حکایت متفاوت "خواهران بسیجی"
سی و پنج سال از تاسیس بسیج با این رویکرد که "مملکت اسلامی باید همهاش نظامی باشد" گذشت. اما به "خواهران بسیجی" از همان آغاز وظایف "پشت جبههای" محول شد و اکنون بهنظر میرسد وظایف جدیدی درانتظار آنها است.
سی و پنج سال از تاسیس بسیج با این رویکرد که "مملکت اسلامی باید همهاش نظامی باشد" گذشت. در این سالها واژه "دشمن" در دستگاه فکری رهبر و سیاستمداران جمهوری اسلامی جایگاه ویژهای داشته است و برای مقابله با آن نیاز به ارتش ۲۰ میلیونی بود که البته هیچگاه شمار آن به این تعداد نرسید.
از همان آغاز تشکیل بسیج، به واحدهای "خواهران" وظایف "پشت جبههای" محول شد. کلاه یا شال بافته شده به همراه یک نامه دل بسیاری از "رزمندگان اسلام" را در درون سنگرها گرم میکرد.
هنوز هم سالها پس از پایان جنگ، نقش پشتجبههای برای بخش خواهران بسیج قسمتی از هویت و برنامه فعالیتهای آنان را تشکیل میدهد. در رزمایشهای نمایشی بسیج وظایف "امدادی" معمولا برعهده واحد خواهران است.
در بخشی دیگر از رزمایشهای نمایشی بسیج، خواهران نقش زخمیشدگان غیر نظامی را نیز ایفا میکنند.
تعداد کسانی که در ۳۵ سال گذشته در سازمانهای مختلف بسیج ثبتنام کردهاند، تا بیش از ۱۲ میلیون نفر اعلام شده است. مطابق برخی برآوردها شمار بسیجیان فعال به یک میلیون نفر نمیرسد و کمتر از ۳ هزار نفر آنها که بسیجی ویژه خوانده میشوند، به طور رسمی به استخدام سپاه درآمدهاند که تعداد اندکی از آنان را "خواهران" تشکیل میدهند.
گرچه ارائه کارت عضویت در بسیج راهگشای بسیاری از "برادران" برای استخدام در ادارات دولتی و رسیدن به سطوح بالا شده، اما تعداد "خواهران" عضو بسیج که به ردههای بالای حکومتی و تصمیمگیری رسیده باشند، بسیار کمتر از "برادران" است.
پس از جنگ نیروهای بسیج در سه گروه "عادی"، "فعال" و "ویژه" سازماندهی شدند و بیشتر بهعنوان سیاهی لشگر در برنامههای نمایش پشتیبانی "مردمی" به کار گرفته شدند. از خواهران بسیجی نیز در این برنامههای نمایشی استفاده شد.
پس از جنگ محور ماموریت بسیج از مقابله با دشمن خارجی به رویارویی با جنبشهای اعتراضی داخلی تغییر یافت.
یکی از ماموریتهای بسیج مقابله با "تهدید نیمه سخت" تعریف شده است. این تهدیدها شورشهای مردمی بدون استفاده از سلاح گرم و اقدامهایی توصیف میشوند که در وضعیت سیاسی و اقتصادی کشور اخلال ایجاد میکنند. فرمانده سپاه، "بسیجیان فعال" را مسئول مقابله با این تهدیدها معرفی کرده است.
همزمان با ارائه تعریف جدید از ماموریت بسیج، تصاویری نیز از واحد خواهران بسیج در رزمایش "ضد شورش" منتشر شد، اما "واحد ضد شورش خواهران بسیج" در ناآرامیهای پس از انتخابات در سال ۸۸ بدون استفاده ماند.
اکثریت نمایندگان مجلس شورای اسلامی ۱۸ آبان ۹۳ با تصویب ماده ۱۹ طرح "حمایت از آمران به معروف و ناهیان از منکر"، سازمان بسیج را موظف کردند "با به کارگیری آحاد بسیجیان در چارچوب قوانین نسبت به فرهنگسازی و اجرای امر به معروف و نهی از منکر در مرتبه زبانی اقدام کند."
گرچه هنوز مصوبه مجلس در مورد بکارگیری بسیج در امر به معروف و نهیاز منکر به شکل قانون درنیامده، ولی همین مصوبه نشان میدهد دخالت "آحاد بسیجیان" در اموری نظیر پوشش شهروندان یا رفتار آنها در مراکز تفریحی و گردشگاهها در بیش از سه دهه گذشته مبنای قانونی نداشته است.
مسئولان حکومتی تهدید نرم را فعالیت سازمان یافتهی قدرتهای غربی با استفاده از عوامل داخلی میدانند که به ادعای آنها هدف آن دگرگونی هویت فرهنگی و الگوهای رفتاری مورد نظر جمهوری اسلامی. محمدعلی جعفری فرمانده کل سپاه مقابله با تهدیدهای نرم را وظیفه بسیجیان عادی میداند.
اخیرا محمود واعظی، وزیر ارتباطات به بسیج توصیه کرده است در شبکههای اجتماعی وارد شوند. وی گفت: «شبکههای اجتماعی مانند فضای واقعی کشور است و باید بسیج در شبکههای اجتماعی حضور پیدا کند.» انتظار میرود در آیندهای نهچندان دور، مقابله با "تهدیدهای نرم" از طریق حضور در شبکههای اجتماعی به وظیفه "خواهران بسیج" افزوده شود.
در یک سال اخیر طرح "اقناعی" مبارزه با ماهواره که در فرهنگ سیاسی حکومت ایران به آن "دجالواره" نیز گفته میشود بر عهده بسیج قرار گرفته است. محمد رضا نقدی، رئیس سازمان بسیج، این "ابتکار فرهنگی" را بسیار موفقیتآمیز خوانده است. انتظار میرود بسیج خواهران در این طرح نیز شرکت داده شود.
پیگیری سیاست افزایش جمعیت و برگزاری همایشها و نشستهای مرتبط با آن یکی دیگر از فعالیتهای بسیج خواهران است.