آمریکا جز ترانههاى پرفروش روز بود و تا سال ۲۰۰۰ هم در این کشور مجموعا، بیش از ۱۰ میلیون بار به فروش رفت.
جرج مایکل با آلبوم Faith نه تنها در سال ۱۹۸۸ جایزه معتبر Grammy را براى بهترین آلبوم سال دریافت کرد، بلکه موفق شد، سه جایزه موسیقى آمریکا (American Music Awards) را از آن خود کند: جایزه بهترین خواننده مرد در سبک پاپ راک، جایزه بهترین هنرمند مرد در سبک Soul و R&B و جایزه بهترین آلبوم در سبک Soul و R&B.
کلیپهای جنجالبرانگیز ویدئویی
دومین آلبوم سولوى جرج مایکل در سال ۱۹۹۰ تحت عنوان Listen without prejudice, به انتشار رسید. جالب توجه اینکه جرج مایکل خود براى تبلیغ این آلبوم در تلویزیون، کلیپى طرحریزى کرد، اما به علت کثرت صحنههاى عریان، تلویزیون بریتانیا از پخش این کلیپ تبلیغاتى خوددارى کرد و تنها شبکههاى تلویزیونى آمریکا و استرالیا حاضر به پخش آن شدند.
این آلبوم سرانجام در ماه سپتامبر ۱۹۹۰ به بازار آمد. جرج مایکل در این قطعات سعى داشته که موسیقى R&B را با موسیقى Rock&Roll، Jazz و Soul پیوند بزند. آلبوم Listen without prejudice در بریتانیا موفق شد، مقام اول رده بندى آلبومهاى پرفروش روز را از آن خود کند و در آمریکا در رده دوم جاى بگیرد. از آن گذشته ترانه Praying for time از این آلبوم هم در بریتانیا در صدر ترانههاى پرفروش روز قرارگرفت.
آلبوم Listen without prejudice با وجود این که با استقبال منتقدان روبرو شد، اما نتونست از لحاظ میزان فروش به پاى آلبوم قبلى برسد. ناگفته نماند که کلیپ ویدئوى یکى از ترانههاى این آلبوم به اسم Freedom 90 با همکارى پنج تا از مانکنهاى معروف دنیا تهیه شد و با توجه به بعضى صحنههاى عریان، شبکه تلویزیونى MTV، نخست از پخش این ویدئوکلیپ پرهیز کرد، اما بعد از حذف ۵ ثانیه از آن بالاخره حاضر شد که این ترانه را پخش کند.
در سال ۱۹۹۱ جرج مایکل در فسیتوال عظیم راک در ریو د ژانیرو، بار دیگر با اندرو ریجلى، دوست قدیمیش در گروه Wham روى صحنه رفت و شایعه از سرگیرى فعالیتهاى این گروه دو نفر سر زبانها افتاد، اما در همان حد شایعه ماند و تحقق پیدا نکرد. در همان سال، جرج مایکل ترانهاى دوصدایى با التون جان منتشر کرد به نام Don't let the sun go down on me که در بریتانیا و آمریکا، در راس رده بندى ترانههاى پرفروش روز جاى گرفت و درآمد بدست آمده از آن هم به سازمانهاى خیریه اهدا شد.
دو سال بعد جرج مایکل آلبوم کوچکى متشکل از شش قطعه به انتشار رساند به نام Five Live که با یارى لیزا استنسفیلد و اعضاى باقیمانده گروه پرآوازه کویین تهیه شده بود. درآمد حاصله از این آلبوم موفق هم به سازمانى خیریه که در زمینه مبارزه با بیمارى ایدز فعال است، اختصاص پیدا کرد.
مشاجره با شرکت عظیم سونی
سالهاى بعد از انتشار این آلبوم، سالهاى تیره و تلخى براى این هنرمند خلاق بود. جرج مایکل که همجنسگرا است، در سال ۱۹۹۴، هم مادرش را از دست داد و هم شریک زندگیش را. در کنار این ناکامیهاى خصوصى، با گرفتاریهاى کارى نیز مواجه شد و با شرکت Sony Music درافتاد و این شرکت را به استثمار هنرمندان متهم کرد.
سرانجام کار طرفین به دادگاه کشید و قرارداد بین آنها در سال ۱۹۹۵ فسخ شد و اعتبار آن به این ترتیب ۱۰ سال زودتر از موعد مقرر به پایان رسید. در سال ۱۹۹۶ چهارمین آلبوم سولوى جرج مایکل با همکارى شرکت ویرجین انتشار پیدار کرد، آلبومى تحت عنوان Older که از لحاظ سبک و حال و هوا با آلبومهاى قبلى تفاوت دارد و رنگ و بوى موسیقى Soul در آن بخوبى محسوس است.
جرج مایکل بسیارى از کارهاى این آلبوم را خود انجام داد: شعر ترانه نوشت، آهنگ ساخت، تنظیم کرد، نوازندگى خیلى از سازها را برعهده داشت و تا اندازه زیادى هم نقش تهیه کننده را ایفا کرد. منتقدان در مجموع نظرى مثبت درباره آلبوم Older نداشتند، اما این آلبوم در بین دوستداران پاپ، به ویژه طرفداران خود جرج مایکل گل کرد و از لحاظ فروش هم موفق بود.
