پرتقالهای اسرائیلی؛ اتفاقی ساده یا دسیسهای انتخاباتی؟
۱۳۸۸ اردیبهشت ۷, دوشنبهبرخی از مسئولان معتقدند که این مارکها در داخل بر روی پرتقالها چسبانده شده و خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی این اقدام را «دسيسه مخالفان دولت در آستانه انتخابات» عنوان میکند.
خبرگزاری مهر، سوم اردیبهشت، با انتشار گزارشی از توزیع پرتقالهایی خبر داد که دارای برچسب یک تولیدکنندهی اسرائیلی بودهاند. ظاهر این پرتقالها یک روز پیشتر در تهران، اصفهان و همدان پخش شده بود. توزیع این پرتقالها گرچه به گفتهی مسئولان در سطح و مقدار محدودی صورت گرفت، اخبار این ماجرا بلافاصله در رسانهها و در میان مردم پخش شد و مسئولان را به تکاپو انداخت.
در جستجوی پرتقالفروش
مطابق روایتهای رسمی پرتقالهای جنجالآفرین از چین وارد شده و در کارتنهایی قرار داشتند که آنها را تولید این کشور معرفی میکنند. اظهارات مسئولان در مورد چگونگی وجود برچسب شرکت اسرائیلی بر روی پرتقالها متفاوت است. خبرگزاری مهر، ششم اردیبهشت، از قول معاون وزیر بازرگانی نوشت: «نصب برچسبها پس از واردات و خروج از گمرک صورت گرفته است.» مدیر عامل سازمان میادین میوه و ترهبار شهرداری تهران، سوم اردیبهشت، به همین خبرگزاری گفته بود: «بررسیهای ما نشان میدهد این نوع پرتقال [با برچسب شرکت اسرائیلی] در پوشش صوری جعبههایی که نشان میدهد ساخت کشور چین هستند از گمرک عبور کرده است.» مسئولان وزارت بازرگانی و گمرک میگویند، در فروردین ماه ۳۷ هزار تن پرتقال وارد کشور شده که مبدا همهی آنها به طور قطعی و مطابق اسناد موجود کشورهای چین، مصر و آفریقای جنوبی بوده است.
برچسبها جعلی هستند
معاون امور گمرکی سازمان گمرک کشور روز یکشنبه، ششم اردیبهشت، به خبرگزاری ایلنا گفت: بررسی سازمان حفظ نباتات نشان میدهد پرتقالهای مورد بحث به لحاظ حجم و اندازه کاملا با پرتقالهای اسرائیلی تفاوت دارند. او میافزاید: «اين اطمينان وجود دارد كه مارک شرکت اسرائیلی به صورت جعلي در مراحل بعدی توزيع آن هم به صورت معدود و پراكنده بر روی ميوهها الصاق شده است.» رئیس سازمان حفط نباتات نیز احتمال میدهد که برچسبهای جعلی در مسیر بین انبار و سردخانه تا میدان توزیع میوه روی پرتقالها چسبانده شده باشد. او میگوید، محمولهی مورد بحث ۳۲۰۰ کارتن بوده و برچسبها به صورت پراکنده روی میوههای ۸۰ کارتن نصب شدهاند. به گزارش خبرگزاری فارس، كيومرث جليليان، معاون وزير بازرگانی، با جعلی خواندن برچسبها گفته است: «خوشبختانه جعلكنندگان اين ماركها آنقدر ناشی بودند كه حتی رنگ اصلی آرم شركت يادشده را رعايت نكردهاند.»
دسیسهی انتخاباتی مخالفان دولت
این پرسش که چه کسانی و با چه انگیزهای برچسب تقلبی یک شرکت اسرائیلی را روی محصولات چینی چسباندهاند، موضوع گمانهزنیهای متفاوتی است. علی اكبر جوانفكر، مشاور مطبوعاتی رئیس جمهور، روز شنبه از وزارت اطلاعات خواست که «صحت و سقم اينگونه اخبار و گزارشها را به فوريت مورد رسيدگی قرار دهد.» او در گفتوگو با خبرگزاری فارس تاکید کرد: «در صورت بیاساس بودن اين ادعا، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بايد با نشردهندگان آن كه موجب وهن چهره ايران اسلامی میشوند، برخورد قانونی كند.» همزمان با این اظهارات خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی، ایرنا، از قول یک منبع آگاه که نخواسته نامش فاش شود «نصب بر چسب بر روی برخی پرتقالهای وارداتی به نام اسرائيل را دسيسه مخالفان دولت در آستانه انتخابات دوره دهم رياست جمهوری عنوان كرد..»
انگیزه سیاسی یا رقابت تجاری
در حالی که برخی از مسئولان دولتی موضوع برچسبهای اسرائیلی را سیاسی میدانند، عدهای از واردکنندگان احتمال میدهند که این مسئله با رقابتهای تجاری بیارتباط نباشد. یکی از فعالان این صنف به خبرگزاری ایسنا میگوید: «اينكه داستان از كجا نشأت میگيرد بیخبريم، اما آنچه مسلم است به نظر میرسد عدهای در حال تخريب بیرحمانهبازرگانان فعال در حوزه ميوه هستند.»
منحرف کردن افکار عمومی
صبح دوشنبه، هفتم اردیبهشت، عباس رجایی، رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس، در مورد پرتقالهای وارداتی به مسائلی اشاره کرد که بخشی از ادعاهای قبلی را رد میکند. رجایی میگوید: «واردات پرتقالهای اسرائیلی از سوي يك شخص صورت گرفته، و دولت هيچ نقشی در اين زمينه نداشته است.» خبرگزاری ایلنا از قول او مینویسد که این واردات متوقف شده و پرتقالها پس فرستاده شدهاند. رجایی گفته است، از اینکه این محصولات به کدام کشور و مرجع پس فرستاده شدند اطلاعی ندارد. او تاکید میکند: «اين مساله بيشتر از آنكه يك موضوع اقتصادی باشد، سياسی است» و به قصد منحرف کردن افکار عمومی نسبت به تئوریها و عملکرد ضد اسرائیلی دولت نهم انجام شده است.
یک اتفاق ساده؟
یکی از دستاندرکاران بازار میوه میگوید: «قطعا هيچ واردكنندهای ريسك چنين كاری را نمیپذيرد و تجارت سالم خود را در مظان اتهام قرار نخواهد داد.» با توجه به اظهارات رئیس کمیسیون کشاورزی که واردات پرتقالهایی با برچسب اسرائیلی در کارتنهای چینی را تایید میکند، عدهای نیز این احتمال را منتفی نمیدانند که این کار توسط صادرکنندگان چینی انجام شده باشد که هر مارک مشهوری را کپی میکنند. در این میان ظاهرا فقط به حساسیتهای موجود در مورد کالاهای اسرائیلی توجه نشده است. با این فرض جنجالی که برپا شد توضیحی ساده خواهد داشت که البته با تئوریهای توطئهی سیاسی و «دسیسهی انتخاباتی» همخوان نیست.
BK/BB