افغانستان در سال ۲۰۱۷؛ بیش از ۱۰ هزار قربانی غیرنظامی
۱۳۹۶ بهمن ۲۶, پنجشنبه
در جریان مبارزه با اسلام‌گرایان افراطی طالبان و جهادگرایان گروه تروریستی "دولت اسلامی" (داعش سابق) در افغانستان، بیش از ۱۰ هزار غیرنظامی در سال ۲۰۱۷ میلادی کشته و مجروح شده‌اند. گزارش سالانه سازمان ملل نشان می‌دهد که از میان مجموعا ۱۰ هزار و ۴۵۳ قربانی، ۳ هزار و ۴۳۸ نفر جان خود را از دست داده و ۷ هزار و ۱۵ نفر زخمی شده‌اند.
گرچه آمار قربانیان این سال در مقایسه با سال ۲۰۱۶ حدود ۹ درصد کاهش داشته، اما دلیل این امر پیش از هر چیز تثبیت تسلط طالبان بر بخش‌هایی از خاک افغانستان است. یکی از کارکنان سازمان ملل که نخواسته نام‌اش فاش شود، گفته است: «در مناطقی که تحت کنترل کامل آنهاست، جنگی هم وجود ندارد». افزون بر این، ارتش افغانستان دیگر مناطقی با تراکم جمعیتی بالا را چندان زیر آتش خود نمی‌گیرد.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
گزارش ۷۵ صفحه‌ای سازمان ملل همچنین نشان می‌دهد که ۴۲ درصد از قربانیان غیرنظامی را زنان و کودکان تشکیل می‌دهند. طبق این گزارش، در سال گذشته میلادی ۴ هزار و ۴۰۰ زن و کودک در افغانستان کشته یا زخمی شده‌اند.
شمار واقعی قربانیان بسی بیشتر از آمار رسمی
سازمان ملل هم‌زمان تأکید می‌کند که دسترسی محدودی به مناطق درگیری دارد و به همین دلیل هم نمی‌تواند آمار تمامی قربانیان را ثبت کند. بنابراین شمار واقعی قربانیان بایستی بسیار بیشتر از آمار ارائه‌شده باشد.
بخش حقوق بشر سازمان ملل در افغانستان برای ثبت رسمی هر قربانی نیازمند سه منبع مستقل است. دسترسی به چنین منابعی در مناطق جنگی در حال گسترش این کشور که ناظران این نهاد بین‌المللی در آنجا حضور کم‌رنگی دارند، به ندرت امکان‌پذیر است.
علاوه بر این، به گفته سازمان ملل مناطق تحت تسلط طالبان و بدین‌ترتیب "مناطق کور" ناظران بین‌المللی، در حال گسترش هستند. به گزارش ارتش آمریکا، طالبان حدود ۱۳ درصد از خاک افغانستان را "تحت کنترل یا نفوذ" خود دارند. منابع دیگر رقمی بسیار بالاتر را عنوان می‌کنند.
رشد چشمگیر عملیات انتحاری و حملات هوایی
گزارش سالانه سازمان ملل با نگرانی عمیقی به افزایش شمار قربانیان ناشی از عملیات انتحاری و دیگر اشکال حمله به غیرنظامیان اشاره می‌کند. بیش از یک پنجم (۲۲ درصد) قربانیان جنگ در سال گذشته میلادی ناشی از این حملات بوده‌اند؛ رقمی که در مقایسه با سال ۲۰۱۶ افزایشی ۱۷ درصدی را نشان می‌دهد. کابل کماکان در کانون مناقشه‌ها قرار دارد. جنگجویان طالبان و داعش در سال گذشته از طریق حملات انتحاری و دیگر اشکال سوءقصد حدود ۵۰۰ غیرنظامی را در پایتخت افغانستان کشته و بیش از هزار و ۲۰۰ نفر را مجروح کرده‌اند. به بیان دیگر، یک ششم قربانیان غیرنظامی (۱۶ درصد) از کابل بوده‌اند.
سازمان ملل همچنین از رشد ۷ درصدی شمار قربانیان غیرنظامی از طریق حملات هوایی خبر داده است. آمریکا در سال ۲۰۱۷ بمباران مواضع احتمالی طالبان و داعش را به شکل چشمگیری گسترش داده است. در حالی که حدود هزار حمله هوایی در سال ۲۰۱۶ ثبت شده، تعداد این حملات در سال گذشته به بیش از دو هزار مورد رسیده است.
احتمال افزایش قربانیان در سال جاری
برآورد سازمان ملل کاهش شمار قربانیان غیرنظامی افغان در سال جاری میلادی (۲۰۱۸) نیست. برعکس؛ یک دیپلمات غربی آشنا به مناقشات این کشور در کابل گفته است: «با استراتژی جدید ترامپ در افغانستان، یعنی افزایش شمار سربازان در این کشور، حملات به‌مراتب بیشتر هوایی و حملات تند لفظی علیه طالبان، شاهد تداوم وخامت و نه آرامش بیشتر اوضاع هستیم». به گفته این دیپلمات، نیروهای آمریکایی با جنگنده‌های "ب۵۲" خود حمله هوایی می‌کردند و طالبان هم آمبولانس‌ها را با مواد منفجره می‌انباشتند؛ چنانچه چنین روندی ادامه یابد، بایستی در سال ۲۰۱۸ منتظر "رکورد جدید" قربانیان غیرنظامی باشیم.
بیشتر بخوانید: ۹۵ کشته و ۱۵۸ زخمی در انفجار مرگبار در کابل
نخستین نشانه‌های چنین روندی هم‌اکنون قابل مشاهده است. نیروهای طالبان و داعش ژانویه گذشته تنها در کابل دست به چهار حمله زدند که نتیجه‌اش کشته شدن ۱۵۰ نفر بود.