پنجاهمین سالمرگ لوکوربوزیه، معماری که از آینده آمد
لوکوربوزیه یکی از مهمترین پیشگامان معماری مدرن است. این هنرمند پرنفوذ در عرصه معماری آثار و ساختمانهای معروفی از خود به جای گذاشت. گرایشهای فاشیستی لوکوربوزیه اما از او چهرهای بحثبرانگیز ساخت.
آرشیتکتی پرنفوذ و تأثیرگذار
لوکوربوزیه از مهمترین پیشگامان معماری مدرن محسوب میشود؛ چهرهای که برخی معتقدند، نقشی استثنایی در تکامل معماری و شهرسازی قرن بیستم داشته است. او نه تنها آثار و بناهای زیادی از خود به جای گذاشت، بلکه نسلهای بعدی در عرصه معماری را تحت تأثیر قرار داد و الهامبخش آنان بود. روز ۲۷ اوت ۲۰۱۵ نیم قرن از درگذشت لوکوربوزیه میگذرد.
عشق به پاریس
لوکوربوزیه محل زندگی خود را در سال ۱۹۱۷ میلادی به پاریس منتقل کرد. او تا هنگام مرگ، در سال ۱۹۶۵ میلادی، علیرغم سرپرستی و انجام پروژههای بیشمار در کشورهای مختلف، در این شهر ماند. لوکوربوزیه (راست) در کنار والتر گروپیوس، معمار پرآوازه آلمانی در سال ۱۹۲۳ در کافهای در پاریس.
توجه به فرمهای اصلی هندسی
لوکوربوزیه مکتبی را در عرصه معماری پایهگذاری کرد که الگوی آن عملکرد ماشین است. نتیجه آن بدنه سادهای است که در آن از فرمهای اصلی هندسی مانند مستطیل، مربع و دایره استفاده شده است. او خواستار تغییرات اساسی در معماری معاصر بود و این تغییرات را نتیجه منطقی پیشرفت سریع تکنیک و دگرگونی زندگی روزمره میدانست. یکی از نقشهایی که لوکوربوزیه برای یک فرش زینتی طراحی کرد.
ساختمانهای اداری
لوکوربوزیه نخستین بناهای خود را در سوئیس ساخت و ایده خود برای خانهسازی با قطعات ماشینی تولید شده از بتون و فولاد را در پاریس به ثبت رسانده بود. در سال ۱۹۲۸ میلادی پروژهای را در مسکو در دست گرفت و تصورات خود از ساختمانهای اداری را متحقق ساخت. نمایی از ساختمان اداره آمار در مسکو که لوکوربوزیه آن را طراحی کرده و ساخته است.
علاقه به سفر
سفرهای متعدد او به کشورهای مختلف، از جمله ۱۹۱۱ میلادی به یونان، ترکیه و ایتالیا و در دهه ۳۰ به آمریکای لاتین، تاثیر عمیقی در پیدایش زبان هنری او داشت. لوکوربوزیه علاقه بسیاری به جمعآوری داشت و از سفرهای خود مجسمههای کوچک، تنگهای مختلف، حتی صدف و ریشه درخت به همراه میآورد. این اشیا برای او منبع الهام بوده و او از آنها به عنوان نمونه و الگو استفاده میکرد.
عبادتگاه رونشام
لوکوربوزیه در طراحی فضای داخلی همواره ارتباط آن با فضای خارج را در نظر گرفته و سعی در خنثی کردن تضاد بین این دو فضا داشته است. او در طرح فضای داخلی همواره ارتباط با فرهنگهای مختلف و دورانهای تاریخی متفاوت را رعایت میکرده است. عبادتگاه رونشام (تصویر) در فرانسه که در سال ۱۹۵۴ تکمیل شد، از بناهای مذهبی مهم قرن بیستم محسوب میشود که با رویکردهای معماری مدرن ساخته شدهاند.
ویلا ساوا
ویلای ساوا یکی از دیگر نمونههای برجسته معماری مدرن محسوب میشود که لوکوربوزیه طراح و سازندهی آن بوده است. این ویلا در بین سالهای ۱۹۲۸ و ۱۹۳۱ میلادی ساخته شد. طرح و چیدمان اصلی این ساختمان و همچنین ترکیب فرمها و فضاها در این ویلا بسیار ساده است.
