جهان در هفتهاى كه گذشت: آمريكا زير فشار بنبست عراق و پروازهاى سرى سيا
۱۳۸۵ آذر ۱۲, یکشنبهاكنون ديگر همه محافل سياسى جهان دريافتهاند كه بدون شكستن بن بست عراق و فلسطين و تثبيت اوضاع لبنان، خاورميانه روى صلح و آرامش نخواهد ديد. سفرهاى جورج بوش، كاندوليزا رايس و فرانك والتر اشتاين ماير به منطقه، تاييد كننده اين نگرانى بزرگ بود.
اوضاع آشفته منطقه، هرچند كه بيش از همه از بوميان قربانى مىگيرد، امنيت جهانى آمريكا را به خطر انداخته و ”قرن آمريكائى” را كه تا چند سال پيش روياى بزرگ نومحافظه كاران بود، به يك توهم ساده پندارانه تبديل كرده است. درست در همان ساعاتى كه جورج بوش در پايتخت اردن براى مذاكره با نخست وزير عراق آماده مىشد، نيويورك تايمز، سرمقالهاى نوشت كه در تبيين دشوارىهاى واشنگتن حائز اهميت بسيار است.
در اين سرمقاله، به بوش هشدار داده شده بود كه با جلب همكارى صرف كشورهاى عرب متحد خود، نخواهد توانست به دخالتهاى سوريه و ايران در عراق خاتمه بدهد. اين بدان معنا بود كه حتى نيويورك تايمز هم جذب همكارى ايران را براى حل مشكلات عراق ضرورى تشخيص مىدهد. آن هم در شرايطى كه مقدمات تحريم اين كشور در شوراى امنيت سازمان ملل متحد فراهم مىشود.
در كنار تلاشهاى جورج بوش براى يافتن راه حل مشكلات عراق، شاهد سفر وزير خارجه آلمان به اردن و وزير خارجه آمريكا به فلسطين و اسرائيل هم بوديم. از چند ماه پيش، اين اميد ايجاد شده بود كه با تشكيل يك دولت ائتلافى در فلسطين، مقدمات به رسميت شناخته شدن حق موجوديت اسرائيل از سوى فلسطينىها فراهم و راه بازگشت بر سر ميز مذاكره هموار شود. اما محمود عباس در جريان ديدار خود با رايس اعلام كرد كه اين مذاكرات به بن بست رسيده است. طبعا حملات اسرائيل به مناطق خودگردان و تلفاتى كه اين حملات برجاى گذاشت، سهم عمده را در شكست اين مذاكرات داشت.
رايس، پس از ديدار با محمود عباس به اورشليم رفت و با اهود اولمرت نخست وزير اسرائيل به مذاكره نشست. درباره نتيجه اين مذاكرات، تا آخرين روز هفته خبرى منتشر نشد. اما روشن است كه بدون فشار آمريكا و جوامع غربى بر اسرائيل، آتشبس كامل، هرگز ميان فلسطينىها و اسرائيلىها مستقر نخواهد شد و صلح به اين منطقه باز نخواهد گشت.
اظهارات ملك عبدالله پادشاه جوان اردن نشان مىدهد كه سرنوشت عراق، فلسطين و لبنان امروز تا چه حد در هم تنيده است. وى در جريان سفر بوش هشدار داد: اگر هرچه زودتر تحولى جدى در عراق صورت نگيرد، خاورميانه به زودى درگير سه جنگ خانگى تمام عيار خواهد شد: در فلسطين، در لبنان و در عراق. به ياد بياوريم كه رهبران جمهورى اسلامى نيز، با توجه به نفوذى كه در هر سه منطقه دارند، تاكنون بارها هشدار مشابهى دادهاند.
ايالات متحده آمريكا، تنها در عراق درگير نيست. همين هفته، انتشار گزارش شوراى ويژه پارلمان اروپا، در زمينه فعاليتهاى سرى سيا در اروپا نيز، به وجهه اين كشور بسيار لطمه زد. به موجب اين گزارش، سيا در چارچوب مبارزه با تروريسم، براى نقل و انتقال بازداشت شدگان، بيش از ۱۲۰۰ پرواز سرى در اروپا انجام داده است. تهيه كننده گزارش شكوه كرد كه بريتانيا، لهستان، ايتاليا و حتى شوراى وزيران اتحاديه اروپا، در امر تهيه گزارش همكارى كافى نكردهاند.
در كنار اين سفرهاى ديپلماتيك، سفر چهار روزه پاپ بنديكت شانزدهم رهبر كاتوليك هاى جهان به تركيه نيز، گامى در مسير تشنج زدائى ميان جهان مسيحيت و جهان اسلام تلقى شد.