سوئیس: ایران درباره مرگ شهروند سوئیسی در زندان توضیح دهد
۱۴۰۳ دی ۲۱, جمعه
اعلام خبر "خودکشی" یک شهروند سوئیسی در زندانی در سمنان به تنش دیپلماتیک میان سوئیس و جمهوری اسلامی دامن زده است. در همین راستا وزارت امور خارجه سوئیس روز جمعه ۱۰ ژانویه (۲۱ دی‌ماه) با انتشار بیانیه‌ای از جمهوری اسلامی خواست درباره علل مرگ شهروند این کشور در ایران اطلاعات دقیقی ارائه کند. این بیانیه همچنین خواستار انجام تحقیقات کامل در خصوص علت مرگ این شهروند سوئیسی شده است.
آن گونه که در این بیانیه آمده است، سفارت سوئیس در تاریخ دهم دسامبر ۲۰۲۴ (۲۰ آذر) از طریق مقام‌های حکومت ایران اطلاع یافته که یک شهروند این کشور در ایران به اتهام جاسوسی بازداشت شده است.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
با وجود این که دولت سوئیس تا کنون هویت این فرد را فاش نکرده اما اعلام کرده که او یک مرد ۶۴ ساله بوده که با هدف گردشگری به ایران سفر کرده بود و حدود ۲۰ سال در سوئیس اقامت نداشته و بلکه در آفریقای جنوبی زندگی می‌کرده است.
بیشتر بخوانید: فرانسه وضعیت زندانیان خود در ایران را "مشابه شکنجه" خواند
برخی از رسانه‌های حکومتی در گزارش‌های خود مدعی شد‌ه‌اند این شهروند سوئیسی "به طور غیرقانونی نمونه‌های خاکی از یک منطقه حساس که قبلا هدف حملات هوایی اسرائیل قرار گرفته جمع‌آوری کرده است."
پیش از این رئیس کل دادگستری استان سمنان در روز پنجشنبه مدعی شده بود که یک شهروند سوئیسی که به اتهام "جاسوسی" دستگیر شده بود، در زندان سمنان دست به "خودکشی" زده است.
وزارت امور خارجه سوئیس پس از اعلام این خبر از سوی جمهوری اسلامی، مرگ یک شهروند خود در ایران را تایید کرد. سفارت سوئیس در تهران نیز اعلام کرد که در این خصوص با مقام‌های حکومت ایران در تماس است .
در همین راستا وزارت امور خارجه سوئیس در بیانیه روزجمعه خود یادآور شد که سفارت این کشور در تهران از همان زمان که از بازداشت شهروند خود در ایران اطلاع یافت، به طور روزانه با مقام‌های حکومت ایران در تماس بوده تا اطلاعات بیشتری در خصوص جزئیات بازداشت و نیز دسترسی کنسولی او به دست آورد، اما دسترسی کنسولی به دلیل اتهامات وارد شده به این فرد که "جاسوسی و اقدام علیه امنیت ملی" اعلام شده در مرحله تحقیقات مقدماتی ممکن نشد.
بیشتر بخوانید: سوئیس "مرگ" شهروند خود در زندان سمنان را تائید کرد
وزارت امور خارجه سوئیس در بیانیه خود آورده است که روز پنجشنبه ۹ ژانویه (۲۰ دی) به سفارت این کشور در تهران اطلاع داده شد که این شهروند سوئیسی در زندان دست به "خودکشی" زده است.
پیش‌تر نیکلاس بیدو مسئول روابط عمومی وزارت خارجه سوئیس در اکس (توییتر سابق) خبر داده بود که جمهوری اسلامی مرگ یک شهروند سوئیسی در زندان را به وزارت امور خارجه سوئیس اطلاع داده است.
وزارت خارجه سوئیس در ادامه ضمن درخواست از جمهوری اسلامی برای ارائه اطلاعات دقیق درباره دلایل دستگیری این شهروند سوئیسی اعلام کرد که بازگشت پیکر این فرد به سوئیس در اولویت قرار دارد و این کار در روزهای آینده انجام خواهد شد.
وزارت امور خارجه سوئیس در عین حال تاکید کرده که فعلا اطلاعات بیشتری در این خصوص در دسترس نیست اما "در حال حاضر شهروند سوئیسی دیگری در ایران در بازداشت به سر نمی‌برد."
به نظر می‌رسد این ماجرا با توجه به این که این شهروند سوئیسی توسط نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی دستگیر شده و حکومت ایران به این شهروند سوئیس اتهام "جاسوسی" زده بود، ابعاد پیچیده‌تری پیدا کند.
