دسترسی دولت به اطلاعات کاربر با ثبت‌نام "وی‌پی‌ان قانونی"
۱۳۹۱ اسفند ۱, سه‌شنبه
مرکز ملی فضای مجازی ایران، ثبت نام برای "وی‌پی‌ان قانونی" را روز یکشنبه (۲۹ بهمن/ ۱۷ فوریه) آغاز کرد. این ثبت نام از طریق اینترنت انجام می‌شود و میزان مراجعه به حدی بود که در ساعات اولیه آغاز ثبت نام سایت مرکز به علت ترافیک زیاد از دسترس خارج شد.
استفاده از وی‌پی‌ان (Virtual Private Networks) امکان استفاده امن از اینترنت را از طریق کدگذاری اطلاعات فراهم می‌آورد. یکی از کاربردهای "وی‌پی‌ان" که در ایران معمولا به همین دلیل شناخته شده است، امکان دور زدن فیلترینگ از طریق آن است.
البته مرکز ملی فضای مجازی ایران اعلام کرده که ثبت نام " وی‌پی‌ان قانونی" برای دور زدن فیلترینگ نیست و در صورت استفاده برای این منظور "سوء‌استفاده" محسوب شده و "پیگرد قانونی خواهد داشت." به گزارش خبرگزاری "مهر" این مرکز اعلام کرده که "متقاضیان برای گذر از فیلترینگ باید با کمیته مصادیق مذاکره داشته باشند."
ارائه "وی‌پی‌ان" از سوی نهادهای دولتی که امکان دسترسی به اطلاعات کاربران را چه هنگام ثبت‌نام و چه از طریق جاسوسی در فعالیت‌های آن‌لاین آن‌ها ایجاد می‌کند، می‌تواند امنیت کاربران در ایران را به خطر اندازد.
ایران از سوی نهادهای بین‌المللی مدافع آزادی اینترنت همواره به‌خاطر سانسور اینترنت و ره‌گیری و مجازات کاربران فضای مجازی محکوم شده است. گزارشگران بدون مرز ایران را یکی از دشمنان اینترنت می‌داند. تا کنون دو وبلاگ‌نویس، امیدرضا میرصیافی و ستار بهشتی، در زندان‌های ایران جان باخته‌اند.
ثبت نام با ارائه اطلاعات دقیق کاربر
بر اساس اعلام مرکز ملی فضای مجازی ایران، ثبت نام فعلی برای "وی‌پی‌ان قانونی" مستلزم آن است که متقاضیان اطلاعات اولیه سازمان متفاضی خود را ارئه کنند و فرم‌های پیش ثبت‌نام با مهر و امضای سازمان به دبیرخانه شرکت ارتباطات زیرساخت تحویل شوند.
بنا بر اطلاعات مرکز ملی فضای مجازی، بررسی‌های اولیه بر عهده دبیرخانه شرکت ارتباطات زیرساخت خواهد بود. این مرکز، اطلاعات بیش‌تری درباره چگونگی بررسی و تایید سازمان‌ها برای دریافت "وی‌پی‌ان" در اختیار نگذاشته است.
ثبت‌نام این دوره برای دریافت " وی‌پی‌ان قانونی" برای اشخاص حقوقی نظیر موسسات و نهادهای دانشگاهی است که تا پنجم اسفند ادامه خواهد داشت. گفته می‌شود برای اشخاص حقیقی "در آینده اطلاعات بیش‌تری منتشر می‌شود."
در این مرحله پس از ثبت‌نام شرکت‌ها و بررسی‌های دولتی، از طریق پست الکترونیک و پیام کوتاه، به درخواست دهنده در مورد نحوه ارسال دیگر مدارک و ثبت نام قطعی اطلاع رسانی خواهد شد.
دور زدن فیلترینگ، همچنان "غیرقانونی"
پيش از اين مهدی اخوان بهابادی، دبیر شورای عالی فضای مجازی، در گفت‌وگو با خبرگزاری "مهر" با بیان این‌که فعالیت‌های کنونی در کشور تحت عنوان "وی‌پی‌ان" فروشی قانونی نیست، تصریح کرده بود: « دنبال آن هستیم که پاسخی برای این نیازها در کشور فراهم کنیم و براین اساس خدمات قانونی وی‌پی‌ان ارائه خواهد شد.»
وی گفته بود: «برخی از کاربران اینترنت نیاز دارند که از پروتکل‌های رمز شده برای تماس‌هایشان استفاده کنند که در حال حاضر برای پاسخ به این نیاز مجبور به استفاده از خدمات "وی‌پی‌ان" به صورت غیرقانونی در کشور می‌شوند.»
ایران هدف ارائه "وی‌پی‌ان" را ارتباط امن اعلام می‌کند و بر این اساس استفاده از این ابزار برای عبور از فیلترینگ همچنان "غیرقانونی" محسوب خواهد شد.