خواست کنگره جهانی علیه مجازات اعدام:<br> لغو حکم اعدام تا سال ۲۰۱۵

چهارمین کنگره جهانی علیه مجازات اعدام که به مدت سه روز (۲۴ تا ۲۶ فوریه) در شهر ژنو برگزار شد، با فراخوان لغو این مجازات به پایان رسید. خوزه لوئيز رودريگز زاپاترو نخست وزیر اسپانیا كه كشورش رياست دوره‌ای اتحاديه اروپا را بر عهده دارد، از تمامی کشورهایی که هنوز مجازات اعدام در آنها اجرا می‌شود خواست، در مدت ۵ سال آینده حکم اعدام را از قوانین خود خارج کنند. حدود ۱۵۰۰ نفر از سراسر دنیا در کنفرانس ژنو شرکت کردند. در میان آنان حتی نمایندگانی از کشورهای اروپایی و کشورهای آمریکایی لاتین به چشم می‌خوردند که مجازات اعدام در قوانین آنها وجود ندارد.

روبرت بادینتر از حقوق‌دانان برجسته فرانسوی مجازات اعدام را ننگی برای جامعه دانست. زمانی که بادینتر وزارت دادگستری فرانسه را در سال ۱۹۸۱ بر عهده گرفت، هر چند مجازات اعدام با گیوتین در این کشور اجرا نمی‌شد، اما هنوز جزو قوانین کیفری بود. روبرت بادینتر در همان سال نخست وزارت‌اش این حکم را از قوانین قضایی فرانسه خارج کرد. کنگره جهانی علیه مجازات اعدام از سوی سازمان غیردولتی "علیه مجازات اعدام" ((Ensemble contre la peine de mort در ژنو برگزار شد. سویس با پرداخت ا ۳ / ۱ میلیون فرانک (حدود ۲ / ۱ میلیون دلار) هزینه برگزاری این کنگره جهانی را تامین کرد.

شاهدان عینی از سراسر جهان

هلن پرجین راهبه کلیسای کاتولیک آمریکایی، یکی دیگر از شرکت‌کنندگان در این نشست بود که در سال ۱۹۸۴ برای نخستین بار شاهد اجرای حکم اعدام بوده است. وی از آن زمان خود را موظف می‌داند در مورد مجازات اعدام روشنگری کند. خواهر هلن اشاره ‌کرد که ایالات متحده آمریکا پیمان‌نامه سازمان ملل متحد مبنی بر ممنوعیت شکنجه را امضا کرده است. وی افزود: «اما بیست سال پس از این تاریخ، ‎حبس کردن آد‌م‌ها در یک اتاق تا روزی که اعدام شوند نیز شکنجه است».

در بسیاری از بحث‌های که در مدت برگزاری کنفرانس مطرح شد، به اجرای مجازات اعدام در مورد انسان‌های فقیر یا اقلیت‌ها اشاره شد. به گفته نبیل رجب وکیل بحرینی، در بحرین مهاجران بیشتر از بومیان به مرگ محکوم می‌شوند. وی یکی ‎از دلایل این مسئله را، عدم توان پرداخت هزینه‌های وکیل مدافع عنوان کرد.

کامران عارف وکیل پاکستانی نیز در سخنرانی خود گفت در پاکستان در سال ۲۰۰۹ هیچ مجازات اعدامی اجرا نشده است اما در زندانهای این کشور ۷۷۰۰ زندانی وجود دارد که به اعدام محکوم شده‌اند. وی افزود، افرادی که پولی برای پرداخت هزینه‌های دادگاه‌ها ندارند حتی در اداره پلیس هم شکنجه می‌شوند.

خانمی نیز از لبنان گزارش داد که چگونه در دهه نود میلادی به مرگ محکوم شده آنم به دلیل اینکه برادرش فعالیت سیاسی داشته است. او از انواع شکنجه‌هایی سخن گفت که در مدت حبس تحمل کرده است.

سخنرانی شیرین عبادی

شیرین عبادی، رئیس کانون مدافعان حقوق بشر ایران نیز در این کنگره جهانی سخنرانی کرد. وی در سخنرانی خود به آمار اعدام در ایران اشاره کرد و گفت این کشور بالاترین سرانه اعدام در جهان را دارد. به گفته وی ایران در صدر کشورهایی است که حکم اعدام را در مورد افرادی اجرا می‌کند که زیر سن ۱۸ سالگی مرتکب جرم ‌شده‌اند. خانم عبادی همچنین گفت: « مشکل دیگر اینست که در ایران نه تنها برای جرائم بسیار مهم مثل سرقت مسلحانه، مجازات اعدام پیش‌بینی شده، بلکه حتی برای جرائم کوچک هم این مجازات در قانون وجود دارد.»

به گزارش سازمان ملل متحد در بیش از ۱۴۰ کشور جهان مجازات اعدام لغوشده است یا دیگر اجرا نمی‌شود. در ۴۰ سال گذشته تعداد کشورهایی که در آنها مجازات اعدام لغو شده، از ۲۰ درصد کل کشورهای جهان به ۷۰ درصد رسیده است. ۲۰ سال پیش این تعداد تنها شامل ۵۰ کشور می‌شد.

در حال حاضر بیش از ۹۰ درصد احکام اعدام در کشورهای چین، ایران ، عربستان سعودی، پاکستان، کره شمالی و ایالات متحده آمریکا اجرا می‌شوند. نوی پیلاری کمیسر حقوق بشر سازمان ملل در پایان این کنگره جهانی گفت: « نباید به نام عدالت حق زندگی از کسی سلب شود.»