“محمد خاتمى فرهيخته ى روادارى است كه آثار مالياولى را ترجمه مى كند، ولى از قرار معلوم آنها را نخوانده است!”

روزنامه ها و هفته نامه هاى وزين آلمانى زبان نتايج انتخابات مجلس در ايران و مناسبات ايران و آمريكا را موضوع تفسيرها و تحليل هاى خود قرار داده اند.

هفته نامه Die Zeit در شماره ۲۷ فوريه خود مى نويسد:

“انتخابات اخير مجلس چه تفاوت چشمگيرى داشت با شور انتخاباتى چهار سال پيش به هنگام انتخابات مجلس ششم كه منجر به پيروزى بلامنازع اصلاح طلبان شد و نيز با انتخابات وجدآميز ۱۹۹۷ و ۲۰۰۰ رياست جمهورى كه محمد خاتمى را با اكثريت عظيم و خيره كننده اى دو بار به مقام رياست جمهورى رسانيد. در آن زمان ها جوانان و بويژه زنان به اين روشنفكر نرمخو و شوخ طبع اميد بسيار بستند، فردى كه در مقايسه با روحانيان خودكامه و قشرى، به نماد اميد مردم براى تساهل و روادارى و گسترش آزادى ها در جامعه بدل شد.

حال خاتمى و همراهان او شكست خورده اند. علت اين شكست تنها در اثر مقاومت محافظه كاران نيست كه برغم اكثريت اصلاح طلبان در مجلس و دولت، همچنان قوه قضاييه و ارتش و نهادهاى امنيتى را تحت كنترل خود داشته و از پشتيبانى رهبر انقلاب آيت اله على خامنه اى برخوردار بودند. بايد گفت كه اصلاح طلبان نتوانستند براى مردم ايران كه جمعيتى فزاينده دارد با اتخاذ سياست هاى مدبرانه چشم اندازى براى آينده آنها بگشايند.

محمد خاتمى، رئيس جمهور زمانى با اعتبار و اعتماد خود نزد مردم دست به قمار زد، كه از رويارويى با شوراى محافظه كار نگهبان بارها امتناع ورزيد. به گفته يك مفسر روزنامه «فاينانشيال تايمز»: “حال اين چهره فرهيخته و روادار اندوهگين است. او مردى است كه آثار «ماكياولى» را ترجمه مى كند، ولى به نظر مى آيد كه آنها را نخوانده است”.”

روزنامه «فاينانشيال تايمز آلمان» در شماره امروز خود به مناسبات ايران و آمريكا و مواضع محافظه كاران در اين زمينه پرداخته و مى نويسد:

“دولت اصلاح طلب محمد خاتمى مدت ها بود كه خواستار نزديكى ميان ايران و آمريكا بود. وى در يك گفت وگو با شبكه تلويزيونى CNN از “ملت بزرگ آمريكا” نام برده بود. ولى روحانيان قشرى حول رهبر انقلاب آيت اله على خامنه اى مانع از برقرارى مناسباتى شدند كه از هر ده ايرانى، نه نفر مايل بدان است. اين قشريون هر نوع انتقاد به ديپلماسى منفعل ايران را خيانت به اسلام و مردم ايران قلمداد كردند.

حال محافظه كاران پس از انتخابات روز جمعه گذشته بار ديگر حرف اول را در مجلس خواهند زد. سال آينده نيز انتخابات رياست جمهورى برگزار خواهد شد، و بدين گونه مى توانند عرصه قدرت خود را بار ديگر گسترش دهند. ولى محافظه كاران نيز براى گسترش قدرت خود به موفقيت هاى سياسى و اقتصادى نياز دارند و آنهم درست براى جبران ضرباتى احتياج دارند كه از سوى جنبش دمكراسى به آنها وارد آمده است.

يك دانشجوى جوان رشته فلسفه مى گويد: “اين اصلا واقعيت ندارد كه ايرانى ها از آمريكايى خوششان نمى آيد. برعكس، آمريكايى ها در ايران از هر كشور اسلامى ديگر كه رابطه عادى و حسنه با آمريكا دارد، محبوب ترند.” اين دانشجو در اين زمينه يك شوخى رايج را بدينگونه برايمان تعريف كرد: “آمريكايى ها به هنگام ورودشان به عراق، مرتكب يك اشتباه شدند. براى اينكه مردم با تكان دادن پرچم و پايكوبان به استقبالشان بيايند، بايستى وارد ايران مى شدند.”

اين دانشجوى ۲۲ ساله معتقد است كه نيروهاى محافظه كار نيز تغيير كرده اند. يكى از اين محافظه كاران لاريجانى است. او معتقد است كه براى حفظ منافع كشور بايد با شيطان هم وارد مذاكره شد. بايد گفت كه جواد لاريجانى يك نماينده پرنفوذ “محافظه كاران عملگرا” است كه مى خواهد جناح راست را مدرنيزه كند و لايه هاى ايدئولوژيك را از آن بزدايد.

بايد گفت كه آمريكا با پيروزى اش در افغانستان و عراق دو دشمن ديرينه ايران را از پاى درآورد. و نماينده محافظه كاران قشرى كه حسين شريعتمدارى است در مورد اين همجوارى با آمريكا مى گويد: “آمريكايى از ما خوششان مى آيد و همه جا دور و بر ما هستند و انگارى مى خواهند ما را در آغوش بگيرند.”