روز جهانی سرطان پستان؛ چگونه ازاین بیماری جان سالم بدر بریم؟
۱۳۹۸ مهر ۹, سه‌شنبه
هر دو سال یک بار در آلمان برای زنان ۵۰ تا ۶۹ سال برگه‌ای فرستاده می‌شود که در آن از آنان دعوت شده برای انجام آزمایش ماموگرافی به مرکزی برای انجام این کار مراجعه کنند. در این آزمایش پستان‌‌ها در میان دو صفحه قرار داده و از آن عکسبرداری می‌شود. اگر تغییری در بافت پستان به وجود آمده باشد، این آزمایش آن را نشان می‌دهد. تشخیص به موقع سرطان می‌تواند جان بسیاری را نجات دهد برای همین به زنان توصیه می‌شود: به موقع به ماموگرافی بروید!
با این همه هستند بسیاری زنان که برای‌شان این آزمایش (که تنها چند دقیقه طول می‌کشد) ناگوار است. آنتیه مدیر ۵۸ ساله یک گروه مددکاری برای زنان مبتلا به سرطان پستان می‌گوید: «این آزمایش دردناک است، اما غیرقابل تحمل نیست.»
اگر چیز مشکوکی در عکس دیده شود چه اتفاقی می‌افتد؟
در صورتی که پزشک کاردیولوگ متوجه غده یا توده مشکوکی در پستان شود بلافاصله آزمایشات بعدی را انجام می‌دهد. ممکن است او مجبور به نمونه برداری شود. اگر پاسخ سرطان باشد، آنگاه گام بعدی باید برداشته شود. این گام ممکن است برداشتن کامل یا بخشی از پستان باشد.
مدیر گروه مددکاری برای زنان مبتلا به سرطان پستان می‌گوید که او سال‌های طولانی این آزمایش را انجام داده و همیشه با خوشحالی از در کلینیک بیرون آمده بوده است، تا این که یک بار در پستان او توده مشکوکی دیده شد. آزمایش ماموگرافی نشان داد او سرطان دارد. به خاطر تشخیص زودهنگام بیماری جراح فقط بخشی از پستان او را برداشت و نیازی به شیمی درمانی هم نداشت. برای او پرتودرمانی و هورمون درمانی تجویز شد.
دویچه وله را در اینستاگرام دنبال کنید
او می‌گوید: «معمولا در ماموگرافی بسیار کم پیش می‌آید که در تشخیص سرطان اشتباهی رخ دهد. این آزمایش کوچک‌ترین غده را نیز نشان می‌دهد. حتی توده‌های بی‌خطر را. در موارد معدودی ممکن است به اشتباه تومور سرطانی تشخیص داده شود. چنین اتفاقی می‌تواند موجب ترس و نگرانی شدید برای زنان شود. حتی زمانی که به آنها گفته می‌شود که تشخیص اشتباه بوده است.»
تنها به ماموگرافی نروید
برای بسیاری زنان شنیدن این که سرطان پستان دارند یک شوک است. آنتیه توصیه می‌کند که اگر نمی‌توانید با شریک زندگی‌تان به این آزمایش بروید، حداقل از دوست نزدیک خود بخواهید شما را همراهی کند: «چون خیلی‌ها زمانی که به آنها گفته می‌شود سرطان دارند، به کلی روحیه خود را از دست می‌دهند و در آن لحظه ابدا نمی‌دانند چگونه با این خبر کنار بیایند. بعضی از آنها به کلی تمرکزشان را از دست می‌دهند و اصلا گوش نمی‌دهند که پزشک به آنها چه می‌گوید. برای همین وقتی کسی همراه شماست می‌تواند بعدا به شما بگوید مهم‌ترین نکاتی که پزشک به شما توصیه کرده چه بوده است. او هم‌چنین می‌تواند در این لحظات سخت کمی به شما روحیه بدهد و آرام‌تان کند.»
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
پزشکان تاکید می‌کنند اگر چیزی در پستان‌تان احساس کردید، از ترس سرتان را زیر برف نکنید و تصمیم نگیرید که اصلا سراغ ماموگرافی نروید. آنتیه می‌گوید: «متاسفانه هنوز خیلی زنان هستند که واقعیت را نفی می‌کنند و چشم بر آن می‌بندند.»
در موارد بسیاری درمان تنها زمانی نتیجه می‌دهد که پزشک پستان را به طور کامل بردارد؛ عملی که برای یک زن می‌تواند با عواقب روحی شدیدی توام باشد؛ این که خود را دیگر یک زن کامل احساس نکند یا نگران این باشد که شریک زندگی‌اش دیگر او را دوست نداشته باشد. اما عمده زنان پس از مدتی این را می‌پذیرند و به خود می‌گویند: «همین است که هست!» بعضی‌ها پستان مصنوعی می‌گذارند. بعضی‌ها با وضع جدید می‌سازند.
