دورنمای تاریک ایران • انتخابات از دید شیرین عبادی
۱۳۹۲ اردیبهشت ۱۸, چهارشنبه
دولت ایران انتخابات را نشانه قدرت خود دانسته و در مجامع بین‌المللی، به‌ویژه در شورای حقوق بشر خود را برآمده از رای مردم معرفی می کند.
طبق قانون اساسی جمهوری اسلامی، انتخابات در ایران یک مرحله‌ای است، اما چند سال پس از پیروزی انقلاب طبق قانونی که به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و به قانون نظارت استصوابی انتخابات در ایران معروف است، انتخابات دو مرحله‌ای شد.
طبق قانون اخیرالذکر در هر انتخاباتی صلاحیت داوطلبان می‌بایست در ابتدا به تأیید شورای نگهبان برسد و سپس مردم حق دارند از بین آنان افرادی را انتخاب کنند. این قانون، آزادی انتخاب را از مردم سلب می‌کند و ریشه بسیاری از مشکلات اجتماعی است، زیرا شورای نگهبان منتخب مردم نبوده و به کوچکترین انتقاد سیاسی یا حتی با اغراض شخصی داوطلبان را رد صلاحیت می‌کند و خود را موظف نمی‌داند که برای رد صلاحیت افراد، دلیلی ارائه کند. در آخرین انتخابات ریاست جمهوری در سال ١٣٨٨ حدود ٣٠٠ نفر ثبت نام کردند، اما از میان آنان فقط صلاحیت چهار نفر تائید شد که یکی از آنها همان زمان رئیس جمهور بود (آقای احمدی نژاد) و سه نفر دیگر در مناصب حساسی در ارگان‌های مختلف بودند.
هر چند مردم آزاد نبودند که به منتخبین واقعی خود رای دهند، اما باز هم پای صندوق رای رفتند تا به کسی که تصور می‌کردند به افکار آنان نزدیک‌تر است، رای دهند.
قبل از پایان شمارش آراء، آقای احمدی‌نژاد نامزد برنده اعلام شد. مردم به صورت مسالمت‌آمیز اعتراض کردند، ولی پاسخ اعتراض آنان گلوله بود و زندان. دو نفر از رقبای انتخاباتی آقای احمدی‌نژاد - آقایان موسوی و کروبی - بدون تفهیم اتهام و توجیه قانونی دستگیر شدند و بیش از دو سال است که در حبس خانگی بسر می‌برند.
دراین شرایط حکومت برای آرام نگاه داشتن مردم بهترین شیوه را در سانسور می‌بیند و از هر کوششی برای جلوگیری از اطلاع رسانی فروگذار نمی‌کند. از جمله اینکه سرعت اینترنت در ایران بسیار پایین است و بسیاری از سایت‌ها فیلتر شده‌اند، حتی سایت بنیاد باران که متعلق به محمد خاتمی رییس‌جمهور پیشین ایران است و تعداد کثیری از اصلاح‌طلبان ایرانی خواهان نامزدی وی برای ریاست جمهوری شده بودند. البته آقای خاتمی در پاسخ اظهار داشت: «آنها نمی‌گذارند من بیایم و مانع برنامه‌های من خواهند شد». هر چند این جمله با فعل مجهول بیان شده، اما همه می‌دانند که مخاطب این جمله چه افرادی هستند.
مخالفت با اطلاع‌رسانی در ایران به حدی شدید است که سازمان گزارشگران بدون مرز طی بیانیه‌ای که در سال ٢٠١٢ صادر شد ایران را دشمن اینترنت معرفی کرد. آزادی بیان اولین پله دموکراسی است و حکومت های غیر دموکراتیک دشمن خبرنگاران هستند و از این رو ایران از جهت تعداد خبرنگاران زندانی دومین کشور در جهان است.
همه مطالب گفته شده دورنمای تاریکی از ایران به دست می‌دهد که همراه با تحریم های شدید اقتصادی و گسترش فقر، زندگی را بر ایرانیان روز به روز سخت‌تر کرده است. خروج از این بن بست سیاسی و رهایی از تحریم‌های اقتصادی فقط در صورتی ممکن است که حکومتی مردمی برآمده از رای آزاد مردم به قدرت برسد تا بتواند به اختلافات بین‌المللی خاتمه داده، ایران را از انزوا خارج کرده و به نقض حقوق بشر پایان دهد.
هر چند دسترسی به این هدف در چشم‌انداز نزدیک وجود ندارد، اما نباید فراموش کرد که در ایران پتانسیل‌های خوبی برای تغییر وجود دارد. از آن جمله می‌توان به تعداد نیروی جوان، جامعه‌ی مدنی قدرتمند، جنبش‌های فمینیستی و کارگری اشاره کرد و این پتانسیل‌ها در شرایط مناسب زمینه‌ساز دموکراسی و آزادی در ایران خواهند بود.