محمدصادق اکبری، رئیس کل دادگستری استان سمنان مدعی شده بود که "اسناد و مدارک" اتهامات علیه این فرد نیز وجود داشته و "پرونده" وی در حال "بررسی و رسیدگی" بوده است.
طبق گفته رئیس کل دادگستری استان سمنان این شهروند سوئیسی که با یک زندانی دیگر در یک "سوئیت نگهداری می‌شد" صبح پنجشنبه از هم‌بندی خود خواسته بود از بوفه زندان برای وی مواد غذایی تهیه کند و در غیاب این هم‌بندی خودکشی کرده است.
سفارت سوئیس حافظ منافع ایالات متحده آمریکا در ایران محسوب می‌شود و از این رو موضوع دستگیری یک شهروند سوئیسی به اتهام "جاسوسی" و خودکشی بسیار اهمیت دارد و توجه رسانه‌ها و همچنین محافل سیاسی را به خود جلب کرده است.
بالا گرفتن تنش دیپلماتیک احضار سفیر جمهوری اسلامی به وزارت خارجه فرانسه
تنها یک روز پس از اعلام مرگ شهروند سوئیسی زندانی در ایران، وزارت امور خارجه فرانسه اعلام کرد که سفیر جمهوری اسلامی را در خصوص مسئله شهروندان فرانسوی که "گروگان‌های حکومت جمهوری اسلامی" هستند، به این وزارتخانه احضار کرده است.
وزارت خارجه فرانسه روز جمعه با اشاره به این که وضعیت این شهروندان زندانی "غیرقابل تحمل است" اعلام کرد که "شرایط بازداشت غیرانسانی برای برخی از آن‌ها طبق قوانین بین‌المللی مصداق شکنجه محسوب می‌شود." این وزارتخانه همچنین بار دیگر تاکید کرد که شهروندان فرانسوی نباید به ایران سفر کنند.
سوئیس نیز از اواسط سال ۲۰۲۲ میلادی به شهروندان خود توصیه کرده بود که از سفر به ایران خودداری کنند. این نخستین مورد از مرگ یک شهروند سوئیسی در ایران نیست. پیش‌تر در تاریخ ۴ مه ۲۰۲۱، پیکر یک دیپلمات سوئیسی در مقابل یک ساختمان بلند در تهران پیدا شد. او معاون رئیس دفتر منافع خارجی سوئیس در تهران بود و در طبقه ۱۷ ساختمان مورد نظر زندگی می‌کرد.
بیشتر بخوانید: کریستین وبر، شهروند اتریشی زندانی در ایران آزاد شد
دادستانی فدرال سوئیس پس از مرگ او تحقیقاتی را آغاز کرد اما اوایل نوامبر امسال، یعنی سه سال و نیم بعد، این پرونده بسته شد. با این حال نهادهای تحقیقاتی نتوانستند شرایط و علت مرگ او را به طور کامل روشن کنند. این امر به این دلیل بود که در زمان معاینه جسد، برخی از قسمت‌ها مفقود شده بودند و مغز، قلب، کلیه‌ها و بخشی از ستون فقرات متوفی در ایران باقی مانده بود.
با این حال، کارکنان سفارت سوئیس در تهران در آپارتمان او و در میان مدارک آن فرد، شواهدی را پیدا کردند که سناریوی خودکشی را تایید می‌کرد اما از نظر پزشکی قانونی، علت مرگ همچنان مبهم است.
در سال‌های اخیر، حکومت ایران ده‌ها شهروند دوتابعیتی و خارجی را عمدتا به اتهام جاسوسی و امنیتی دستگیر و به عنوان گروگان بازداشت و زندانی کرده تا از آن‌ها به عنوان اهرمی برای چانه‌زنی و باج‌گیری استفاده کند.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
آخرین نمونه از این گونه بازداشت‌ها چچیلیا سالا، خبرنگار ایتالیایی بود. بسیاری این بازداشت را واکنشی به دستگیری محمد عابدینی، فردی که به اتهام نقض تحریم‌های آمریکا در ایتالیا بازداشت شده است، دانستند.
در سال ۱۳۹۶ نیز حکومت ایران دلیل مرگ دکتر کاووس سیدامامی، شهروندی دوتابعیتی (ایرانی‌کانادایی)، استاد دانشگاه و پژوهشگر و فعال ۶۴ ساله محیط زیست را خودکشی او در زندان اوین اعلام کرده بود.