چهرهای بحثبرانگیز
لوکوربوزیه علیرغم و نقش و دستاوردهایش در زمینه معماری چهرهای بحثبرانگیز بوده است، به ویژه به خاطر گرایشهای فاشیستی و روابطش با رژیم ویشی در فرانسه که دستنشاندهی رژیم نازیها بود و در سالهای ۱۹۴۰ تا ۴۴ میلادی قدرت را در دست داشت. تصویر: لوکوربوزیه (راست) در سال ۱۹۳۵ در کنار دو تن از همکارانش.
شهر آینده
"شهر آینده" تصویر خیالی شهر پاریس را نشان داده و نشانگر فلسفه شهرسازی لوکوربوزیه است. "شهر آینده" طرحی بود، با دهها آسمانخراش در مرکز پاریس که لوکوربوزیه در سال ۱۹۲۵ آن را برای مدرنیزه کردن پاریس ارائه کرد.
مجتمع مسکونی لوکوربوزیه در برلین
لوکوربوزیه مجتمعهای مسکونی را "ماشینهای مسکونی" میپنداشت که عملکرد آنها اهمیت اساسی دارد. شاید به همین جهت منتقدان فلسفه هنری لوکوربوزیه او را سمبل زندگی ضد بشری در دنیای مدرن میدانند. مجمتع مسکونی لوکوربوزیه در برلین (Unite d’Habitation) که در سال ۱۹۵۷/۱۹۵۸میلادی ساخته شدهاند، از جمله آثار معروف لوکروبوزیه در این زمینهاند. این مجموعه مسکونی یک شکل دارای ۳۵۰ آپارتمان است.
ساختمان سازمان ملل متحد
لوکوربوزیه در سال ۱۹۴۷ به عضویت کمیسیونی از آرشیتکتهای معروف درآمد که طراحی و احداث ساختمان سازمان ملل متحد (تصویر) در نیویورک را برعهده داشت. او نقش مهمی در طراحی و ساخت این بنای بینالمللی ایفا کرد.
ساختمان دادگاه در شهر چندیگر در هندوستان
رد پای لوکوربوزیه را میتوان در نقاط مختلف جهان دید. او در شمال هند، بین سالهای ۱۹۶۴ و ۱۹۵۲ میلادی با طرحریزی منطقه حکومتی و اداری (تصویر) تا حدی موفق به پیاده کردن نظرات خود در ارتباط با شهرسازی مدرن شد.
صومعه سن ماری در فرانسه
شاید بتوان گفت لوکوربوزیه معماری قرن بیستم را به تنهائی تغییر داده و با دگرگونی فرم و زبان هنری و استفاده از مصالحی مانند بتون و فولاد آن را از محدودیت های فرمی و اجرایی قرنهای پیشین نجات بخشید. نمایی از صومعه سنت ماری در فرانسه که طراحی و ساخت آن توسط لوکوربوزیه به سال ۱۹۶۰ میلادی برمیگردد.
آموزش نسلهای بعد
لوکوربوزیه الهامبخش نسلهای بعدی بود و در زمینه تدریس معماری و طراحی نیز فعالیت داشت. تصویر: لوکوربوزیه در سال ۱۹۶۱ در حین تدریس.
طراح مبلمان
ارتباط متقابل بین فضای خصوصی و فضای عمومی از ویژگیهای معماری لوکوربوزیه است. معماری داخلی، طراحی مبلمان، رنگ آمیزی و نورپردازی مسائلی هستند که لوکوربوزیه از ابتدای کار خود به آنها پرداخته است. او طراح شماری مبلمان بوده که هنوز هم طرفداران بسیاری دارد، از جمله راحتی LC4.
ترکیب چرم و فلز
مبلمانهای چرمی و فلزی مکعب شکل که به LC2 و LC3 معروفند نیز از طرحهای برجسته و پرطرفدار لوکوربوزیه محسوب میشوند.
دورنگر
دورنگری و خیالپردازی یکی از ویژگیهای لوکوربوزیه و معماری او است. او همواره در تلاش بود که با نوآوری و ارائه فرمهای و طرحهای تازه هنر معماری را دگرگون کند.
در کانون توجه
لوکوربوزیه در روز ۲۷ اوت ۱۹۶۵ در خانه تفریحیاش در نزدیکی موناکو درگذشت. به مناسبت پنجاهمین سالگرد درگذشت لوکوربوزیه کتابهای مختلفی در باره زندگی و آثار او منتشر شده که در آنها به جنبههای گوناگون زندگی، اندیشه، فعالیتها، کارها و گرایشهای او از جمله تمایلات فاشیستی پرداخته شده است. لوکوربوزیه در طول عمر خود ۸۰ بنا به جای گذاشت و طرحهای جذابی برای ساخت ۲۰۰ بنای دیگر ارائه کرد.