1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

از بازجویی و شکنجه‌گری در اوین تا حقوقدانی در شورای نگهبان

ایرج مصداقی
ایرج مصداقی
۱۴۰۰ خرداد ۷, جمعه

محمدحسن صادقی مقدم، از حقوقدانان شورای نگهبان، کارنامه‌ای از مشارکت و عاملیت در جنایات و سرکوب در جمهوری اسلامی دارد. او برکشیده صادق لاریجانی است ولی حالا به نفع رئیسی و در جهت رد صلاحیت علی لاریجانی وارد عمل شده است.

https://p.dw.com/p/3u8PP
Iran Mohammadhassan Sadeghi Moghadam
عکس: farsnews

پس از رد صلاحیت علی لاریجانی، برادرش صادق آملی لاریجانی که عضو شورای نگهبان است در رشته توئیتی نوشت: «از وزارت اطلاعات با قاطعیت تمام مطلبی نقل می‌کنند، حال آن‌که با پرسش از معاونت مربوطه در وزارت اطلاعات به صراحت این مطلب تکذیب می‌شود».

حسین جعفرزاده، از نزدیکان صادق لاریجانی، در توییتر فاش کرد که فرد مزبور محمدحسن صادقی‌‌مقدم، عضو حقوقدان شورای نگهبان بوده که به دروغ گزارشی را از معاونت ضدجاسوسی وزارت اطلاعات درباره‌ی تابعیت خارجی دختر علی لاریجانی مطرح کرده است.

در این نوشته به سابقه‌ی محمدحسن صادقی مقدم و این که چگونه به شورای نگهبان راه یافت می‌پردازم.

***

صادقی مقدم در سال ۵۵ در رشته‌ی فیزیک دانشگاه شیراز پذیرفته شد و سال بعد در دانشکده حقوق دانشگاه ملی به ادامه تحصیل پرداخت. او یکی از ۱۸۰ دانشجوی حقوقی بود که در کلاس‌های بهشتی شرکت می‌کردند تا زمینه‌ی حاکم شدن شرع و مجازات‌های اسلامی در قوه قضاییه را پایه‌ریزی کنند. یکی از اقدامات این «حقوقدان» حمله به سخنرانی ابوالحسن بنی‌صدر ریاست جمهوری در ۱۴ اسفند ۱۳۵۹ بود که کشور را در التهابی عجیب فرو برد و نهایتاً با مهندسی بهشتی به برکناری بنی‌صدر در ۳۱ خرداد ۱۳۶۰ منجر شد.

وی همراه با تعدادی دیگر از دانشجویان دست‌چین شده‌ی کلاس‌بهشتی پس از این حادثه به قدوسی معرفی شدند و به شعبه‌های بازجویی اوین راه یافتند. آن‌ها در سیاه‌ترین روزهای تاریخ معاصر ایران در سال ۶۰ هسته‌های اولیه شکنجه‌گران اوین را تشکیل دادند. آن‌ها برای این که دل لاجوردی را که با دانشجویان میانه‌ی خوشی نداشت به دست آوردند جنایات زیادی را مرتکب شدند تا این که مورد اعتماد وی قرار گرفتند.

صادقی‌مقدم از لاجوردی به عنوان «سردار» یاد می‌کرد و درخواست داشت که از ابعاد زندگی وی فیلم‌ها ساخته شود.

او پس از سرکوب نیروهای سیاسی، در سال ۶۴ در حالی که بازجو و شکنجه‌گر بود لیسانس گرفت و در رشته‌ی حقوق خصوصی دانشگاه تربیت مدرس ثبت نام کرد و در سال ۶۷ فارغ‌التحصیل شد. موضوع پایان‌نامه وی «حق مؤلف در ایران و کنوانسیون‌های بین‌المللی» است که برپایه‌ی فتوای خمینی در تحریرا‌لوسیله که یکسره حقوق طبع، نشر و کپی رایت را نفی می‌کند نگاشته شده است.

او در همان دانشگاه تربیت مدرس به تحصیل دکترا پرداخت. و در سال ۱۳۷۳ فارغ‌التحصیل شد.

