پرونده سرنگونی هواپیمای اوکراین؛ هیات ایرانی در کی‌یف
۱۴۰۰ خرداد ۱۲, چهارشنبه
محسن بهاروند، معاون حقوقی و بین‌المللی وزارت خارجه به همراه نمایندگانی از وزارت راه، دادستانی نظامی تهران، ستاد کل نیروهای مسلح، سازمان هواپیمایی کشوری و دفتر ریاست جمهوری برای مذاکرات مربوط به پرونده پرواز ۷۵۲ به کی‌یف رفت. این سفر دو روز طول خواهد کشید.
ریاست مذاکرات را بهاروند و یوگنی ینین، همتای اوکراینی او بر عهده خواهند داشت. دو دور قبلی گفتگوهای طرفین، در مرداد و آبان ۱۳۹۹ در کی‌یف و تهران برگزار شده بود. مقامات اوکراینی بارها از روند کند مذاکرات و تعلل ایران در پاسخگویی به سوالات فنی، از جمله دلایل باز ماندن آسمان تهران در شرایط جنگی، انتقاد کرده‌اند.
محسن بهاروند گفته که در ملاقات با مقامات ایکائو (سازمان هوانوردی بین‌المللی)، آنها را از ابعاد حقوقی و فنی پرونده مطلع کرده است. سفارت ایران در اوکراین نیز مدعی شده که دبیرکل و رئیس شورای ایکائو از همکاری مطلوب ایران تقدیر کرده‌اند.
حامد اسماعیلیون سخنگوی "انجمن خانواده‌های جانباختگان پرواز ۷۵۲" در توییتر نوشت: «باید بدانیم در جریان رایزنی‌های مسئولان ایرانی با ایکائو چه گذشت. هیچ‌کس حق ندارد بدون آگاهی خانواده‌ها در مسائل مربوط به این جنایت تصمیم‌گیری کند.»
بهاروند هم‌زمان ادعا کرده که برخی از خانواده‌های قربانیان پرواز نیز خسارت دریافت کرده‌اند.
طبق تصویب هیات دولت ایران، ۱۵۰هزار دلار به بازماندگان هر قربانی پرداخت می‌شود اما اکثر خانواده‌ها از پذیرش این پول سر باز زده و گفته‌اند اولویت اصلی آنها معرفی و مجازات مسئولان و عاملان سرنگونی هواپیماست.
دولت اوکراین که به نمایندگی از سایر کشورهای ذیربط با ایران گفت‌وگو می‌کند، بحث بر سر غرامت را به سطح همکاری تهران و مشخص شدن جوانب شلیک موشک به هواپیمای مسافربری منوط کرده است. معاون دادستان کل اوکراین نیز در توییتی نوشته که از هیات ایرانی خواهد خواست در باره تحقیقات جنایی این پرونده و نحوه رسیدگی به مسئولیت آمران و عاملان امر توضیح دهند.
پرواز تهران کی‌یف، بامداد ۱۸ دی ماه ۹۸ دقایقی پس از اوج‌گیری با دو موشک پدافند سپاه پاسداران سرنگون شد. کلیه مسافران و خدمه هوایپما جان باختند. ۵۷ کانادایی در میان مسافران بودند.
امیرعلی حاجی‌زاده، فرمانده هوافضای سپاه پس از سه روز انکار و لاپوشانی واقعیت، زیر فشارهای داخلی و خارجی، اذعان کرد که هواپیما با موشک‌های سپاه سرنگون شد اما موضوع را به خطای اپراتور نسبت داد.
ادعای "خطای انسانی" همواره از سوی مقامات جمهوری اسلامی تکرار شده است اما خانواده‌های قربانیان این فاجعه هدف گرفتن هواپیما را تعمدی و هدفمند می‌دانند. آنها خواهان محاکمه علنی آمران شلیک موشک به هواپیمای مسافربری و برکناری کسانی هستند که حریم هوایی ایران را در شرایط جنگی باز نگاه داشتند.
دورسوم مذاکرات ایران با اوکراین در حالی شروع شده که خانواده‌ها برای محاکمه علنی آمران شلیک به هواپیمای مسافربری تلاش می‌کنند. آنها تا کنون چند مرتبه جلوی سازمان قضایی نیروهای مسلح تجمع کرده و علیه دبیر شورای عالی امنیت ملی و فرماندهان سپاه دادخواست اعلام جرم ارائه داده‌اند.
به تازگی سازمان "دیده‌بان حقوق بشر" از فشارهای امنیتی به خانواده‌های قربانیان پرواز خبر داد و موارد بازداشت، احضار، بدرفتاری و تهدید آنها یاد کرد.
وزیر خارجه کانادا رفتار جمهوری اسلامی در پاسخگویی به مسائل مربوط به سرنگونی هواپیمای اوکراینی را "خلاف وجدان" خوانده و دادگاه عالی اونتاریو نیز در بررسی شکایت خصوصی چهار خانواده، هدف گرفتن هواپیما را "عمدی" و "اقدامی تروریستی" دانسته است.