جهان در هفتهاى كه گذشت: نشانههاى چرخش در اوضاع خاورميانه
۱۳۸۵ مرداد ۲۹, یکشنبهسازمان ملل متحد در نشست روز پنجشنبه خود اعزام نخستين گروه ۳۵۰۰ نفره پاسداران صلح را به جنوب لبنان تصويب كرد. فرماندهى اين نيروها را فرانسه به عهده خواهد گرفت. تعداد پاسداران صلح قرار است به زودى به ۱۵ هزار نفر برسد. اين در شرايطى است كه سربازان لبنانى به تدريج در جنوب لبنان مستقر مىشوند و اسرائيل اعلام كرده است كه حداكثر ظرف ده روز نيروهاى خود را عقب مىكشد. در همين حال، محمود عباس رئيس تشكيلات خود گردان فلسطين، پس از ديدار با اسماعيل هنيه نخست وزير فلسطين اعلام كرد كه دو طرف مىكوشند تلاش هاى خود را براى تشكيل دولت وحدت ملى از سر گيرند.
اين تحولات شايد راه استقرار صلح ميان اسرائيل و فلسطين را اندكى هموارتر كند. اما نقش ايران و سوريه در اين ميان، دغدغه اساسى اسرائيل و جهان غرب است. در حالى كه نتيجه روشن جنگ لبنان عقب نشاندن حزب الله از مرزهاى اسرائيل و استقرار ارتش لبنان و نيروهاى چند مليتى در مناطق تحت نفوذ اين تشكيلات بود، بشار اسد، آيتالله خامنهاى و محمود احمدىنژاد همزمان با هم حزب الله را پيروز جنگ دانستند. حتى يكى از رهبران حزب الله رسما و علنا از سوريه و ايران به خاطر پشتيبانى از حزب الله سپاسگزارى كرد. چنين است كه ناظران بينالمللى دخالتهاى سوريه و ايران را در لبنان و فلسطين همچنان بزرگترين مانع استقرار صلح در منطقه مىدانند و حتى ژنرالها و سياستمداران پيشين آمريكائى در نامه سرگشاده خود به جورج بوش، خواستار همكارى با ايران براى حل بحران خاورميانه مىشوند.
در حالى كه تحولات لبنان و فلسطين اميد به بازگشت آرامش را در اين منطقه تاحدودى تقويت مىكند، اوضاع عراق، افغانستان و سرى لانكا بحرانىتر از هميشه مىشود. شهرهاى بغداد، موصل و بصره، اين هفته باز هم صحنه بمب گذارىها و درگيرىهائى بودند كه منتهى به مرگ دست كم ۳۳ نفر شد. دولت عراق و روزنامه نيويورك تايمز اعلام كردند كه ناآرامىها تنها در ماه گذشته ميلادى ۳۵۰۰ كشته بر جاى نهاده است. در همين ماه، ۱۶۰۰ بمب در عراق منفجر و هزار بمب ديگر پيش از انفجار خنثى شد. همه اين ارقام نشان مىدهد كه به رغم گسترش نيروهاى آمريكائى در بغداد، اوضاع همچنان از كنترل خارج است.
در جنوب افغانستان، نيروهاى موتلفه تحت فرماندهى آمريكا، يكبار ديگر با بمباران هدفهاى اشتباهى باعث قتل ۱۲ مرزبان افغانى شدند. در شرق افغانستان نيز، شورشيان نيروهاى ائتلاف را زير آتش گرفتند. اما هشت تن از آنها در تيراندازى متقابل نيروهاى ائتلاف به قتل رسيدند. در كانون بحران ديگر آسيا، يعنى سرى لانكا نيز، ارتش به رغم اعتراضات جهانى بار ديگر مراكزى را كه گمان مىبرد كانون تجمع ببرهاى تاميل است، زير آتش گرفت. دردناك ترين واقعه، بمباران يك مدرسه بود كه به كشتار دهها دانش آموز منتهى شد. دولت سرى لانكا مدعى شد كه شورشيان تاميل در اين محل آموزش مىديده و سلاح انبار مىكردهاند، اما در بازرسىهاى بعدى هيچ نشانهاى كه تاييد كننده اين ادعا باشد به دست نيامد. ارتش سرى لانكا، همزمان با اين واقعه خونين اعلام كرد كه دست كم ۱۰۰ شورشى را در عمليات خود كشته است.
و يك نمونه ديگر از جنايات ضد بشرى دوران معاصر، در بوسنى هرزهگوين از پرده برون افتاد. پزشكان قانونى، در بزرگترين گور دستجمعى تاريخ معاصر به اجساد بيش از هزار قربانى قتل عام سربرنيتسا در سال ۱۹۹۵ ميلادى دست يافتند. نيروهاى نظامى صرب، در سال ۱۹۹۵ به منطقه تحت حمايت سازمان ملل متحد حمله بردند و بيش از ۸ هزار نوجوان و مرد مسلمان را قتل عام كردند. هنوز برخى از آمران اين قتل عام تسليم دادگاه بينالمللى جنايات جنگى نشدهاند.