تلاش برای ترویج فرهنگ حیواندوستی در ایران
۱۳۹۶ شهریور ۱۴, سهشنبهحیوان آزاری یک اختلال رفتاری است که در روانشناسی Zoo-Sadism خوانده میشود. زمینههای حیوانآزاری در کودکی پیریزی شده و در سنین بزرگسالی به اختلال شخصیت ضد اجتماعی منجر میشود. خانم دکتر پورحیدر، روان درمانگر در گفتوگو با دویچه وله حیوانآزاری را به دو گونه طبقهبندی میکند: حیوانآزاری فعال و حیوانآزاری منفعل. در حیوانآزاری فعال شخص به عمد حیوان را مورد آزار قرار میدهد. در حیوانآزاری منفعل فرد با غفلت در نگهداری از حیوان باعث رنج آن میشود. این دو مورد و رفتارهای دیگری چون استفاده از حیوانات در تحقیقات و یا کشاورزی و حتی قربانی کردن و شکار آنها از آنجا که در ذات خود باعث آسیبرسانی به حیوانات میشوند، نوعی حیوانآزاری محسوب میشوند.
انجمن روانپزشکی آمریکا در راهنمای تشخیصی و آماری این انجمن DSM، حیوانآزاری را یکی از نشانههای اصلی تشخیص اختلال رفتاری در کودکی میداند که زمینه بروز اختلال شخصیت ضداجتماعی در بزرگسالی است.
حیوانآزاری ممکن است پیشزمینههای خرافی یا مذهبی نیز داشته باشد. برای مثال هنوز بسیاری از افراد سگ را حیوانی نجس میدانند و با همین استدلال به خود اجازه میدهند این حیوان را مورد اذیت و آزار یا خشونت قرار دهند. رد پای این دیدگاه حتی در ادبیات نیز دیده میشود. آنجا که سعدی میگوید :
سگ به دریای هفتگانه بشوی چون که تر شد پلیدتر باشد
و این در حالی است که سگ از دیرباز به عنوان نگهبان گله و مزارع و باغ و خانهها نقش همواره مهمی داشته است.
بیشتر بخوانید: توسعه نیافتگی فرهنگی و حیوانآزاری
تنها زمانی که به جامعه مدرن میرسیم حیوان در نقش حامی و کمکرسان عاطفی و روحی آشکار میشود. در جوامع غربی از حیوانات خانگی به عنوان موجوداتی که میتوانند خلاءهای عاطفی افراد را پر کنند و مونس افراد تنها باشند استفاده میشود.
در سالهای اخیر عدهای حیواندوست با فعالیتهای منسجم و پیگیرانه، علاوه بر تلاش برای نجات این موجودات بیپناه از آزارهای اجتماعی، سعی در ترویج فرهنگ حیوان دوستی در ایران داشتهاند. یکی از این افراد مدیر عامل انجمن حامی حیوانات پردیس، خانم ژیلا پورایرانی است که پیشتر نیز دویچه وله گفتگویی با ایشان به مناسبت تلاشهای پیگیرانه در راستای توقف سگکشی در ایران داشته است.
پناهگاه پردیس که از سال ۱۳۹۰ به همت حیواندوستان و افراد خیر شهر تبریز فعالانه به حیوانات بیپناه امدادرسانی میکند، اکنون در راستای ترویج هر چه بیشتر فرهنگ حیوان دوستی میکوشد.
به گفته خانم پورایرانی از زمان توقف کشتار حیوانات در سال ۱۳۹۳ در تبریز در حال حاضر بخشی از عملیات امدادرسانی از طریق شهرداری تبریز انجام میشود و بخشی از فعالیتهای این انجمن برای گسترش خدمات از طریق مساعدتهای فرمانداری تبریز و بخشی نیز از راه اطلاعرسانی به مردم از طریق شبکههای اجتماعی و دریافت کمکهای مردمی صورت میگیرد.
