ماجرای تعلیق روزنامۀ «خبر ورزشی» • گفتوگو با مجید وارث
۱۳۹۰ اردیبهشت ۷, چهارشنبهمصطفی شکری، وکیل مدافع باشگاه ورزشی پرسپولیس روز سهشنبه (۲۶ آوریل/ ۶ اردیبهشت) اعلام کرد به دنبال شکایت این باشگاه از روزنامه "خبر ورزشی" و سایت "خبرآنلاین" دادگاه این دو رسانه را به ۴ ماه تعلیق از انتشار محکوم کرده است.
آقای شکری به خبرگزاری ایسنا گفت که جرم این دو رسانه "نشر اکاذیب به قصد تشویش اذهان عمومی" بوده است. به گزارش خبرگزاری ایسنا و به نقل از وکیل باشگاه پرسپولیس، دادگاه تجدید نظر حکم دادگاه بدوی را تایید کرده است. روزنامه "خبر ورزشی" یکی از پرتیراژترین روزنامههای غیر سیاسی در ایران است.
مجید وارث، ژورنالیست تحلیلگر ورزش ایران در گفتوگو با بخش فارسی دویچه وله به بررسی و تفکیک جوانب این رویداد و پشت پردههای احتمالی آن پرداخته است. برای شنیدن این گفتوگو اینجا را کلیک کنید!
دویچهوله: آقای وارث، در پی شکایت باشگاه پرسپولیس تهران از روزنامه "خبر ورزشی" و سایت اینترنتی "خبرآنلاین" و حکم دادگاه، این دو رسانهی ایرانی برای مدت ۴ ماه در حالت تعلیق قرار گرفتهاند. شما به عنوان یک ژورنالیست ورزشی کهنهکار، این خبر را چگونه ارزیابی میکنید؟ آیا در دنیای ورزش این قابل فهم و درک خواهد بود که به عنوان مثال، روزنامهی "دیلی میرور" انگلیس در پی انتقادی هرچند نابهجا از باشگاه "منچستر یونایتد" و شکایت این باشگاه، ۴ ماه از فعالیت حرفهای خودش محروم شود؟
مجید وارث: این اخبار در ورزش ما و در جامعهی ما تازگی ندارد. اینکه شما آن را با "دیلی میرور" و "منچستر یونایتد" مقایسه میکنید، به اعتقاد من، قیاس معالفارق است. یعنی چه چیز باشگاه "پرسپولیس" مانند "منچستر یونایتد" است و یا چه چیزی در "خبر ورزشی" شبیه "دیلیمیرور" است که ما این دو مورد را در کنار هم قرار بدهیم؟ این هم خبری است در دل دهها، صدها و شاید هزاران خبری که با هیچ عقل سلیمی قابل اندازهگیری نیست.
من خیلی تعجب نمیکنم. بهخاطر اینکه اینها بدهبستانها و برخوردهایی است که در جامعه ما و در ورزش ما حضور دارد و مقایسهای که شما به آن اشاره کردید، تا حدود زیادی به بیراهه رفتن است. در این جامعه من از این خبر، همانطور که گفتم، متأسفانه چندان تعجب نمیکنم. هرچیزی در این جامعه ممکن است و ما باید اینگونه اخبار را در قالب وسیعتر آن نگاه کنیم. در زمانی که یکباره در طول یک سال، ۷۰ روزنامه بسته میشوند، بسته شدن "خبر ورزشی" که یک روزنامهی زرد ورزشی است هیچ تعجبی ندارد.
اما این مسئله چندین جنبهی متفاوت دارد؛ یک جنبهی ورزشی، یک جنبهی ژورنالیستی و همچنین یک جنبهی قضایی دارد. اگر ما این سه جنبه را از یکدیگر تفکیک کنیم، آیا به این نتیجه میرسیم که پشت پرده حسابهای تسویه نشدهای میان پرسپولیسیها و "خبر ورزشی" وجود داشته که به اینجا منتهی شده است؟
من از پشت پرده که خبری ندارم. اما همانطور که گفتم، چنین خبری از نظر من، مورد عجیبی نیست. طی این سالها شاید تا چندصد روزنامه بسته شدهاند و همهی آنها هم در ظاهر، بر اساس قانون مطبوعات و هیأت نظارت بر مطبوعات و این داستانها اتفاق افتاده است. روزنامههایی که تأثیرشان در جامعه بهمراتب بیشتر از روزنامهی "خبر ورزشی" بوده است.
هرچند این کار اساساً تعجب من را برنمیانگیزد، اما اگر تعجبی بخواهم بکنم از این است که من هرچه روزنامهی خبر ورزشی را نگاه میکنم، میبینم اصلاً چیزی نمینویسد، جز عکسهایی از فوتبالیستها، کارلوس کروش و یا اینکه ماشین فلانی اینطور یا آنطور بوده است و…
به علت اینکه هیچ چیز خاصی در این روزنامه نمیبینم، حرف شما را تایید میکنم که احتمالاً پس پرده یک یقهگیری یا درگیریای بوده که اینجوری خواستهاند با روزنامه تسویه حساب کنند. من خیلی به این حساب نمیگذارم که چون این روزنامه در جهت منافع مردم چیزی مینوشته، خواستهاند جلوی آن را بگیرند.
