اکستازی یا قرص عشق، کریستال یا شیشه، کراک یا طاعون

قرص اکستازی از گروه مواد روان‌گردان است. اثرات آن حدود ۲۰ دقیقه بعد از مصرف شروع می‌شود و تا حدود ۴ ساعت هم باقی می‌ماند. بعد از این چهار ساعت شادی و سرخوشی، نوبت افسردگی و احساس بیهودگی است و بعد از چند بار مصرف، فرد وارد فاز توهم می‌شود.

«حمید» در همین فاز بود که تصادف کرد. او که با سرعت ۱۶۰ کیلومتر در اتوبان رانندگی می‌کرد، مدام به دوست بغل دستیش می‌گفت که دارد با یک موشک به فضا می‌رود. لحظه‌ای که فریاد زد «من الان روی ماهم»، چراغهای یک کامیون درست مقابل چشمانش بود و بعد دیگر سکوت بود و سکوت...

دکتر آرش اعلایی محقق ایدز و اعتیاد می‌گوید با اینکه هیچ آمار رسمی و دقیقی در مورد میزان مصرف مواد روانگردان وجود ندارد ولی ما از روی مراجعاتی که به مؤسسات ترک اعتیاد می‌شود، تخمین می‌زنیم که مصرف این مواد، بخصوص بین جوانها خیلی زیاد شده‌است: « به نظر می‌رسد در ایران در بین جوانها، مصرف مواد روانگردان و داروهای صنعتی كه مرتبط با سوء مصرف مواد مخدر هستند روز به روز بیشتر می‌شود. منتها مطالعه‌ی رسمی و علمی‌ای كه نشان‌دهنده‌ی این افزایش مصرف باشد در دسترس نیست. اما آنچیزی كه در مراكز و در بین جامعه دیده می‌شود نشان‌دهنده‌ی گرایش بیشتر جوانها به مصرف مواد مصنوعی روانگردان است».

یک دختر جوان می‌گفت در اروپا و آمریکا سالی چند میلیارد خرج می‌شود تا کنسرتهای پرهیجان برگزار کنند و جوانها در آنجا فریاد بزنند و تخلیه شوند اما در ایران، میلیاردها خرج می‌کنند تا جوانها خفه شوند و صدایشان درنیاید.

دکتر اعلایی هم یکی از مهمترین علل گرایش جوانها به مواد مخدر انرژی‌‌زا را همین مسئله تخلیه انرژی می‌داند: « به نظر می‌رسد جایگزینی برای تخلیه‌ی انرژی جوانان وجود ندارد و یك اشتباه كاذبی بین جوانها پیش آمده است كه با استفاده از مواد مصنوعی روانگردان یا مواد مخدر می‌توانند این انرژی و نشاط جوانیشان را تخلیه كنند».

اکستازی از گروه آفتامینهاست.آفتامین ماده‌ای است که خاصیت توهم‌زایی و تحریک دارد و تحت نظارت کامل پزشک برای درمان بعضی از افسردگیها از آن استفاده می‌شود. اما در حال حاضر تعداد زیادی از جوانان ایرانی از این ماده برای زیادشدن انرژیشان در پارتیها و مهمانیها استفاده می‌کنند: «من رفتم به یك میهمانی، یك جشن تولد. آنجا دیدم همه دارند این كار را می‌كنند. بعد به من گفتند خیلی خوب است. من هم خوردم. بعد وقتی می‌رقصیدند من خوشم آمد. من هم عین آنها شده بودم. تا آن لحظه كه می‌رقصند، یعنی با آدم پابه‌پا هستند، نشئگی دارد. به محض نشستن دیگر می‌پرد، بیحال می‌شوی و به نظر من بدتر از قبلش است».

تهیه اکستازی ظاهرا کار سختی نیست. کافی است واقعا خواهانش باشی تا بتوانی به راحتی پیدایش کنی. امیر می‌گوید تقریبا در تمام پارکهای تهران می‌شود اکس پیدا کرد: «در یک سری از این پارکهای داخل تهران یا یک سری خیابانهای پایین شهر ... مثلا یک خیابانی هست به اسم طوس که آنجا می‌فروشند یا در همین پارکهای عمومی. یک سری هم موبایل دارند و کسانی کسان دیگری‌رو به آنها معرفی می‌کنند، زنگ می‌زنند، آشنایی می‌دهند و اگر مطمئن باشند، به آنها جنس می‌دهند. اما بیشتر وقتها جای ثابتی ندارند مثلا یک موقع پایین شهر هستند و فردای آن، بالای شهر به خاطر اینکه اگه ثابت باشند لو می‌روند. همیشه جایشان را عوض می‌کنند. ولی خیلی هستند».

