رد صلاحیت‌ها؛ "انتصاباتی که مهندسی می‌شود"
۱۴۰۰ خرداد ۴, سه‌شنبه
شورای نگهبان از بین ۶۸۶ داوطلب شرایط ۴۰ نفر را بررسی کرد و هفت نفر را مورد تایید قرار داد. تصمیمی که از نگاه اکثر فعالان سیاسی و کاربران شبکه‌های اجتماعی "کودتای انتخاباتی" و "مهندسی انتصابات" نام گرفته و تلاشی آشکار برای تضمین پیروزی رئیسی تلقی شده است.
احمد زیدآبادی، روزنامه‌نگار و تحلیلگر در یادداشتی تحت عنوان "مسابقه با لاک‌پشت" نوشت: «رئیسی گر چه در مقابل برخی رقبا آسیب‌پذیر بود، با این همه، همچنان شانس اول را داشت؛ اما پیروزیش پس از حذف آنها، دیگر چیزی غیر از برنده شدن در مسابقۀ دو با لاک‌پشت تعبیر نمی‌شود و این نوع پیروزی هم نه فقط افتخاری ندارد بلکه سبب استهزاء عمومی می‌شود.»
مصطفی تاجزاده، فعال اصلاح‌طلب در بیانیه‌ای اعتراضی گفته است که کار دیگر از مهندسی انتخابات گذشته و به انتصابات برای یکدست کردن حکومت رسیده است: «هیچ شهروند مسئولی نباید تسلیم تفاسیر ساختارشکنانه شورای نگهبان از قانون اساسی و عملکرد مردم‌ستیز اعضایش شود. تفسیرها و تصمیم‌هایی که هدفشان بسترسازی برای حکومت اقلیت، انقیاد اکثریت و هدم جمهوریت نظام است.»
تاجزاده یادآور شده که در انتخابات شرکت نمی‌کند زیرا انتصابات رهبری به رای او نیاز ندارد: «من ایران را مهم‌تر از جمهوری اسلامی، اصلاح امور را مهم‌تر از حضور اصلاح‌طلبان در قدرت و نهاد انتخابات را مهم‌تر از تک تک نامزدها می‌دانم. خود را نیز تنها کاندیدای شایسته نمی‌بینم و هیچ‌گاه شرکت در انتخابات را مشروط به تایید صلاحیت خود نمی‌خوانم، ولی هرگز کودتای انتخاباتی را برنمی‌تابم.»
علی شکوری راد، دبیرکل حزب "اتحاد ملت" نیز تایید صلاحیت نامزد رد صلاحیت شده انتخابات مجلس را نشانه عدم پایبندی شورای نگهبان به هر منطق و عقلانیتی دانسته و گفته است: «جمهوری اسلامی شعری شد که قافیه‌اش جور نیامد. آخروعاقبت آن به خیر باد.»
دفتر مطبوعاتی مسعود پزشکیان، وزیر بهداشت دولت هشتم و نایب رئیس مجلس دهم نیز در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: «چه مبارک سحری بود چه فرخنده شبی... ضمن تشکر از اقشار مختلف مردم از تمام استان‌های کشور، شخصیت‌ها و احزاب که لطف و حمایت خود را از آقای پزشکیان اعلام کرده‌اند، اعلام می‌کنیم که ایشان قصد اعتراض به تصمیم شورای نگهبان را نداشته و هیچ گونه رایزنی جهت احراز صلاحیت خود نکرده و نخواهد کرد.»
محسن مهرعلیزاده، تنها داوطلب اصلاح طلبی که تایید صلاحیت شده در توییت نوشت: «اصلاحات زنده است تا ایران زنده است.»
این در حالی است که آذر منصوری، سخنگوی "جبهه اصلاحات ایران" در پیامی نوشت: «با رد صلاحیت همه نامزدهای جبهه اصلاحات ایران عملا امکان مشارکت فعال در انتخابات ۱۴۰۰ از ما سلب شده و نامزدی نخواهیم داشت.» منصوری در نخستین واکنش، رد صلاحیت‌ها را "پایانی بر پیوند بین مشروعیت نظام و مشارکت حداکثری" خوانده بود.
سعید حجاریان هم در توییتی کوتاه در تحلیل وضعیت نوشت: «بیانیه اعلام مواضع شورای نگهبان آغاز عملیات اجرایی طرح انتصاب نخست‌وزیر در لفافه انتخابات ریاست‌جمهوری است؛ امید آنکه نتیجه این عملیات انطباق مسئولیت‌ها و اختیارات باشد.»
عباس عبدی، روزنامه‌نگار و تحلیلگر سیاسی هم گفت: «هرگونه تغییر در تایید صلاحیت‌ها به این معنی است که یا رفتار شورای نگهبان قانونی نبوده، یا قانونی بوده ولی با قانون نمی‌توان کشور را اداره کرد.»
او در توییت بعدی نوشت: «پرسش کلیدی: با این متر و معیارهای تایید نامزدها، شورای نگهبان چرا در سال ۹۲ بویژه ۹۶ روحانی را تایید کرد؟ اگر ذره‌ای صداقت دارید پاسخ دهید.»
نظر یکی از کاربران شبکه‌های اجتماعی نیز خواندنی است. این شهروند با یادآوری سرنوشت روسای جمهور سابق می‌نویسد: «ایران تنها کشوری در دنیاست که چهار دهه رئیس جمهور داشته به غیر از یک نفر، بقیه همه رد صلاحیت شده‌اند؛ اونم توسط همون یک نفر...»