در جامعهی ورزش ایران خیلیها مطلع هستند که بسیاری از ژورنالیستهای ورزشی حالت دلال بازیکن را نیز دارند و در نقل و انتقالات بازیکنها از یک تیم به تیم دیگر سهیم هستند و در این میان درآمدی هم کسب میکنند. به نظر شما، آیا این مسئله میتواند نکتهای در حسابهای تسویه نشده میان پرسپولیس و خبر ورزشی بوده باشد؟
اگر ژورنالیستی در کار نقل و انتقالات باشد (آنطور که میگویند) و مطالبی را به نفع ورزشکاری مینویسد که احتمالاً نرخ او را بالا ببرد و بعد خودش منتفع بشود از قرارداد احتمالی و ناحقی که فوتبالیستی از باشگاهی یا جایی بگیرد، اسم او دیگر ژورنالیست نیست، بلکه دلال است. یا حداکثر امتیازی که بخواهم به او بدهم، این است که بگویم ژورنالیستی است که دلالی میکند.
خود من حدود ۴۰ سال است که به عنوان یک ژورنالیست کار میکنم. من ژورنالیست قابلی نیستم، ولی آنچه را بلدم انجام دادهام. اما تا بهحال با بازیکنی راجع به این مسائل صحبت نکردهام.
اصلاً قالب روزنامهنگاری در جامعه ما عوض شده، مانند همه چیز دیگر ورزش ما. مگر مسئولین ورزش ما، کسانی که باشگاه پرسپولیس و یا دیگر باشگاهها را میگردانند، از این مسائل منتفع نمیشوند؟! محیطی است که به قول ناصر حجازی: «ما چه چیزمان پاک است که حالا فوتبالمان ناپاک است؟» شما تمام این روزنامههای ورزشی را صبح به صبح ورق بزنید، دریغ از مقالهای که دو ریال از خواندن آن گیر مردم بیاید! جز چندتا عکس، گزارش یک بازی و حرفهای صدتا یک غاز…
شما کیهان ورزشی ۴۰ سال پیش را نگاه کنید، ببینید افرادی مانند عبداللهی، دُری یا دیگران چه مینوشتند و آن را مقایسه کنید با روزنامههای امروز. من خیلی عذرخواهی میکنم از برخی از روزنامهنگاران جوانی که قلم دارند، اما فرصت و میدان نوشتن، آنطور که باید و شاید ندارند. اما باید بگویم که روزنامهنگاری ورزشی در ایران، واقعاً به شکل اسفناکی پایین آمده است. یعنی نه تجربهای، نه سوادی، نه تجزیه و تحلیلی، هیچی…!
به نظر شما، کارلوس کروش سرانجام جان سالم بهدر خواهد برد، از جامعه عجیب مطبوعات ورزشی در ایران؟ یا او هم مانند دیگر مربیان داخلی و خارجی، در پایان توسط مطبوعات ورزشی ایران سوزانده خواهد شد؟
من مانند بعضیها پیشگو نیستم - میدانید که در مملکت ما پیشگو زیاد است - اما اعتقاد دارم که کارلوس کروش فکرهایش را کرده و قرارداد ایران به نفعاش بوده که آمده است. من دلام شور آقای کارلوس کروش را اصلاً نمیزند. من دلام شور فوتبالی را میزند که به این روز اسفل السافلین (جهنمی) افتاده است. آقای کارلوس کروش اگر قراردادی بهتر داشت و به جایی بهتر از ایران میتوانست برود، قطعاً میرفت.
نگاه من به ایشان این است که مربیای است که سوابق بسیار خوبی دارد، قرارداد خیلی خوبی هم گرفته و مطمئنام که ایشان از این مسائل مطلع است و مانند برانکو که سالها با این مطبوعات توانست کار کند، آقای کروش هم راهش را پیدا میکند و با آنها کار میکند. شما خیلی نگران اینکه به آقای کارلوس کروش خوش میگذرد یا نه، نباشید. ایشان الان چندین ماه است که آمدهاند، اما هنوز تمرینی نداشتهاند و حتی مربی تیم امید را قرار بود انتخاب کند که هنوز انتخاب نکرده است.
کارلوس کروش به عنوان یک فرد، هر قدر هم خوب باشد، در مجموعهای که قرار میگیرد، اگر بخواهد کار کند، ناچار است به سمت رنگ آن مجموعه جلو برود و همرنگ بشود. وگرنه باید بنشیند کنار و یا اینکه به خارج از کشور برود. شما اگر به عنوان یک فرد همرنگ نشوید، قطعاً یا خداحافظی خواهید کرد یا ناچار به این خواهید شد که همرنگ شوید.
آقای کارلوس کرش اول به مطبوعات گفته بود که همسرم نمیخواهد بیاید. اما امروز اتفاقاً در همین روزنامهی "خبر ورزشی" دیدم که تیتر بزرگاش این بود که خانم کروش گفته: «من در ایران احساس امنیت و خیلی خوبی میکنم». ایشان در پرتغال احساس امنیت نمیکند، حالا در ایران… این همان روزنامهای است که ۴ ماه تعطیلاش کردهاند. تعطیلی این روزنامهها خیلی به جامعه ما ضربه نمیزند.
مصاحبه گر: فرید اشرفیان
تحریریه: علی امینی
برای شنیدن لینک صوتی گفتوگو با مجید وارث بر لینک پایین کلیک کنید.