"ولایت خراسان"، یکی از خطرناکترین گروههای تروریستی جهان
۱۴۰۰ شهریور ۵, جمعهبلافاصله پس از حملات انتحاری در مقابل فرودگاه کابل، برای آمریکاییها مشخص شد که چه کسی مسئول این جنایت بوده است: "ولایت خراسان"، شاخهشبه نظامیان تروریستی "دولت اسلامی شام و عراق" یا همان داعش در افغانستانن. این گروه در پی انفجارهای فرودگاه کابل با بیش از ۱۰۰ کشته و زخمیهای بسیار، مسئولیت این عملیات را بر عهده گرفت.
"ولایت خراسان" شش سال پیش در شرق افغانستان شکل گرفت و از آن به بعد به یکی از خطرناکترین گروههای تروریستی در جهان تبدیل شد. این گروه افراطی اگرچه هدف حملات سنگین با تلفات بالا نیز بوده است، اما توانسته به فعالیت خود ادامه دهد. روزنامه دی ولت آلمان در گزارشی تحلیلی به سابقه و عمکرد این گروه پرداخته؛ گروهی که میتواند بر روند پروازهای تخلیه از کابل و اقدامات آینده ایالات متحده تاثیر بگذارد.
"ولایت خراسان" چه نیرویی است؟
بازوی داعش در آسیای مرکزی در ماههای پس از فتح مناطق وسیعی از سوریه و عراق توسط این نیرو ظهور کرد. داعش خلافت خودخوانده خود را در تابستان ۲۰۱۴ تاسیس کرد. پنج سال طول کشید تا نیروهای محلی و بین المللی بتوانند داعش را عقب برانند.
گروه تروریستی "ولایت خراسان" در پی برپا کردن حکومت اسلامی در افغانستان، بخشهایی از خاک ترکمنستان، ازبکستان و شرق ایران است. اعضای این گروه بیشتر در افغانستان و پاکستان فعال هستند.
جنگجویان شاخه داعش چه کسانی هستند؟
سابقه این گروه به زمانی برمیگردد که صدها تن از اعضای طالبان پاکستان از مرز افغانستان عبور کرده و در آنجا مستقر شدند. افراطگرایان دیگری نیز به آنها ملحق شدهاند، از جمله آن دسته از افراد سرخورده طالبان افغانستان که مسیر رهبری طالبان را بیش از حد "معتدل و صلحجویانه" میدانند.
شرکت طالبان در مذاکرات صلح با ایالات متحده، نارضایتی زیادی را در بخشهایی از این گروه ایجاد کرد و آنها را به دامن شاخه داعش، "ولایت خراسان" افغانستان راند. "ولایت خراسان" همچنین تعدادی از اسلامگرایان افراطی "نهضت اسلامی ازبکستان" و "نهضت اسلامی ترکستان شرقی" که از ایغورهای چین هستند را جذب خود کرد.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
اندیشکده آمریکایی "مرکز مطالعات استراتژیک و بین المللی" تاکنون دهها حمله را رصد کرده که "ولایت خراسان" در گذشته به غیرنظامیان در افغانستان و پاکستان به ویژه علیه اقلیت شیعه دو کشور انجام داده است. علاوه بر این، تاکنون صدها درگیری میان این گروه با نیروهای نظامی افغانستان و پاکستان و نیروهای ائتلاف نظامی به رهبری آمریکا از ژانویه ۲۰۱۷ رخ داده است.
اگرچه شاخه داعش تاکنون هیچ حملهای در خاک آمریکا انجام نداده است، اما واشنگتن آن را تهدیدی مداوم برای منافع آمریکا و متحدانش در آسیای جنوبی و مرکزی میداند.
رابطه "ولایت خراسان" با طالبان
طالبان داعش را دشمن خود میداند و در حال انجام اقدامات هدفمند علیه "ولایت خراسان" در افغانستان است. حتی گاهی اتفاق افتاده که طالبان با نیروهای ایالات متحده و نیروهای دولتی افغانستان برای راندن داعش از مناطق شمال شرقی افغانستان همکاری کند.
یکی از اعضای پنتاگون که نخواسته نامش فاش شود، به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفته است، یکی از اهداف دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهور سابق آمریکا در تلاش برای خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان این بوده که با طالبان به توافقی برای مبارزه با شاخه داعش برسد.
خطر حالا کجاست؟
اگرچه ایالات متحده نیروهای نظامی، جتهای جنگنده و هواپیماهای بدون سرنشین در افغانستان داشت تا بتواند داعش را زیر نظر بگیرد و به نیروهای آن حمله کند، اما شاخه داعش توانست علیرغم تلفات سنگین به بقا و حملات خود ادامه دهند.
در حال حاضر که خروج نهایی ایالات متحده از افغانستان به نقطه پایان نزدیک میشود، توانایی آمریکا برای حمله زمینی به داعش نیز از بین خواهد رفت. این بدان معناست که ایالات متحده گزینههای کمتری نیز برای رصد کردن داعش یا پیشبینی برنامههای آن برای حملات آتی خواهد داشت.
به اعتقاد واشنگتن داعش تنها یکی از دهها تهدید تروریستی است که باید در سراسر جهان با آن مقابله کرد و این خطر به همت عملیات نظامی "فراتر از افق"، با اتکا به سازمانهای اطلاعاتی کشورهای حاشیه خلیج فارس و از روی ناوهای هواپیمابر و دیگر نقاط دورافتاده، قابل مهار است.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
اما یکی از بزرگترین نگرانیهای ایالات متحده با خروج از افغانستان پس از ۲۰ سال، این است که افغانستان دوباره مانند یک آهنربا به پایگاه افراط گرایان تبدیل شود.
"ولایت خراسان" تاکنون مرتکب جنایاتی غیرقابل تصور در افغانستان شده است. این گروه در سال ۲۰۲۰ دو نوزاد را در یک بیمارستان پزشکان بدون مرز در کابل سر بریدند. در همان سال به دانشگاه کابل حمله کردند که منجر به کشته شدن ۲۲ نفر شد و در بمبگذاری در یک مدرسه دخترانه در کابل جان ۴۰ دانشآموز را گرفتند.
در سال ۲۰۱۶ میلادی این گروه حدود سه تا چهار هزار نیرو داشت. بعدها و در جریان درگیریهای سال ۲۰۱۸ در ولایت غزگان افغانستان (در شمال افغانستان) و شکستهای پی در پی این گروه، تعداد اعضای مسلح آن به ۱۵۰ تا ۲۰۰ نفر رسید.
اگرچه داعش خراسان ضربات سنگینی را متحمل شده و منابع مالی زیادی را در سال ۲۰۲۰ از دست داده، اما هنوز یک نیروی نظامی فعال است.