«سیزده به در» در جادههای ایران
۱۳۸۶ فروردین ۱۵, چهارشنبهامروز سیزدهم فروردین ماه روز پایان تعطیلات نوروزی است. سفرهای نوروز امسال به رغم نامساعد بودن هوا در اغلب شهرهای ایران، رکورد تازهای برجا گذشت. گفته میشود تنها در هفتهی اول سال جدید ۴۰ میلیون نفر در سفر بودهاند و کارشناسان پیش بینی میکنند که این تعداد تا پایان تعطیلات بالغ بر ۸۰ میلیون نفر باشند. سفرهای نوروزی که بسیار بیشتر از پیش بینیهای قبلی است تقریبا دو برابر سال پیش بوده است. در ایران نزدیک به ۹۰ درصد مسافرتها از طریق راههای زمینی و اکثرا با خودروهای شخصی انجام میشود. علیرضا اسماعیلی رئیس پلیس راه در آغاز هفتهی دوم تعطیلات پیش بینی میکند «با توجه به بارش مداوم باران در اغلب مسیرهای پرتردد بدون استثنا تصادفهای جادهای ۲ برابر میشود.» [روزنامه ایران، ۸ فروردین] با این همه حسين ذوالفقاري جانشين فرماندهي نيروي انتظامي از کاهش ۱۱ درصدی تصادف در نیمهی اول تعطیلات (از ۲۵ اسفند تا ۶ فروردین) خبر میدهد [خبرگزاری فارس، ۸ فروردین] و نیروی انتظامی روز گذشته از کاهش ۱۷ درصدی تلفات در جادهها سخن گفتهاند.
امسال نیز مانند هر سال دو روز آخر تعطیلات نوروز شاهد بیشترین رفت و آمد در جادههای کشور هستیم. جادههای ناامنی که به هیچ وجه آمادهی پذیرش این همه خودرو نیستند. رئیس پلیس راه در گفتگو با روزنامهی ایران میگوید «به طور مثال جادههای شمال كشور با قدمت ۸۵ سال و عرض ۶ متر یقیناً نمیتوانند حجم بالای خودروهای مسافران را تحمل كنند.» جادههای منتهی به شمال کشور که از پرترددترین محورهای ایران محسوب میشوند در طول سال نیز بارها به علت بارش برف، ریزش کوه یا جاری شدن سیل بسته میشوند.
از سه روز پیش خبر باز و بسته شدن جادههای منتهی به شمال بارها اعلام شده. در حالی که عصر شنبه رضا کیوانپور فرمانده پلیس راه مازندران همهی راههای این استان به تهران را بسته اعلام کرد چند ساعت بعد مسئول ستاد حوادث غير مترقبه استان مازندران بهزاد پور محمود از بازگشایی جادهی هراز خبر داد. [فارس، ۱۱ فروردین] ظهر دیروز محمد خارق، رييس مركز فرماندهي و كنترل ترافيك راهنمايي و رانندگي از ترافیک سنگین در اغلب جادههای کشور، و مسدود بودن محور کرج ـ چالوس بر اثر ریزش سنگ خبر داده است. [ایلنا، ۱۲ فروردین] بارش برف در اغلب ارتفاعات کشور جادههای کوهستانی را مسدود کرده یا رفت و آمد در آنها به کندی انجام میشود. پلیس راه برای تسهیل در سفرهای نوروزی اغلب جادههای شمال به تهران را یک طرفه کرده است. افزون بر این محدودیتهایی نیز در تردد خودروهای سنگین پیش بینی شده تا بازگشت مسافران نوروزی به شهرهایشان آسان شود.
سازمان هواشناسی هوای امروز بیشتر نقاط ایران را ابری و بارانی پیش بینی کرده است؛ تهران نیز صبح امروز شاهد بارشهای پراکنده بود. با این همه از اولین ساعتهای بامداد هجوم به سوی پارکها و گردشگاهها آغاز شده است. روز سیزدهم فروردین در روایتهایی روز طلب باران و رویش از ایزدبانوی آب، آناهیتا ست. پیش از این مديرعامل سازمان پاركها و فضاي سبز شهر تهران اعلام کرده «۱۴۱۲ پارك محلهاي، منطقهاي و فرامنطقهاي آماده پذيرايي از شهروندان در سيزدهمين روز سال جديد است.» [خبرگزاری شهر، ۱۱ فروردین] روز گذشته نیز فرمانده بسیج تهران بزرگ، سردار محمد حاج آقامير، با اشاره به حضور سازمان یافتهی بسیجیان در تمام بوستانهای تهران به ایرنا گفته است «درتمام نواحي و پايگاههاي تهران، بسيجيان ضابط و ناصح بهمناسبت روز انس با طبيعت فعال هستند.»
در جمهوری اسلامی سیزده به در رسما «روز طبیعت» خوانده میشود. بعضی نیز آن را روز انس یا آشتی با طبیعت عنوان میکنند. به گفتهی مشاور سابق سازمان محیط زیست محمدرضا فاطمی ۸۰ درصد تخریبهای زیست محیطی توسط دستگاههای دولتی انجام میشود. [اعتماد ملی، به نقل از خبرگزاری مهر، ۱۵ خرداد ۸۵] با توجه به سهم عمدهی سیاستها و نهادهای دولت در تخریب و آلودگی محیط زیست، به نظر میرسد، طبیعت در ایران بیش از آنکه نیازمند آشتی مردم باشد، محتاج توجه و دوراندیشی مسئولان حکومت است.
برخی از محققان سیزدهم فروردین را نمادی از پایان دوران ۱۲ هزار سالهی جدال تاریکی و روشنایی و آغاز زایش نور میدانند. در باور ایرانیان این روز، روز پایانی جشنهای نوروزی است؛ روز پناه بردن به طبیعت، روز سپردن سبزهی نوروز به آب، و روز دور کردن نحسی و امید به سالی پربار و شکوفا.