غیر از اکستازی مواد دیگری هم هستند که نسل جدید معتادان ایران از آنها استفاده می‌کنند. یکی از این مواد «کراک» است. کراک اصل، از مشتقات کوکائین است اما آن چیزی که به اسم کراک در ایران توزیع میشود، پر از ناخالصی و بسیار خطرناک است. این مخدر، جزو مواد روانگردان به حساب می‌آید، انرژی‌زا و شادی‌آور است و باز هم طبق آمار غیر رسمی در حال حاضر بیشترین طرفدار را بین جوانها و زنها دارد: «در واقع الگوی مصرف تغییر كرده است و الان قریب به اتفاق زنانی كه به ما مراجعه می‌كنند كراك مثل می‌كنند».

لیلا ارشد، مددکار اجتماعی یک مرکز مشاوره زنان در میدان غار تهران است. او در مورد میزان مصرف مواد روانگردان در این منطقه از تهران میگوید: «شاید حدود ۲۰ درصد از مراجعین ما تجربه‌ی مصرف قرصهای روانگردان را داشته‌اند، اما این دلیل نمی‌شود كه در بین جوانها مصرفش می‌تواند پایین باشد. زنان محله‌ای ما اینطوری‌ هستند. من اطلاعاتی كه دارم به شما می‌دهم، در واقع در مورد زنان محله میدان غار است».

مرجان سه سال است که کراک می‌کشد. قبلا تریاک مصرف می‌کرده. او می‌گوید نشئگی کراک با همه مواد دیگر فرق می‌کند ولی بعد از یک مدت دیگر هرچه بکشی فایده‌ای ندارد: « نه، فرق دارد. اصلا بطور كل نشئگی و همه چیزش فرق دارد. هر نوع اعتیادی كه شما بگویید، اسمش را بگویید، نشئگی‌اش را بخواهید بگویید، اولش تاثیر دارد روی آدم، ولی بعدش دیگر... همه یکجور هستند، یعنی همه را هرچی بكشی انگار هیچی نكشیدی. هیچ تاثیری دیگر برایت ندارد. اوایلش چرا، تا كه نشئه می‌كند یك حالتهای خاصی دارد. بقول گفتنی كه می‌گوید باید اینهمه پول بدهی تا بروی فضا، ولی خب این را می‌كشی خود به خود بدون هیچ هزینه‌ای كه بخواهی خرج كنی می‌روی فضا».

مهناز ۲۹ سال دارد. او هم با تریاک شروع کرده و الان روزی ده بیست بار کراک می‌کشد. برای او تهیه کراک خیلی راحت است، شوهرش می‌خرد و به خانه می‌آورد. قیمتش هم خیلی گران نیست.

مرجان هم می‌گوید تهیه کراک خیلی راحت است: «راستش اینجا فت و فراوان هست، زیاد است. الان خیلی سفت و سخت گرفته‌اند، خیلی كم شده نسبت به اول. ولی خب بازهم هست. كسی كه بخواهد تهیه بكند راحت می‌تواند تهیه بكند. قیمتش الان اینجا شده گرمی ۱۲(هزار) تومان».

مهناز هم می‌گوید اعتیاد به کراک روز به روز بدتر می‌شود. او که قبلا با روزی یکبار مصرف به قول خودش به هوا می‌رفته، حالا باید هرروز ده بیست بار مصرف کند ولی باز هم برایش اثری ندارد. مهناز می‌گوید اگر الان نتوانم کراک را ترک کنم دیگر باید تزریقی بشوم چون کشیدنش دیگر فایده‌ای برایم ندارد.

مصرف طولانی‌مدت کراک باعث عفونت شدید در بدن می‌شود به طوری که تمام اعضایی که در معرض دود مستقیم کراک بودند به راحتی از بدن جدا می‌شوند: «خیلی‌هارا دیدم یا شنیدم که مثلا کراک مصرف کردند و باعث سست شدن بدن شده، چون اصلا معلوم نیست از چی درست شده برای همین هم است که می‌گویند، مثلا اگه دست طرف را بگیری، دستش کنده می‌شود و واقعا درست است، چون اصلا معلوم نیست موادش چیست و واقعا در عرض یکی دوسال آدم را زمینگیر می‌کند و از بین می‌برد. اینطور هم که می‌گویند کسانی را که کراک می‌کشند، در بهشت زهرا خاک نمی‌کنند به خاطر اینکه اصلا نمی‌شود غسلشان داد، چون اعضای بدنشون از هم جدا می‌شود».

