سکوت بیست ساله در میدان صلح آسمانی
۱۳۸۸ خرداد ۱۳, چهارشنبههر صبح هزاران گردشگر چینی یا خارجی برای دیدار از میدان صلح آسمانی به قلب پکن پایتخت چین سفر میکنند. میدان صلح آسمانی با ۴۰ هکتار مساحت بزرگترین میدان جهان است. در قسمتی از آن بنای یادبود قهرمانان انقلاب چین دیده میشود و در قسمتی دیگر مقبره رهبر انقلاب مائو تسه تونگ. در غرب آن ساختمان عظیم کنگره وجود دارد و در شمال آن دروازه صلح آسمانی و شهر ممنوعه.
روز چهارم ژوئن وقتی که مثل هر روز مراسم اهتزاز پرچم سرخ به اجرا درمیآید، شاید کسی به تراژدییی که ۲۰ سال پیش در این میدان بوقوع پیوست فکر نکند . در این شب، ارتش خلق با حمله به میدان صلح آسمانی تقریبا ۳هزار دانشجو را به قتل رساند و به اعتراض مسالمت آمیز آنان پایان داد.
تلاش برای سکوت
دستگاه سانسور حزب کمونیست اکنون ۲۰ سال است که تلاش برای به فراموشی سپردن این واقعه دارد. هیچ روزنامهای حق نوشتن در مورد این روز را ندارد. به هیچ پژوهشگری اجازه تحقیق در این مورد داده نمیشود و هیچ کتابخانهای اجازه آرشیو کتاب و یا روزنامهای که حاوی مطلبی در این زمینه باشد را ندارد. امسال هم دولت چین در سالگرد این روز بیش از ۶ هزار وب سایت را فیلتر کرد که در میان آنها وبسایتهای معروفی چون فلیکر و تویتر دیده میشوند.
آنچه که چین امروز تلاش دارد دربارهاش سکوت کند، در اواسط دهه هشتاد به صراحت و روشنی دربارهاش بحث میشد. اینکه چین پس از رفرمهای اقتصادی آیا میتواند رفرمهای سیاسی را نیز آغاز کند. رهبر این جناح فکری در درون حزب، هو یاوبانگ بود که مرگ او در روز ۱۵ آوریل سال ۱۹۸۹ منجر به آغاز تظاهرات و تحصن ۱۰۰ هزار نفری دانشجویان در میدان صلح آسمانی شد. یک ماه بعد، حزب به رهبری تنگ شیائو پینگ فرمان سرکوب دانشجویان را صادر کرد.
پرفسور بازنشسته، خانم دینگ زیلی که ۲۰ سال پیش فرزندش را از دست داد، در سالروز سرکوب جنبش دانشجویان، هرسال به دولت نامه ای مینویسد و خواستار عذرخواهی رسمی دولت از قربانیان میشود. در آغاز ۲۷ نفر زیر پای نامه او را امضا میکردند و حتی زمانی این تعداد به ۱۲۹ نفر نیز رسید. او میگوید:« زمانی فکر میکردم که حزب به اشتباه خود پی خواهد برد. اما رهبری حزب در این سالها حتی یک میلیمتر هم تکان نخورده است. من فکر نمیکنم آن روز را ببینم که در چین آزادانه درباره روز چهارم ژوئن صحبت شود».
MA/BM