جشنوارهای در فصل سرد مطبوعات
۱۳۸۶ آبان ۱۷, پنجشنبه
چند کشوری که در چهاردهمین جشنواره مطبوعات حضور یافتهاند، اغلب از همسایگان ایران هستند. نمایشگاه امسال لااقل در روز افتتاح کمرونق بود و بازدیدکنندهی زیادی نداشت. این جشنواره در حالی برگزار میشود که مطبوعات ایران موجی از فشار و سانسور را تجربه میکنند که با توقیف چند روزنامه و نشریه همراه بوده است.
برخلاف معمول سالهای گذشته چهاردهمین جشنوارهی مطبوعات و خبرگزاریها امسال در کنار نمایشگاه کتاب برگزار نمیشود. این جشنواره روز گذشته کار خود را در فضای محدود کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، و با سخنرانی رئیس مجلس و وزیر ارشاد آغاز کرد.
گرچه برخی از خبرگزاریها استقبال از این جشنواره را گسترده عنوان کردهاند، لااقل در روز گشایش، حضور بازدیدکنندگان بسیار محدود به نظر میرسید. در جشنوارههای پیشین بخشی از جمعیت انبوهی که به نمایشگاه کتاب میآمدند سری هم به غرفههای مطبوعات میزدند. با این همه غلامعلی حداد عادل در مراسم افتتاح میگوید «مستقل شدن مطبوعات از نمایشگاه كتاب میتواند گام مثبتی برای توجه بیشتر به مطبوعات باشد.»
اطلاعرسانی در مورد این جشنواره آنچنان که انتظار میرود وسیع و موثر نبوده. سایت رسمی جشنواره مدتهاست به روز نشده و تازهترین خبر آن، حتا یک روز پس از افتتاح نمایشگاه، به نحوهی شرکت و ارسال آثار اختصاص دارد. اسفندماه سال پیش علاءالدین ظهوریان مدیر کل مطبوعات و رسانههای داخلی وزارت ارشاد که از مستقل شدن جشنوارهی مطبوعات خبرمیداد زمان برگزاری دورهی جدید آن را نامشخص عنوان کرد. (مهر)
این تاریخ اواخر اردیبهشت، آذر ماه ذکر شد (روزنامه ایران، ۲۳ اردیبهشت) تا بالاخره دبیر جشنواره یوسف غروی، یازدهم شهریور، روز افتتاح را ۱۶ آبان اعلام کرد. (سایت جشنواره) در روز افتتاح برخی از نمایندگان رسانههای خارجی و عدهای از حاضران در سالن نشریههای استانی و ادبی از عدم تحویل به موقع غرفهها و ضعف اطلاعرسانی در این زمینه گلایه داشتند. حداد عادل در سخنان افتتاحیهی خود اظهار امیدواری کرد «از حیث تبلیغات و امكانات توجه بیشتری به جشنواره مطبوعات شود.»
در مراسم روز آغاز به کار جشنواره، رئیس مجلس مطبوعات ایران را آزاد و رسانهها را جزو ضروری و لاینفك جهان امروز خواند. او همچنین تاکید کرد شرط حضور مردم در صحنه و تعیین کننده بودن رای آنها آگاهی، و شرط آگاهی جریان روان اطلاعات است. به گفتهی حداد عادل «آزادی اطلاعرسانی لازمهی حاكمیت ملی است.» حداد عادل شرط آزادی مطبوعات را رعایت حریم قانون دانست و اظهار داشت مراعات منافع، مصالح و وحدت ملی بسیار مهم است.
سخنان رئیس مجلس هفتم در مورد آزادی مطبوعات در ایران دو روز پس از توقیف یکی دیگر از نشریههای کشور ابراز میشد. به گزارش سایت آفتاب جلال توکلیان سردبیر فصلنامهی فلسفی ـ دینی «مدرسه»، علت لغو امتیاز این نشریه را اتهام تبلیغ علیه نظام و ترویج مطالب الحادی ذکر کرده است. پیش از این نیز چند نشریهی دیگر از جمله دو روزنامهی شرق و هم میهن و تعدادی از سایتهای اینترنتی به اتهامهای مشابهی توقیف شدهاند.
به اعتقاد برخی از صاحبنظران «حریم قانون» که لازمهی آزادی مطبوعات عنوان شده روشن نیست. اتهامهایی مانند تبلیغ علیه نظام، اقدام علیه امنیت ملی یا نشر اکاذیب که از اصلیترین دلایل توقیف نشریات هستند چنان کلی و مبهماند که به بهانهی آن میتوان بسیاری از نشریات را بست.
در نخستین جشنوارهی مستقل مطبوعات، حضور رسانهها و نشریههای جناح راست برجستهتر به نظر میرسد و یکی از برنامههای جنبی، نمایشگاه عکسی است زیر عنوان «برای ایران» و با موضوع سفرهای رئیس جمهور محمود احمدینژاد.
بخشهای ویژهی جشنوارهی چهاردهم نیز گویای سمت و سوی غالب در این رویداد است. دبیر جشنواره، یوسف غروی این بخشها را «اتحاد ملی و انسجام اسلامی»، «نظام اسلامی، سیره امام(ره) و رهبر معظم انقلاب»، «منافع ملی و فناوری هستهای»، «آفاق عدالت و مهرورزی» «اصل۴۴ قانون اساسی و سهام عدالت»، «حمایت از مقاومت مردم لبنان و فلسطین با نگاه به جنگ۳۳ روزه لبنان»، «ترویج فرهنگ ایثار و شهادت»، و «سفرهای استانی و خدمت رسانی بیمنت» اعلام كرده است.
در این جشنواره که تا ۲۲ آبانماه برپاست نمایندگانی از چند کشور خارجی از جمله، لبنان، تاجیکستان، قطر، سوریه، افغانستان و ترکیه نیز حضور دارند.
بهزاد کشمیریپور، گزارشگر دویچه وله در تهران