انقلاب تکنولوژیک در ورزش
در دنیای ورزش حالا دیگر صدم ثانیه در تعیین رنگ مدال نقش دارد. ورزشکاران همواره تلاش میکنند تا با کمک تکنولوژی از ابزارهای بهتری برای پیشیگرفتن از رقبا استفاده کنند. نمونههایی از انقلاب تکنولوژیک در این گزارش تصویری:
کفشهای معجزه آفرین
محصول جدید کمپانی آمریکایی نایکی باعث شکسته شدن رکوردهای شخصی بسیاری از دوندگان شده است. استفاده از این کفش که کف آن از کربن ساخته شده با توجه به استیل و تکنیک دونده و همچنین جنس زمین و میدان باعث کاهش چند ثانیهای در طی مسیر شده است.
عبور از مرز دو ساعت
اکنون دو سال است که دوندگان ماراتن با کفشهای نایکی به سرعت و کسب زمانهای عجیبی دست یافتهاند. در سال ۲۰۱۹ الیود کیپچوگه از کنیا موفق شد در یک آزمایش مسافت ۴۲ کیلومتر و ۱۹۵ متر ماراتن را در کمتر از دو ساعت طی کند. ضخیمتر شدن بخش پاشنه و استفاده از کربن در کف کفش به آن حالت "فنری" بخشیده و بر شتاب دوندگان تاثیر گذاشته است.
پرواز قایقها
در مسابقه جهانی دریانوردی "واندِگلوب" که هر چهار سال یکبار برگزار میشود، بالکهایی در کنار قایقها توجه علاقمندان را به خود جلب کرد. برای گریز از مقاومت سطح آب و موج، قایق با کمک این بالکها از آب خارج شده، به پرواز درمیآید و میتواند سرعت خود را حفظ کند. از این تکنیک البته پیشتر در قایقهای موتوری استفاده میشد و حالا از کارآمدی آن در قایقهای بادبانی نیز بهره برده میشود.
کمر باریک در مارپیچ
با کاهش طول و باریکتر شدن در قسمت میانی و کمر، ساخت تخته اسکی از دهه ۹۰ شاهد یک انقلاب بود. تخته اسکی کاروینگ "Carvingski" حالا دیگر کاملا جایگزین تخته اسکیهای قدیمی شده است. با این تختهها مارپیچ رفتن در سرعت بالا با سهولت بیشتری انجام میشود. پس از چند سانحه سخت، اندازه بخش میانی تخته استاندارد شد و سازندگان اجازه نازکتر کردن آن را ندارند.
استفاده از اختراع پنج هزار ساله
پنج هزار سال پیش انسان از یک صفحه چوبی گرد برای جابجایی استفاده کرد که این اختراع زندگی انسان را متحول کرد. استفاده از چرخ بعدا در دوچرخه با لاستیک، رینگ و سیمپره همراه شد. اما از دهه ۸۰ بخاطر کیفیت بالای "آیرودینامیک" در مسابقات دوچرخهسواری داخل سالن از چرخهای صفحهای استفاده میشود. در رقابتهای فضای باز بخاطر "بادگیر" بودن استفاده از این چرخها ممنوع است.
استفاده از آیرودینامیک برای پیروزی
گِرگ لوموند، دوچرخهسوار آمریکایی (سمت چپ) در سال ۱۹۸۹ با اختلاف ۸ ثانیه در رقابتهای دوچرخهسواری دور فرانسه به پیروزی دست یافت. او این پیروزی را مدیون نصب قطعهای بر روی فرمان دوچرخه بود. این قطعه باعث شد تا با استفاده از قوانین آیرودینامیک بدن او کمتر در معرض مقاومت هوا قرار گرفته و از سرعتاش کاسته نشود.
الیاف کربن، بهتر از پا؟
استفاده از تکنولوژی و دستاوردهای صنعتی به وضوح در ورزش توانخواهان نیز دیده میشود. مارکوس رِم با پای مصنوعیاش که از جنس الیاف کربن است در پرش طول در حد ورزشکارانی که دارای دو پای سالم هستند میپرد و در المپیک ریودوژانیرو مدال طلا را کسب کرد. شرکت او در "رقابتهای وزشکارانی که معلول نیستند" به بحثهای زیادی در بین متخصصان ورزشی دامن زده است.
راکت چوبی به گذشته پیوست
ستارگان دنیای تنیس همچون بیورن بورگ (سمت راست) در دهه هفتاد میلادی قرن گذشته با راکت چوبی به میدان میرفتند. به مدد تکنولوژی راکتها نخست از آلومینیوم و سپس از کامپوزیت ساخته شدند. با این تغییر سطح راکت بزرگتر شد و امکان زدن ضربههای قدرتمند و سختتر نیز فراهم شد.
وقتی تیغه از کفش جدا میشود
۲۰ سال پیش با کفشهای اسکیت روی یخ که تیغه آن در قسمت پاشنه جدا میشدند انقلابی در این رشته ورزشی صورت گرفت. گرچه ورزشکاران باید در آغاز با تمرین زیاد به این کفش عادت میکردند، اما بزودی مزیت آن بخصوص با سرعت بالا در پیچ پیست مشخص میشد.
شنا با پوست کوسه
بین سالهای ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۰ رکوردهای جهانی شنا یکی پس از دیگری شکسته شدند. دلیل آن استفاده از لباسی بود که براساس قابلیتهای پوست کوسه ساخته شده بود که باعث کاهش مقاومت آب و افزایش سرعت شناگران میشد. فدراسیون جهانی شنا در سال ۲۰۱۱ استفاده از این لباسها را در رقابتها ممنوع اعلام کرد.
پرش با الیاف شیشه
رشته پرش با نیزه از سال ۱۸۹۶ به بازیهای المپیک راه یافت. در آن زمان ورزشکاران از چوب نی بعنوان نیزه استفاده میکردند که از ثبات و دوام زیادی برخوردار نبود. میلههای آلومینیومی و فولادی بعدا جایگزین چوب نی شدند. از دهه ۶۰ میلادی با استفاده از الیاف شیشه، نیزهها سبک، منعطف و محکم شدهاند. حالا رکورد جهانی پرش با نیزه مردان به ۶ متر و ۱۷ سانتیمتر رسیده است.
معجزه برن با استوک؟
آدی دایسلر، بنیانگذار شرکت آدیداس، تیم ملی فوتبال آلمان را در رقابتهای جام جهانی برن در سال ۱۹۵۴ به کفشهای فوتبال با استوکهای پیچی مجهز کرد. بسیاری معتقدند این نوآوری تکنولوژیک در آن زمان باعث پیروزی آلمانیها در هوای بارانی و زمین گِلی استادیوم برن شد.
وقتی توپ به دستکش میچسبد
دروازهبانها هم از پیشرفتهای تکنولوژیک و تولید مواد جدید بهره میبرند. زمانی سپمایر، دروازهبان تیم ملی آلمان، که بعدا قهرمان جهان هم شد با دستان بدون پوشش توپها را مهار میکرد. جانشین او، مانوئل نویر از دستکشهایی استفاده میکند که گویی توپ به آن میچسبد. حالا دیگر هیچ دروازهبانی در میدان بدون دستکش قابل تصور نیست.