افزایش چشمگیر شب‌کوری ارثی در ایران
۱۳۹۶ مهر ۳۰, یکشنبه
رئیس برنامه پیشگیری از نابینایی وزارت بهداشت ایران می‌گوید شب‌کوری ارثی در کشور به خاطر ازدواج‌های فامیلی شیوع زیادی دارد. خبرگزاری ایسنا به نقل از دکتر فرزاد مرادی از شیوع اختلالات بینایی قابل توجه در ایران به میزان ۰/۸درصد خبر داده و می‌نویسد: «این نوع از شیوع برای کشورهای توسعه یافته ۰.۳ برآورد شده است. این تفاوت رقم در سطح جامعه تبدیل به آمار قابل توجهی می‌شود. یکی از مواردی که در برنامه ۲۰۲۰ سازمان بهداشت جهانی به آن توجه شده، موضوع بازتوانی نابینایان است که ما در این خصوص کاستی بیشتری داریم.»
افراد مبتلا به شب کوری، در تاریکی اختلال دید دارند و توان تطبیق چشم آنها در غییر نور محیط از روشن به تاریک کمتر از دیگران است.
این مقام وزارت بهداشت افزوده که شیوع خطای انکساری در ایران بیش از ۳۰درصد است که با افزایش سن بیشتر می‌شود: «تخمین زده می‌شود نزدیک به ۵۰ درصد از این موارد، عینک‌شان به روز نیست یا اینکه عینک دریافت نکرده‌اند. نداشتن یا نامناسب بودن عینک در مناطق روستایی بیشتر دیده می‌شود. شیوع و نسبت جمعیتی که عینک مناسب ندارند در جهان و دیگر کشورها نیز به همین میزان است.»
آماری از میزان ازدواج‌های فامیلی در ایران وجود ندارد اما وزارت بهداشت می‌گوید در شهرهای کوچک‌تر و روستاها به دلیل شرایط فرهنگی و اقلیمی، ۵۰درصد ازدواج‌ها از نوع خویشاوندی تراز اول است.
منابع رسمی آمار متفاوتی از وصلت خویشاوندی در ایران ارائه می‌کنند. انجمن ژنتیک این رقم را ۴۵ درصد و سازمان بهزیستی ۳۰درصد می‌داند.
بیشتر بخوانید: ازدواج خویشاوندی، مذموم و مرسوم
معلولیت‌های ذهنی و جسمی به درجات مختلف، بیماری‌های متابولیک، اختلالات بینایی و تالاسمی از شایع‌ترین مشکلات فرزندان حاصل از ازدواج‌های فامیلی هستند. طبق آمارهای وزارت بهداشت، سیستان و بلوچستان به خاطر رسم ازدواج‌های فامیلی، پرچم‌دار کمبود فاکتور ۱۳ (یک اختلال انعقادی نادر) است. بالا بودن نابینایی مادرزادی در آذربایجان غربی و خراسان جنوبی نیز به نرخ قابل توجه وصلت‌های خویشاوندی در این استان‌ها نسبت داده می‌شود.
رئیس برنامه پیشگیری از نابینایی وزارت بهداشت، پوشش جراحی آب مروارید در ایران را به نسبت کشورهای خاورمیانه بهتر خوانده و گفته که میزان این پوشش در کردستان به ۹۰درصد رسیده است. او در عین حال پذیرفته که رسیدگی در این زمینه در مناطق محروم ممکن است به خوبی انجام نشده باشد.
به گفته دکتر مرادی، درمان بیماری‌های آب سیاه و فرسودگی شبکیه چشم به دلیل بیماری قند در اولویت وزارت بهداشت قرار دارند و اگر بتوان الگوی غذایی را اصلاح کرد می‌توان در این زمینه هم موفق بود.
رئیس برنامه پیشگیری از نابینایی وزارت بهداشت ایران در حالی نسبت به پیامدهای وصلت‌های فامیلی هشدار داده که آزمایش‌های ژنتیکی که قانونا باید پیش از ازدواج انجام گیرند، عموما به آزمایش ژنتیکی کم‌خونی محدود می‌شوند؛ در حالی که بیش از ۶۰۰۰ بیماری ژنتیکی با توارث تک‌ژنی ثبت و شناسایی شده‌اند. ضمنا آزمایش‌ها یا مشاوره‌های ژنتیکی بسیار پرهزینه‌هستند و این موجب می‌شود که بسیاری زوج‌ها اقدامات ضروری را انجام ندهند.
محمود تولایی، رئیس انجمن ژنتیک ایران پیش‌تر گفته که عامل اصلی افزایش تعداد بیماران با منشاء ژنتیکی در کشور، ازدواج‌های فامیلی هستند و باید در این عرصه فرهنگ‌سازی کرد. به تاکید او آزمایش‌های انجام شده در پاکدشت، ورامین و مناطق اطراف تهران نشان می‌‌دهند که ۹۰درصد بیماری‌های ژنتیکی در خانواده‌ها تکرار شده‌اند.