اهدای جایزهی ادبی هوشنگ گلشیری
۱۳۸۶ دی ۱, شنبهمراسم معرفی برندگان و اهدای جایزهی گلشیری عصر آخرین روز پاییز، جمعه سیام دیماه، برگزار شد. هفتمین جایزهی گلشیری در حالی اهداء میشد که تا چند روز پیش، هنوز محل برگزاری مراسم نامشخص بود. این جایزه را بنیادی تدارک دیده که به نام نویسندهی بلند آوزهی معاصر، هوشنگ گلشیری تاسیس شد و جمعی از هنرمندان و نویسندگان شاخص ایران از اعضای هیات موسس آن هستند. مراسم عصر دیروز مطابق روال سالهای پیش با سخنان مدیرعامل بنیاد، فرزانه طاهری آغاز شد. او ضمن اشاره به دشواریهای برگزاری این مراسم، از جمله تهیهی مکانی مناسب که هر سال دشوارتر میشود، به مشکلات دیگری اشاره کرد که نویسندگان و انتشار آثارشان با آنها روبرو هستند.
نگرانیهای اهل کتاب
مشکلاتی که کتابهای ادبی برای دریافت مجوز انتشار با آن مواجهاند و کاهش عنوان کتابهای منتشر شده در این حوزه، نگرانیهای شدیدی در میان اهل کتاب و نشر به وجود آورده است. این نگرانیها در هفتههای گذشته از سوی اهداء کنندگان دو جایزهی «مهرگان ادب» و «نویسندگان و منتقدان مطبوعات» نیز ابراز شده است. نسترن موسوی دبیر جایزهی گلشیری در گزارشی که از روند کار کمیتهی جایزهی بنیاد ارایه داد اظهار داشت «اگر وضع نشر ادبياتِ داستانی به همین منوال باشد که امروز میبینیم شاید اصلا سال آينده خبری از جايزه نباشد.» او میافزاید اگر شرايط همين طور ادامه يابد شاید دیگر رقابتی واقعی درميان نباشد و نفس جایزه دادن بیمعنا شود. به رغم وجود این مشکلات، موسوی تردید دارد که کسی بتواند «داستاننويسی را که به نيروی شگفتانگيز، آفرييننده و برانگيزانندهی نوشتن پی برده مقهور خود سازد.»
برندگان امسال جایزه گلشیری
برگزیدگان جایزهی گلشیری، مانند دورههای پیش در چهار بخش معرفی شدند؛ به جز رمان و مجموعه داستان برگزیده سال ۸۵، داوران این جایزه، از میان اولین آثار منتشر شدهی نویسندگان در این حوزهها نیز بهترینها را معرفی میکنند. امسال رمان «سالمرگی» نوشتهی اصغر الهی و مجموعه داستان «عسگرگریز» نوشتهی محمدآصف سلطانزاده هفتمین جایزهی گلشیری را نصیب خود کردند. همچنین «زندگی مطابق خواستهی تو پیش میرود» نخستین مجموعه داستان امیرحسین خورشیدفر و «عقرب روي پلههاي راهآهن انديمشک يا از اين قطار خون ميچکه قربان» به عنوان اولین رمان حسين مرتضائيان آبكنار جایزهی بخش کتابهای اول را دریافت کردند.
اهمیت به نویسندگان و منتقدان خارج از کشور
انتخاب برگزیدگانی از میان نخستین کتابهای منتشر شدهی ادبی نویسندگان، یکی از ویژگیهای جایزهی گلشیری است. ویژگی دیگر این جایزه حضور نویسندگان و منتقدان ساکن شهرستانها و خارج از کشور در میان داوران است. در سالهای گذشته اغلب اثری از یکی از نویسندگان مهاجر که در ایران منتشر شده در میان برگزیدگان جایزههای معتبر ادبی قرار داشته است. شاید این واقعیت را بتوان دلیلی بر حضور نویسندگان خارج از کشور در میان داوران جایزهی گلشیری تلقی کرد؛ دلیل دیگر میتواند این باشد که به اعتقاد بسیاری از اهل کتاب، معرفی و انتشار اثار نویسندگان ایرانی مقیم خارج در واپسین سالهای حیات هوشنگ گلشیری و با حمایت و همت بیدریغ او آغاز شد.
آفرینشهای ادبی به زندگی خود ادامه میدهند
مراسم اهدای هفتمین دورهی جایزهی گلشیری با گلایههایی آغاز شد که بیانگر گوشهی دیگری از فشارهایی است که اهل ادبیات، در کنار مشکلات روزافزون سانسور، با آن روبرو هستند. فرزانه طاهری در سخنان آغاز برنامه از شایعات بیاساسی سخن گفت که ماه گذشته در مورد درگذشت سیمین بهبهانی، شاعر معاصر انتشار یافته است. او با اشاره به حضور سیمین بهبهانی در مراسم، این شایعات را «خباثتآمیز» خواند و افزود «انگار زنده بودن ایشان برخی را خوش نمیآید.» طاهری در بخش دیگری از سخنانش از آسیب رساندن به مزار هوشنگ گلشیری و احمد شاملو در گورستان امامزاده طاهر ابراز تاسف کرد و اظهار داشت، آثار این نویسندگان موجودات زندهای هستند که به حیاتشان ادامه میدهند و هیچ مانعی جلودارشان نیست.