دیده‌بان حقوق بشر: ایران فعالان آذربایجانی را آزاد کند
۱۴۰۳ بهمن ۲۶, جمعه
سازمان دیده‌بان حقوق بشر روز جمعه ۲۶ بهمن (۱۴ فوریه) در بیانیه‌ای از جمهوری اسلامی خواست فعالان آذربایجانیِ زندانی را آزاد کند.
این سازمان تائید احکام صادر شده علیه فعالان آذربایجانی در دادگاه تجدیدنظر توسط ابوالقاسم صلواتی را "سرکوب" و "تلاشی برای درهم شکستن جامعهٔ مدنی و جلوگیری از مطالبهٔ حقوق اساسی اقلیت‌های قومی" دانسته است.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
اتهامات فعالان آذربایجانی "تبلیغ علیه نظام"، "اقدام علیه امنیت ملی" و "جاسوسی" اعلام و احکام صادر شده بین ۳ تا ۱۴ سال زندان متغیر بوده است.
ناهید نقشبندی، سرپرست پژوهشگری ایران در سازمان دیده‌بان حقوق بشر می‌گوید: «مقامات ایرانی به‌طور سیستماتیک جامعه مدنی و اقلیت‌های قومی را با اتهامات بی‌اساس و حکم‌های سنگین زندان، هدف قرار می‌دهند تا مخالفان را ساکت کنند. این سرکوب تلاشی برای درهم شکستن جامعه مدنی و جلوگیری از مطالبه حقوق اساسی اقلیت‌های قومی است.»
سازمان دیده‌بان حقوق بشر با پنج منبع مطلع درباره احکام زندان برای فعالان آذربایجانی و وضعیت سلامتی افراد بازداشت‌شده در دو پرونده جداگانه مصاحبه کرده است.
حبس‌های سنگین برای فعالان آذربایجانی
طبق داده‌های دیده‌بان حقوق بشر آیاز سیف‌خواه به ۱۴ سال حبس، باقر حاجی‌زاده مزرعه و آراز امان زرین‌آباد به ۱۳ سال و کرم مردانه مستعلی‌بیگلو به ۱۱ سال حبس محکوم شدند.
طاهر نقوی و مرتضی پروین‌جدا به شش سال، سالار طاهر افشار، فاطمه آتش‌خیاوی‌نسب و سعید میایی قشلاق هر کدام به پنج سال و حسن ابراهیمی به سه سال زندان محکوم شده‌اند.
در بیانیه دیده‌بان حقوق بشر همچنین گفته شده است که این افراد در شهرهای مختلفی چون ارومیه، بناب، اردبیل، تبریز و کرج بازداشت شدند. برخی از آنها با وثیقه آزاد شدند، در حالی که برخی دیگر همچنان در زندان هستند.
یک منبع آگاه به سازمان دیده‌بان حقوق بشر گفته است که مقامات هیچ مدرکی دال بر اتهامات بازادشتی‌ها ارائه نکردند و دستگیری این افراد به فعالیت‌های گذشته آنها در ارتباط با مسائل زیست‌محیطی دریاچه ارومیه و دفاع از حقوق اقوام در ایران مربوط بوده است.
دیده‌بان حقوق بشر در مورد طاهر نقوی وکیل دادگستری به فعالیت‌های او در نمایندگی از خانواده‌های دادخواه که در جریان اعتراضات "زن زندگی آزادی" شهریورماه ۱۴۰۱ کشته یا زخمی شده بودند نیز اشاره کرده است.
نقوی در زندان اوین بسر می‌برد و از دسترسی به مراقبت‌های پزشکی محروم شده است.
"برگزاری دادگاه علنی با حضور مردم و رسانه‌ها"
سینا یوسفی، حقوق‌دان و فعال حقوق بشر آذربایجانی به دویچه وله (فارسی) می‌گوید طی سال گذشته نهادهای امنیتی دو بار بازداشت دسته‌جمعی و گسترده از فعالین سیاسی در شهرهای مختلف آذربایجان در ایران داشته‌اند.
یوسفی تاکید کرد این افراد اتهامات وارده را قبول ندارند و با راه‌اندازی کمپینی خواستار برگزاری علنی دادگاه با حضور رسانه‌ها و مردم شدند.
به گفته این وکیل دادگستری "فعالین ترک (آذربایجانی) همواره از طرق مسالمت‌آمیز به مطالبه حقوق قانونی خود پرداخته‌اند اما با سرکوب گسترده و سیستماتیک حاکمیت مواجه بوده‌اند".
سینا یوسفی در ادامه تاکید کرد آنها از جمله به "سیاست‌های ضد هویتی، سرکوب زبان مادری و حقوق فرهنگی، سیاست‌های مخرب زیست محیطی و خشکاندن دریاچه ارومیه و آلودگی رودخانه ارس" اعتراض کردند.
به گفته این وکیل دادگستری حاکمیت بجای رسیدگی به مطالبات فعالان آذربایجانی "در مقابل با بازداشت‌ها و پرونده‌سازی‌های مکرر و گسترده سعی در خاموش کردن صدای عدالتخواهی و آزادیخواهی در آذربایجان می‌کند".
در بیانیه دیده‌بان حقوق بشر هم اشاره شده است که شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب اسلامی تبریز ۱۳ فعال آذربایجانی را برای دفاع نهایی احضار کرده است.
اتهام تجزیه‌طلبی برای فعالان آذربایجانی
اتهامات این افراد تشکیل گروهی با عنوان "دموکرات‌ها" و نقش آنها در "رهبری عملیات میدانی در جریان اعتراضات زن زندگی آزادی" عنوان شده است.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
ناهید نقشبندی، پژوهشگر سازمان دیده‌بان حقوق بشر می‌گوید مقامات جمهوری اسلامی تمام کسانی را که از حقوق اقلیت‌های قومی و مذهبی دفاع کند هدف قرار می‌دهند و "آنها را به عنوان تجزیه‌طلب معرفی می‌کنند".
سازمان دیده‌بان حقوق بشر در پایان بیانیه خود از مقامات ایرانی خواسته است اتهامات غیرقانونی علیه فعالان زندانی آذربایجانی را لغو و زندانیان را آزاد کنند.