1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

«اصولگرایان مستقل»، فراکسیون منتقدان دولت؟

۱۳۸۶ اردیبهشت ۲۰, پنجشنبه

از نخستین ماه‌های روی کار آمدن دولت نهم تعدادی از نمایندگان اصولگرای مجلس به انتقاد از بعضی تصمیم‌های رئیس جمهور محمود احمدی‌نژاد برخاستند که ندادن رای اعتماد به چند تن از وزیران پیشنهای او از نمونه‌های آشکار آن است.

https://p.dw.com/p/AWiZ
عکس: AP

از همان زمان نمایندگان منتقد، هیات رئیسه فراکسیون اکثریت را متهم می‌کردند که به نظر جمع احترام نمی‌گذارد و در تصمیم‌گیریهای آنها دخالت می‌کند. زمزمه‌ی جدایی برخی از نمایندگان اصولگرا از فراکسیون اکثریت نیز از همان دوران به گوش می‌خورد.

اول بهمن ماه سال پیش محمد رضا باهنر، رئیس فراکسیون اکثریت و نایب رئیس پرنفوذ مجلس در واکنش به اخباری که در مورد تشکیل فراکسیونی جدید در مجلس منتشر شد ادعا کرد «در جو عمومی مجلس چنین فضایی برای این فراکسیون وجود ندارد و ممکن است یک یا دو نماینده به دنبال تشکیل چنین فراکسیونی باشند اما سایر نمایندگان فراکسیون اصولگرا چنین نظری را ندارند.» به رغم این سخنان، فراکسیون نه تنها با بیش از :یکی دو نفر که با حضور برخی از شاخص‌ترین نمایندگان اصولگرا شکل گرفت.

نمایندگانی که خود را اصولگرایان مستقل می‌خوانند، پس از نزدیک به چهار ماه که از انتشار خبر جدایی آنها از فراکسیون اکثریت می‌گذشت بالاخره روز سه شنبه، ۱۸ اردیبهشت، در نشستی تشکیل جناح تازه را رسما اعلام کردند. بعضی از این نمایندگان، از جمله محمد خوش‌چهره و عماد افروغ از حامیان موثر محمود احمدی‌نژاد در انتخابات ریاست جمهوری بوده‌اند که بعدا به منتقدان دولت بدل شدند.

ظاهرا انتقاد به عملکرد رئیس جمهور از سوی این نمایندگان و دفاع بی‌دریغ باهنر از احمدی‌نژاد یکی از دلایل اصلی شکاف در صفوف اصولگرایان بوده. سعید ابوطالب در حاشیه‌ی یکی از جلسات مجلس به خبرنگاران گفته بود «اعضای فراكسیون جدید مجلس اصرار دارند تا اصولگرایان ناب و واقعی حساب خود را از هیات رئیسه فراكسیون فعلی و مسخصاً از محمد رضا باهنر رئیس این فراكسیون جدا كنند.» [فارس، اول بهمن ۸۵]

نشست خبری روز سه شنبه، با حضور ۸ تن از موسسان فراکسیون جدید برگزار شد. یکی از این اعضا، محمد سبحانی در این نشست گفت «فكر می‌كنم كشور احتیاج به تجدید نظر در برخی روش‌های اجرایی با حفظ سیاست‌ها و اصول كلی دارد.»

Ahmadinejad verteidigt seine Wirtschaftspolitik
عکس: AP

در همین ارتباط عماد افروغ، رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس اظهار داشت «نظر جریان اصولگرایان مستقل این است كه نگاه دولت‌مردان به شهروندی و حقوق آن یك نگاه افراط و تفریطی و یك سویه بوده كه واقعا مشكل‌زا بوده لذا باید نگاه جامع و كلی به حقوق شهروندی می‌كردیم تا دستخوش یك انتخاب احساسی نباشیم.»

افروغ با تاکید بر ضرورت نقد، به فراز و فرودهای تعامل دولت نهم و مجلس اشاره می‌کند و معتقد است اکنون «ما شاهد یك تعامل دو سویه نیستیم و ممكن است این تعامل یك سویه و واكنش مثبت از سوی برخی نمایندگان مجلس بنا به مصلحت یا به نام مصلحت باشد.»

اعضای هیات موسس فراکسیون جدید بیش از هر چیز بر ضرورت نقد و پرهیز از مصلحت‌گرایی تاکید دارند. محمود محمدی، نایب رییس كمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی با بیان این كه استقلال فكری و سیاسی باعث نقد بیطرفانه و بیان واقعیت‌ها می‌شود، به سیاست خارجی اشاره کرد و گفت «لازم است سیاست خارجی و دیپلماسی دارای قواعد و اسلوب باشد كه به وجهه و جایگاه كشور در عرصه بین‌الملل كمك كند و به كشور فرصت و اجازه‌ی ایفای نقش بدهد.»

محمد صادق نیرومند عضو دیگر موسسان اظهار داشت «یكی از فلسفه‌های فعالیت این جریان راضی نبودن از وضع موجود و آرمانی و ایده‌آل فكر كردن است كه باید برای تحقق آن تلاش كرد و از خودسانسوری دوری جست.»

گرچه اعضای مؤسس فراکسیون جدید بیشتر در صدد معرفی این حرکت بودند و از ذکر نمونه‌ها و انتقادها به دولت پرهیز می‌کردند صحبت از ضرورت استقلال رای نمایندگان در برخورد با تصمیم‌های دولت بارها به میان آمد. عماد افروغ ضمن اشاره به این که در دو سال گذشته استقلال نمایندگان در مواردی آنگونه که باید و شاید محترم شمرده نشده اظهار داشت «استقلال فقط به این معناست كه ما هیچ مصلحتی را فراتر از وظیفه نمایندگی و حقیقت‌گرایی برجسته نكنیم.»

تشکیل این فراکسیون در ادامه‌ی اختلاف‌نظرهایی اتفاق می‌افتد که از زمان روی کار امدن دولت نهم میان جناح‌های مختلف اصولگرا به وجود آمده و عدم توافق بر سر یک لیست واحد در انتخابات سومین دوره‌ی شوراها یکی از بارزترین نمودهای آن بود. با این همه محمود مدنی یکی از اعضای موسس اصولگرایان مستقل می‌گوید «بنا نداریم خود را از فراكسیون اكثریت جدا كنیم؛ ما در درون فراكسیون هستیم اما بنا داریم نظرات شفاف خود را برای فعالتر كردن این جریان منتقل كنیم.»

اعضای هیات موسس فراکسیون جدید، امضاءکنندگان طرحی بودند که قرار بود سال پیش به احضار رئیس جمهور به مجلس بینجامد. گفته می‌شود این طرح با اعمال نفوذ باهنر ناکام ماند. نایب رئیس مجلس صریحا گفته بود «تلاش می‌کنیم مانع احضار رییس جمهور به مجلس شویم و مشکلات را از طریق گفت و گو و رایزنی حل کنیم.» [آفتاب، اول بهمن ۸۵]

هنوز از تعداد اعضای فراکسیون اصولگرایان مستقل اطلاعی در دست نیست. در نشست روز سه شنبه سعید ابوطالب در پاسخ به پرسشی در این مورد معرفی سخنگو و اعلام تعداد اعضا را به جلسات بعد موکول کرد.

بهزاد کشمیری‌پور، گزارشگر صدای آلمان در تهران