سایه‌ی حضور محمود احمدی‌نژاد بر کنفرانس ان پی تی

همزمان با درخواست ویزای محمود احمدی‌نژاد برای شرکت در کنفرانس بازبینی معاهده منع گسترش تسلیحات اتمی که در نیویورک برگزار می‌شود، بیم آن می‌رود که بحران اتمی ایران سایه‌‌ی سنگین خود را بر جلسات این کنفرانس پهن کند. مقامات هر دو کشور ایران و آمریکا ارائه‌ی درخواست ویزا از سوی رییس‌جمهوری ایران را تأیید کرده‌اند اما هنوز خبری مبنی بر صدور ویزا برای محمود احمدی‌نژاد منتشر نشده است. هرچند به طور معمول، به دلیل وظایف آمریکا به عنوان کشور میزبان سازمان ملل متحد، احتمال موافقت با این درخواست بسیار بالاست.

کنفرانس بازبینی معاهده منع گسترش تسلیحات اتمی، موسوم به ان پی تی، با شرکت حدود ۱۹۰ کشور از روز دوشنبه (۳ مه) آغاز می‌شود و نزدیک به یک ماه به طول می‌انجامد. در طی ماه‌های اخیر، باراک اوباما، تلاش‌های جدی را برای رایزنی با کشورهای هم‌پیمان ایالات متحده بر سر تصویب قطعنامه‌ی تحریمی دیگری علیه ایران آغاز کرده است.

آمریکا، تهران را متهم به اتخاذ روش‌های مخفیانه برای دستیابی به سلاح اتمی می‌کند، اما ایران همواره تأکید کرده است که برنامه‌های هسته‌ای این کشور صلح‌آمیز هستند. محمود احمدی‌نژاد بارها در سخنان خود از مخالفت ایران با سلاح‌های اتمی خبر داده است و کارشناسان معتقدند، قصد وی برای حضور در نیویورک و رهبری هیأت ایرانی، تکرار سخنانی است که پیش‌تر در همین زمینه از سوی او بیان شده است.

از همین رو نیز بیم آن می‌رود که بحران ایران و حضور محمود احمدی‌نژاد باعث شود تا هدف اصلی این کنفرانس که بازبینی ‌دقیق ‌و جدی‌تر برنامه‌های هسته‌ای در سراسر جهان است، تحت الشعاع حضور رییس دولت ایران قرار بگیرد.

"کنفرانس فراتر از یک کشور"

از چهل سال پیش تاکنون که پیمان ان پی تی به تصویب رسیده است، اسرائیل، هند، پاکستان و کره‌ی شمالی به جمع کشورهای دارنده‌ی سلاح اتمی پیوسته‌اند در حالی‌که در ابتدا تنها کشورهای بریتانیا، فرانسه، چین، روسیه و آمریکا جزو قدرت‌های اتمی جهان بودند.

ناظران سیاسی، ایران را به عنوان موردی برای آزمودن این پیمان می‌بینند زیرا این کشور نه تنها پاسخگوی جامعه‌ی جهانی در مورد برنامه‌های هسته‌ای خود نیست، بلکه در برابر تحریم‌های سازمان ملل متحد نیز که با هدف توقف غنی‌سازی اورانیوم توسط تهران اعمال می‌شوند، مقاومت می‌کند. افزون بر این، ایران در صورت دستیابی به بمب اتم، قادر به تشکیل ارتش هسته‌ای در منطقه‌ی حساس خاورمیانه است که همین امر باعث نگرانی کشورهای عربی و همچنین اسرائیل است.

از سال ۲۰۰۶ تاکنون، سه قطعنامه علیه ایران در شواری امنیت سازمان ملل به تصویب رسیده است که نتیجه‌ای را در راستای توقف برنامه‌های هسته‌ای ایران در بر نداشته است. از همین رو ‌اینک باراک اوباما، رییس‌جمهور آمریکا در تلاش برای تصویب قطعنامه‌ی چهارمی علیه ایران است که برخی آن را "فلج‌کننده" می‌خوانند.

با این همه روسیه و چین به عنوان اعضای دائمی شورای امنیت و دارای حق وتو، با اعمال تحریم علیه ایران مخالف هستند. هر دوی این کشورها جزو شرکای تجاری عمده‌ی ایران به شمار می‌روند. آمریکا امیدوار بود تا قطعنامه‌ی جدید علیه ایران پیش از شروع کنفرانس ان پی تی به تصویب برسد اما به دلیل نزدیک شدن به شروع این کنفرانس و همچنین مخالفت‌های دو کشور یاد شده با تحریم ایران، تصویب قطعنامه‌ی احتمالی به زمانی پس از پایان این کنفرانس موکول خواهد شد.

مجموع این عوامل موجب شده‌اند تا جو کنفرانس ان پی تی در روزهای آینده سیاسی‌تر از هر زمان دیگری شود، هر چند به گفته‌ی سوزان رایس‌، نماینده‌ی آمریکا در سازمان ملل، "موارد مورد بحث در کنفرانس ان پی تی فراتر از یک کشور" است.

تشدید تحریم‌های کنگره آمریکا علیه ایران

همزمان با گمانه‌زنی‌ها پیرامون حضور محمود احمدی‌نژاد در نیویورک، کمیته‌ی ویژه‌ای متشکل از نمایندگان مجلس و همچنین سنای آمریکا روز گذشته (۲۸ آوریل) با یکدیگر دیدار کردند تا دو طرح تحریمی را که پیش‌تر توسط نمایندگان مجلس و سنا به تصویب رسیده بود، برای ارائه به کاخ سفید در قالب یک مصوبه آماده کنند. تحریم بانک مرکزی ایران، صنایع پتروشیمی ومنع فعالیت‌ شرکت‌های خارجی تأمین کننده‌ی بنزین ایران در خاک آمریکا و همچنین خطوط کشتیرانی ایران از جمله مواردی هستند که در این طرح گنجانده شده‌اند.

در همین راستا شرکت فرانسوی "توتال" درروزهای اخیر اعلام کرد، چنانچه تحریم‌ها علیه ایران قطعی شوند، به فروش بنزین به ایران خاتمه خواهد داد.

SN/YK