علیرغم نقدهاى منفى، آلبوم Older چندین جایزه صفحه طلایى و پلاتین دریافت کرد و یکى از قطعات این آلبوم به نام Jesus to a child که در قالب سى دى تک آهنگى به بازار آمد، در بریتانیا قله رده بندى ترانههاى پرفروش روز را فتح کرد.
Outside، پاسخی به «جامعه بسته آمریکا»
جرج مایکل که با انتشار این آلبوم، بیش از همه به خاطر موسیقیش توجهها را به خود جلب کرده بود، در سال ۱۹۹۸ به خاطر سکس در یکى از توالتهاى عمومى لس آنجلس بازداشت و به جرم رفتار غیراخلاقى به ۹۱۰ دلار جریمه نقدى، ۸۰ ساعت کار خیریه اجتماعى و ۵ جلسه نشست اجبارى پیش یک روانشناس محکوم شد. این خواننده بریتانیایى نیز ضمن انتقاد به جامعه بسته آمریکا، به کل ماجرا در قالب ترانهاى پرداخت که تحت عنوان Outside در اکتبر همان سال منتشر شد.
این جنجالهاى خصوصى و مسئله همجنسگرایى که جرج مایکل بعد از این قضیه رسما به آن اعتراف کرد، ذهن طرفدارهاى این خواننده را چندان به خودش مشغول نکرد و آنها بیشتر در پى موسیقى او بودند تا در پى مسایل خصوصیش که مدتها عنوانهاى خبرى نشریات زرد را به خود اختصاص داد.
در همان سال ۱۹۹۸، آلبومى متشکل از دو سى دى تحت عنوان Ladies and gentlemen - منتشر شد که مجموعهاى است شنیدنى از بهترین ترانههایى که این خواننده در طى فعالیت هنریش چه با گروه Wham و چه بشکل سولو منتشر کرده بود. یک سى دى دربرگیرنده قطعات آرام است که قلب را تحت تاثیر قرار مىدهد و در یک سى دى هم قطعاتى پرشور و حال گنجانده شده که شنونده را به رقص وامىدارد. این آلبوم مجموعا هشت جایزه صفحه پلاتین دریافت کرد.
یک سال پس از انتشار آلبوم بهترینها، آلبومى روانه بازار شد تحت عنوان Songs of the last century (ترانههاى قرن گذشته) که چند هفته پیش از شروع سال ۲۰۰۰، دقیقا در تاریخ ششم دسامبر ۱۹۹۹منتشر شد. این آلبوم دربرگیرنده ترانههایى از دیگر خوانندگان معروف است که جرج مایکل علاقه خاصى به آنها داشته و در این آلبوم ، این ترانهها را با رنگ آمیزى و تنظیمهایى کاملا متفاوت اجرا کرده است.
باز هم کلیپ ویدئویی جنجالی
در سال ۲۰۰۲ جرج مایکل با ترانه Freak به صحنه برگشت و اینبار هم با کلیپى ویدئویى جنجال به پا کرد. کار به جایى رسید که شبکههاى تلویزیونى فرانسه از پخش این ویدئوکلیپ خوددارى کردند و در بریتانیا هم نسخه بشدت سانسور شده و در آمریکا نسخه کمى سانسور شده آن از شبکههاى تلویزیونى پخش شد. تنها MTV و شبکه VIVA در آلمان بودند که با پخش ویدئوکلیپ ترانه Freak مشکلى نداشتند.
در همان دوران جرج مایکل با یارى چند ستاره دیگر دست به اعتراض به جنگ عراق زد. اجراى تازهاى از ترانه انتقادى The Grave که دان مکلین در سال ۱۹۷۱ در خصوص جنگ ویتنام ساخته بود، یکى از قدمهاى جرج مایکل در این راه بود. ترانه Shoot the dog هم یکى از دیگر ترانههاى جنجالى این خواننده است که در ویدئوکلیپ کارتونى آن، تونى بلر نخست وزیر بریتانیا به سگ مطیع و فرمانبردار جرج دبلیو بوش رییس جمهور آمریکا بدل شده است.
سال ۲۰۰۴ جرج مایکل آلبومیبه نام Patience (صبر) را با همکارى شرکت Sony Music به انتشار رساند. جالب توجه اینکه این تنها آلبوم جرج مایکل محسوب مىشود که در آلمان توانسته است در صدر رده بندى آلبومهاى پرفروش روز قرار گیرد.
جرج مایکل در سال ۲۰۰۶، بعد از ۱۵ سال سکوت، دوباره دست برگزاری توری عظیم زد و در همان سال هم گلچینی از ترانههای قدیمی و جدید خود را تحت عنوان Twenty Fiveدر قالب سه سی دی به انتشار رساند که در واقع هدیهای بود به خودش و طرفدارانش به مناسبت ۲۵ سالگرد حضورش در صحنه.
شهرام احدى