قاتل زنجيره‌ای "مشهد مقدس" در شهر کلن آلمان
۱۴۰۱ بهمن ۹, یکشنبه
فيلم "عنکبوت مقدس" زمانی در آلمان اکران می‌شود که بسياری در ایران از خود می‌پرسند، چرا مقدس‌ترين شهر ايران اینچنین زيستگاه و گواه متجاوزان، متعرضان و به تبع آن قربانيان جنسی شده است؟
در روز ۳۰ دی سال جاری چندين خانواده به تعرض جنسی به فرزندان‌شان در باشگاه نمازگزاران مساجد مشهد اعتراض کردند. افزون بر اين، ديرزمانی است که صيغه‌های چنددقيقه‌ای زائران ايرانی و غير ايرانی بحث‌های بسياری را دامن زده است. پیش از این نیز در سال ۱۳۸۰ پليس مشهد سعيد حنايی را دستگير کرد که در طول يک سال ۱۶ کارگر جنسی را به طرز وحشيانه‌ای کشته بود و اذعان می‌کرد که برای مبارزه با فساد چنين کرده است.
حنايی در خانواده باورمندی رشد کرده و دو سال از جمله در خط مقدم جبهه جنگيده بود.
او از قرار پس از تعرض ناموفق يک راننده تاکسی به همسرش تصميم به کشتار تن‌فروشان می‌گیرد، در حالی که نيروی انتظامی هم مدعی بود که در حال توقيف و جمع کردن همه کارگران جنسی در مشهد است.
مواضع تهدیدآمیز سازمان سینمایی علیه فیلم ''عنکبوت مقدس''
دو سال پس از دستگيری و اعدام سعيد حنايی، مستندی با عنوان "و عنکبوت آمد" اکران شد که به ابتکار رويا کريمی مجد و مازيار بهاری تهيه شده بود. اين دو گزارشگر با خانواده و اطرافيان حنایی و همچنين مردم مشهد گفت‌وگو کردند، ولی طبيعتا بايد ملاحظات داخل کشور را نیز در نظر می‌گرفتند.
فيلم سينمايی‌ای هم با عنوان "عنکبوت" به کارگردانی ابراهيم ايرج‌زاد در ايران به نمايش در آمد و در هر دوی اين فيلم‌ها سعيد حنايی نقش برجسته را داشت.
اما فيلم "عنکبوت مقدس" که هم‌اکنون در حال نمايش در شهرهای گوناگون آلمان است، داستان زنی را با نقش‌آفرينی زر اميرابراهيمی روايت می‌کند که به قصد پژوهش پيرامون بزهکاری‌های سعيد حنايی از تهران به مشهد می‌رود، با کم‌کاری و بدکاری و حتی بزهکاری نيروی انتظامی روبه‌رو می‌شود و سرانجام برای به دام انداختن قاتل، خود را طعمه او می‌سازد.
آنچه در مستند "و عنکبوت آمد" گفته می‌شود، در "عنکبوت مقدس" به تصوير درمی‌آيد و اين گونه است که واقعيت تلخ بی‌دفاع‌ترين قربانيان جامعه يعنی زنان خيابانی پيش چشمان بيننده آشکار و مجسم می‌شود.
اگر در فيلم‌های پيشين ديالوگ‌ها برجسته بودند، در "عنکبوت مقدس" تصويرها گويای نگرانی‌ها، بيم‌ها و سرانجام بی‌پروايی‌های خبرنگاری هستند که خود قربانی آزار جنسی بوده است.
اگر در مستند مذکور، چند مرد با خنده از "خطای" قاتل می‌گويند، در "عنکبوت مقدس" مردانی برای آزادی او تظاهرات می‌کنند و اگر در مستند، سعيد حنايی از اعمال خير خود در برچيدن فساد سخن می‌راند، در "عنکبوت مقدس" با نقش‌آفرينی مهدی بجستانی، اين جرم‌های وحشيانه به نمايش گذاشته می‌شود.
سيما سيد که خود هم در اين فيلم نقش‌آفرینی کرده و به هنرپيشگان لهجه مشهدی آموخته، در گفت‌وگويی که پس از نمايش فيلم برگزار شد، به پرسش‌های بينندگان پاسخ داد. او نخست به تلاش چهارساله تهيه‌کنندگان فيلم اشاره کرد و گفت که چون کارگردان نتوانسته فيلم را در ايران بسازد، با تلاش و هزينه بسيار، مشهد ۲۰ سال پيش را در اردن شبيه‌سازی کرده است.
پرونده‌سازی برای "عنکبوت مقدس" در متن فاجعه متروپل
در پاسخ اين پرسش که ويژگی منحصر به فرد اين فيلم در مقايسه با فيلم‌های يادشده چيست، خانم سيد گفت: «به سه ويژگی اشاره می‌کنم: «شايد اين نخستين فيلم ايرانی پس از انقلاب ۵۷ باشد که در آن زنان طبيعی و عادی نشان داده می‌شوند. زن در اين فيلم جسميت دارد، در خانه و به ويژه اتاق خوابش از همسرش رو نمی‌گيرد و به اين ترتيب انسان کامل با همه فرازها و فرودهای مخصوص به خود است. دوم بيان بی‌پروای واقعيت‌ها در اين فيلم است. کارگردان حتی ملاحظه مردمی را نمی‌کند که از جنايت‌های قاتل پشتيبانی می‌کنند. قاتل می‌گويد: "من ديوانه‌ام؟ بله، من ديوانه امام هشتم‌ام". سرانجام برجستگی ديداری در اين فيلم است. نقش‌آفرينان بيش از آنکه با ديالوگ‌ها واقعيت‌ها را بيان کنند، با نگاه، چهره و حرکاتشان رويدادها و احساساتشان را به نمايش می‌گذارند».
فيلم "عنکبوت مقدس" در برخی از شهرهای آلمان به زبان‌های آلمانی و فارسی تا پايان فوريه ۲۰۲۳ بر پرده سينماها می‌ماند.