خانم پورایرانی با اشاره به مشکلات عدیدهای که همچنان با آن دست به گریبان است، بیش از هر چیز به کمبودهای مالی برای تأمین هزینه نگهداری حیوانات و نیز ساخت پناهگاهی که قرار است برای سگهای بدون صاحب و نیز سایر حیوانات بیپناه احداث شود اشاره میکند. او میگوید تنها منبع تأمین هزینه حیوانات کمکهای مردم و افراد خیر حیواندوست است که در حال حاضر به دلیل محدویت و پراکندگی آن، انجمن با کمبود شدید بودجه برای ساخت پناهگاه حیوانات روبروست. زمین این پناهگاه چند سال پیش توسط فردی خیر در اختیار این انجمن قرار گرفته ولی ساخت آن به دلیل کمبود نقدینگی در مرحله دیوارکشی متوقف شده است.
فعالیتهایی که توسط این انجمن در جهت فرهنگسازی و جلب حمایتهای مردم از حیوانات صورت میگیرد به صورت تشکیل غرفههایی در مراکز خرید و اماکن پر رفتو آمد و آموزههایی برای ترویج فرهنگ حیواندوستی بوده که نتایج مثبتی نیز در بر داشته است. او معتقد است احترام به حق حیات حیوانات و قائل بودن به اینکه محیط زیست تنها مختص انسان نیست از مواردی است که باید در نظام آموزش و پرورش ما گنجانده شود. به نظر ایشان فرهنگسازی باید ابتدا در خانواده و سپس مدرسه پایهریزی شود چرا که در بسیاری از خانوادهها ترسی ریشهای نسبت به حیوانات وجود دارد. ازاین رو افراد در بزرگسالی به تبع آموزشی که در خانواده دریافت کردهاند گرایشی به حیواندوستی ندارند و اکثراً رفتار مناسبی با حیوانات شهری بدون صاحب از خود نشان نمیدهند. پیشنهاد دیگر خانم پورایرانی تأمین بودجه از طریق کمکهای دولتی یا مردمی برای نشر و توزیع کتابچههایی است که در آن اطلاعات درست در زمینه حیوانات داده شود تا رفتهرفته ترس ریشهای که بسیاری از افراد از ابتلا به بیماریهای مختلف از طریق حیوانات دارند رفع شود.
او ابراز امیدواری میکند که مردم ایران در سراسر جهان برای کمک به این موجودات بیپناه گام بردارند و در حل مشکلات این انجمنهای خیریه غیردولتی در تأمین هزینههایشان سهیم باشند. خانم پورایرانی از طریق صفحه فیسبوک خود با نام «پناهگاه پردیس» و صفحهای به همین نام در اینستاگرام با مخاطبین خود ارتباط برقرار میکند.
خانم مریم صانعی بنیانگذار، مدیر اجرایی و سرپرست مجموعهای که به «نقاهتگاه مریم صانعی» شهرت دارد ،نمونه دیگری از افراد خیر حیواندوست است که از هفت سال پیش فعالیت خود را برای نجات جان سگهای معلول بیپناه و بیصاحب آغاز کرده است. او درگفتوگوی کوتاهی با دویچه وله از نبود قانون حمایت از حیوانات گلایه میکند و میگوید: «هیچ نهادی در ایران به طور رسمی و علنی از این موجودات بیپناه حمایت نمیکند».
خانم صانعی در مجموعه خود واقع در منطقهای به نام فیروز بهرام در اطراف تهران تنها از سگهای دارای نقص عضو یا به سختی آسیب دیده، سگهای نابینا و ناشنوا حمایت میکند. این سگها از سراسر ایران در این مجموعه پذیرفته میشوند.
او میگوید این مجموعه صرفاً به صورت خودجوش و با کمکهای مالی مردم اداره میشود و با ابراز خشنودی میافزاید که رفتار مردم با حیوانات در مقایسه با گذشته بسیار بهتر شده و فرهنگ حیواندوستی نزد افراد رواج بیشتری پیدا کرده است.
خانم صانعی معتقد است عدم امکان دسترسی به رسانه ملی، روزنامه و مجلات مانع از فرهنگسازی در سطح گستردهتر میشود. امکان برگزاری همایش و سخنرانی برای آگاهیرسانی وجود ندارد و فضای مجازی و شبکههای اجتماعی تنها وسیله ارتباطی میان افراد حامی است. او از طریق صفحه شخصی اینستاگرام خود و نیز صفحه فیسبوک مجموعهای با نام «پناهگاه حیوانات بیسرپرست مازندران» با مخاطبین خود ارتباط برقرار میکند.
MTV