ايران در هفتهاى كه گذشت: همكارى يا انزواى كامل بينالمللى؟
۱۳۸۵ خرداد ۲۰, شنبهاواسط ماه آينده ميلادى، نشست كشورهاى گروه هشت تشكيل مىشود. به جمهورى اسلامى ايران تا آن زمان مهلت داده شده است كه به پيشنهاد تازه پنج عضو دائمى شوراى امنيت و آلمان، در زمينه حل مناقشه اتمى، پاسخ بدهد. سياستمداران ايرانى، در اين يك هفته كوشيدند با تكيه بر جنبههاى تشويقى پيشنهاد، تهديدهاى جدى آن را از دسترسى افكار عمومى به دور نگه دارند. مهمترين تفاوت پيشنهاد، با راه حلهاى پيشين، اعلام آمادگى آمريكا براى مذاكره مستقيم با جمهورى اسلامى و فروش قطعات هواپيماهاى مسافربرى است. مشروط به آن كه ايران حاضر به تعليق كامل برنامه غنى سازى اورانيوم باشد. در بخش تنبيهى، به گزارش شبكههاى خبرى غرب، بلوكه كردن سپردههاى مالى ايران در بانك هاى خارجى، عدم صدور ويزا براى مقامات دولتى و افرادى كه با برنامه اتمى در ارتباط اند و اعمال برخى تحريمهاى اقتصادى ديگر پيش بينى شده است. اين تنبيهات، در صورتى اعمال خواهد شد كه جمهورى اسلامى پيشنهاد تازه را نپذيرد و حاضر به تعليق كامل غنى سازى اورانيوم نشود.
گزارشهاى گوناگون نشان مى دهد كه گرايش به همكارى در ميان اغلب رهبران سياسى ايران افزايش يافته است. پس از آن كه خاوير سولانا مسئول سياست خارجى اتحاديه اروپا بسته پيشنهادى را در تهران تسليم مقامات ايرانى كرد، ابتدا على لاريجانى از وجود جوانب مثبت در پيشنهادات جديد سخن گفت. پس از آن، خبرگزارى فرانسه به نقل از منوچهر متكى وزير امورخارجه گزارش داد كه ايران همكارى را به تقابل ترجيح مى دهد. حتى محمود احمدى نژاد، از آمادگى اصولى ايران براى مذاكره با غرب سخن گفت.
اين موضع گيرىها نشان مىدهند كه فضا براى حل مسالمت آميز مناقشه اتمى آماده تر شده است. از ديد ناظران، دشوارى هاى آمريكا و متحدانش در افغانستان، عراق و فلسطين، مهمترين عوامل اين چرخش است. افشاى قتل عام هاى عراق، گسترش ناآرامى هاى افغانستان و احتمال بروز يك جنگ خانگى در فلسطين، همه مسائلى هستند كه جهان غرب در صورت جذب همكارى ايران مى تواند هزينه حل آنها را كاهش دهد.
در كنار مناقشه اتمى، آغاز بازى هاى جام جهانى فوتبال نيز، بهانهاى بود، تا بسيارى از رسانههاى گروهى غرب به مساله ايران بپردازند. ابتدا، بحث بر سر احتمال سفر شخص احمدىنژاد به آلمان بود. اما بعد اعلام شد كه معاون وى محمد على آبادى در مراسم گشايش بازى ها شركت خواهد كرد. در اين مراسم، رئيس جمهور و صدراعظم آلمان نيز حضور خواهند داشت. شوراى مركزى يهوديان آلمان، كه از سخنان يهودى ستيزانه محمود احمدى نژاد به سختى رنجيده خاطر است، حضور معاون وى را، در كنار مقامات بلندمرتبه آلمانى، شرم آور خواند. اين شورا، قبلا از مقامات قضائى آلمان خواسته بود كه در صورت حضور احمدى نژاد، وى را به جرم انكار كشتار يهوديان تحت تعقيب قرار دهند.
و اما يكى از رويدادهاى غير منتظره هفته هم شركت اكبر گنجى در نشست جهانى روزنامهنگاران در مسكو و اعطاى جايزه طلائى قلم به وى بود. وقتى از وى پرسيدند كه آيا به ايران باز مى گردد؟ گفت: ” با اين كه ممكن است مرا بار ديگر زندانى كنند به كشورم باز مىگردم. زندان، بهائى است كه ما بايد براى دنبال كردن دموكراسى در ايران بپردازيم”.