از مهناز می‌پرسم کریستال هم مصرف کردی؟ می‌گوید منظورت شیشه‌ است؟ «شیشه هم استفاده كردم بله. شیشه یك ماده‌ایه كه مواد مخدر و مورفین را از بدن می‌شوید و می‌برد، ولی مغز آدم را، چه جوری بگویم، اصلا دیگه... چه جوری به شما بگویم، اصلا آدم نمی‌تواند فكر بكند. به هیچی! آدم را سبك می‌كند. هرچی كه مثلا دوست داری می‌توانی بروی به فكرش و با اون سیر كنی. یكی مثلا می‌رود توی... ما می‌گوییم فاز، می‌رود تو فاز حرف‌زدن. یكی می‌رود توی فاز محبت. فاز به فاز دارد و هر كسی توی یك فاز می‌رود. و وقتی بعدا یاد می‌گیرند می‌توانند خودشان فاز بگیرند».

مهناز دیگر کریستال یا به قول خودش شیشه نمی‌کشد چون گران است. او می‌گوید روزی ۷۰۰ هزار تومان خرج شیشه‌ام بود برای همین هم کنار گذاشتمش.

کریستال در حقیقت هروئینی است که با مواد شیمیایی مخلوطش می‌کنند و یک محرک بسیار قوی است. مرجان تجربه‌اش از مصرف شیشه را اینطور توضیح می‌دهد: «شیشه را چندباری زدم. آنهم باز حالتش فرق دارد. حالت آنهم اینطوری هست كه صحبت كردن به آدم خوش می‌آید. آدم خیلی صحبت می‌كند و دوست دارد از گذشته‌اش صحبت بكند تا الان. یعنی هرچی توی دلش هست بریزد بیرون. آدم سبك می‌شود، بعد... اینجور چیزها را هم دارد، كم اشتهایی، بی‌اشتهایی...»

همه‌جا نوشته‌اند سن اعتیاد در ایران پایین آمده. می‌پرسم مثلا چقدر؟ هیچکس جواب نمی‌دهد، یا نمی‌دانند یا نمی‌خواهند که بگویند. البته این یکی‌ را اگر می‌گفتند هم باور نمی‌کردم: «من ۱۵ سالم هست. ۱۵ سال. من شش ماه است که هرویین می‌کشم. دوستانم می‌كشیدند، منهم معتاد شدم. اول كراك می‌كشیدم، بعد رفتم روی هروئین. یک مدت تو ترک بودم. جانم درد می‌گرفت، خیلی بد دردی هست. خمار می‌شدم. اگر می‌كشیدم عصبانی می‌شدم. با خانواده‌ام با همه دعوا می‌كردم، فحش می‌دادم...»

لیلا می‌گوید هیچکس من را معتاد نکرد. من خودم معتاد شدم. چون دوستانم می‌کشیدند منهم شروع کردم. لیلا خودش کار می‌کند و پول موادش را درمی‌آورد: «من خودم كار می‌كنم، آدامس فروشی می‌كنم، كبریت فروشی می‌كنم و دوا می‌كشم. پول دوای خودم را خودم درمی‌آورم. هیچ كسی من را معتاد نكرده. خودم خودم را معتاد كردم».

«بهش می‌گن قرص عشق. می‌دونی چرا؟ آخه آدمو می‌بره رو هوا. بدون اینکه زیاد خرج کنی، مثل اون خانوم ایرانیه اسمش چی بود؟ که کلی پول داد تا بره فضا، تو فقط با یک قرص می‌ری تو فضا. از همه خوشت میاد. با همه چی حال می‌کنی. فقط دلت می‌خواد بگی و بخندی و برقصی. خوب اگه این اسمش عشق نیست پس چیه؟»

اسمش طاعون است. طاعونی که تو را از پا می‌اندازد. خیلی راحت و بی‌دردسر، فقط کافی است بلد نباشی بگویی نه!

میترا شجاعی