نقش تعیین کننده ژن‌ها
اگر زنی ژنی در خود حمل می‌کند که می‌تواند دچار جهش سرطانی شود، احتمال ابتلای او به سرطان پستان ۵۰ تا ۸۰ درصد است. این ژن‌ها، ژن‌های سرطان پستان نیز نامیده می‌شوند. اگر مادر یا مادربزرگ شما سرطان پستان داشته احتمال ابتلای شما به این بیماری می‌تواند بالا باشد. از دهه ۱۹۹۰ می‌توان با آزمایشاتی این ژن را تشخیص داد. زنی که این ژن را حمل می‌کند باید خود تصمیم بگیرد که آیا حاضر است پیشاپیش پستانش را کاملا بردارد یا نه. با برداشتن پستان خطر ابتلا به سرطان پستان می‌تواند به کلی برطرف شود. راه دشواری که هنرپیشه مشهور آمریکایی آنجلینا جولی انتخاب کرد. او تصمیم گرفت هر دو پستان خود را بردارد. در سال‌های اخیر بر شمار زنانی که مسیر او را رفته‌اند بیشتر شده است.
شانس درمان بالا رفته است
اعلام این نتیجه که شما سرطان پستان دارید خبری هولناک برای هر زنی است. اما این نوع سرطان از جمله انواع این بیماری است که علم پزشکی در سال‌های اخیر به راه‌های درمان موثری برای آن دست یافته است. پزشکان همواره تاکید می‌کنند که این راه‌ها تنها زمانی موفقیت‌آمیز هستند که بیماری به موقع تشخیص داده شود. هر چه تومور کوچک‌تر باشد، راحت‌تر برداشته و بیماری سریع‌تر درمان می‌شود.
زندگی زنی که به سرطان پستان مبتلا شده از بنیان تغییر می‌کند، حتی اگر خودش در ابتدا نخواهد آن را بپذیرد. آنتیه می‌گوید: «خیلی از این زنان به من تلفن می‌کنند و می‌گویند امیدوارم به زودی به وضع سابق برگردد. من متاسفانه باید این زنان را به شدت مایوس کنم و به آنها بگویم که دیگر هیچگاه زندگی‌شان به روال قبل بازنخواهد گشت.»
آمارها در ایران چه می‌گویند؟
آخرین آمارها در ایران مربوط به سال ۹۷ هستند. ایرنا سال گذشته به نقل از محمد هادی‌زاده، عضو هیات علمی مركز تحقیقات سرطان دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی، گفته است که «زنان ایران نسبت به سایر كشورهای دنیا كمتر به این بیماری مبتلا می‌شوند» و «نسبت شیوع سرطان پستان در ایران ۳۰ به یكصد هزار است». با این حال او از افزایش شش درصدی سرطان پستان در ایران خبر داده است.
به گفته هادی‌زاده سن یكی از عوامل مؤثر در ابتلا به سرطان است و با افزایش سن، احتمال ابتلا به سرطان افزایش می‌یابد. به گفته او، علت پایین بود ن آمار سرطان پستان در ایران، جمعیت جوان‌تر در ایران است. او هشدار داده است که در دهه‌های آینده آمار ابتلا به سرطان پستان در ایران هم بیشتر می‌شود.
البته سرطان پستان می‌تواند در مردان هم بروز کند اما آمار آن بسیار کمتر است. به گفته این پزشک ۹۹ درصد مبتلایان به سرطان پستان را زنان و یك درصد را مردان تشكیل می‌دهند و «در ایران نیز سالانه چیزی حدود ۲۰۰ تا ۲۵۰ مرد به سرطان پرستان مبتلا می‌شوند».
پنج سال پیش بهزاد رحمانی، رئیس هیئت مدیره انجمن جراحان عمومی ایران، از افزایش آمار ابتلا به سرطان پستان در ایران خبر داده بود. او گفته بود: «آمار فعلی ابتلا به سرطان سینه در کشور حدود ۲۵ درصد است، به این معنی که اگر همه زنان ۸۰ سال عمر کنند یک نفر از هر چهار نفر به سرطان سینه مبتلا می‌شود. درحالی که این آمار قبلا بسیار کمتر بوده است.»
او به "استرس" به عنوان یکی از عوامل بسیار موثر در تضعیف سیستم ایمنی بدن و ابتلا به سرطان اشاره کرده بود. به گفته او «استفاده از مواد نگهدارنده در غذاها، ترکیبات بنزین در هوا و مصرف سیگار به عنوان دیگر عوامل تاثیرگذار در ضعف سیستم ایمنی و ابتلای افراد به سرطان» است.
به کدام علائم نباید بی‌توجه ماند و از کدام کارها باید پرهیز کرد؟
پزشکان به برخی نشانه‌ها اشاره می‌کنند و می‌گویند آنها را جدی بگیرید: تغییرات در شکل یا رنگ پستان مانند قرمزی، پوست پرتقالی شدن، ترشح از نوک پستان، زخم یا فرو رفتن نوك آن و درد می‌تواند از نشانه‌های ابتلا به سرطان پستان باشد.
در کاهش احتمال ابتلا به سرطان نیز عوامل متعددی موثرند. یکی از عوامل ورزش است. حداقل سه بار در هفته و هر بار دستکم نیم ساعت ورزش کنید، طوری که عرق کنید و ضربان قلب‌تان بالا رود. سیگار نکشید. مصرف الکل را به حداقل برسانید. در پخت و پز از روغن‌های اشباع‌شده پرهیز کنید چون این گونه روغن‌ها احتمال ابتلا به سرطان را زیاد می‌كند. آرامش روانی بدن شما را در برابر بیماری‌های بسیاری مقاوم می‌کند، از جمله در برابر سرطان.