رابطه‌ی رئیسی و صادقی‌مقدم

 

صادقی‌مقدم که از قدیم‌الایام رئیسی را می‌شناخت و روابط نزدیکی با وی داشت در انتخابات اخیر یکی از عوامل اصلی رد صلاحیت لاریجانی بود تا راه برای رسیدن رئیسی به پاستور هموار شود. همکاری این دو به دهه‌ی ۶۰ بر می‌گردد.

صادقی‌مقدم بین سال‌های ۶۴ تا ۶۶ تحت نظر رئیسی که معاونت «گروهکی » دادستان انقلاب اسلامی مرکز را به عهده داشت به شکنجه‌‌گری و بازجویی و پرونده‌سازی در اوین مشغول بود.

وی در دوران ریاست رئیسی بر سازمان بازرسی کل کشور همراه با تعدادی دیگری از بازجویان و شکنجه‌گران و چهره‌های امنیتی به این سازمان راه یافت و بین سال‌های ۸۰ تا ۸۳ قائم مقام و جانشین سید‌ابراهیم رئیسی در سازمان بازرسی کل کشور بود.

در انتخابات ریاست جمهوری دوره‌ی قبل نیز رئیسی به علت شناختی که از صادقی‌مقدم داشت از او خواست تا به ستاد وی بپیوندند. اما از آن‌جایی که صادقی‌مقدم مسئولیت نظارت بر انتخابات استان تهران را از سوی شورای نگهبان به‌عهده داشت نتوانست با ستاد وی همکاری کند.

راهیابی به شورای نگهبان

در دیماه ۱۳۹۲ صادقی‌مقدم راهش به شورای نگهبان باز شد و با حکم شیخ ‌احمد جنتی، به عنوان مشاور عالی دبیر شورای نگهبان در امور حقوقی و سیاسی منصوب شد و ستایش‌های اغراق‌آمیزی از جنتی در گفتگو با رسانه‌ها به عمل آورد.

صادق لاریجانی که از نزدیک با تنگ‌نظری‌های صادقی‌مقدم آشنا شده بود در مردادماه ۱۳۹۷ وی را به همراه «سیامک ره پیک» معاون اجرایی و امور انتخابات شورای نگهبان‌و «احمد بیگی حبیب آبادی» از همراهان سعید مرتضوی و مشاور پیشین رئیس قوه قضاییه به عنوان سه گزینه پیشنهادی حقوقدان شورای نگهبان به مجلس شورای اسلامی معرفی کرد اما وی رأی نیاورد و از راه‌یابی به شورای نگهبان باز ماند.

یازده‌ماه بعد در تیرماه ۱۳۹۸ صادقی‌مقدم بار دیگر از سوی رئیسی به همراه هادی طحان نظیف، عضو سازمان بسیج حقوقدانان که از سال ۱۳۸۸ وظیفه دبیری جلسات شورای نگهبان را بر عهده داشت، محمد دهقان معاون سیاسی سابق سازمان بسیج دانشجویی، عبدالحمید مرتضوی و علی غلامی برای عضویت در شورای نگهبان به مجلس معرفی شدند.

پیش از رأی گیری در مجلس، علی غلامی که در انتخابات قبلی از رئیسی حمایت کرده بود به اشاره‌ای از بالا استعفا داد و مجلس مجبور شد از بین ۴ گزینه ۳ عضو حقوقدان شورای نگهبان را انتخاب کند. در حالی که پیشتر رؤسای قوه قضاییه برای انتخاب سه حقوقدان،‌شش کاندیدا به مجلس معرفی می‌کردند. عبدالحمید مرتضوی که کمتر سیاسی و جناحی بود در مجلس رأی نیاورد و در یک انتخابات مهندسی‌شده بالاخره صادقی‌مقدم به عضویت شورای نگهبان درآمد و بلافاصله به عنوان معاون اجرایی و امور انتخابات این شورا معرفی شد تا به موقع به کار آید. وی در بهمن‌ماه ۱۳۹۹ همراه با احمد جنتی،‌احمد خاتمی، محسنی‌اژه‌ای، عباس کعبی، عباس کدخدایی و سیامک ره‌پیک، اعضای هیأت مرکزی نظارت بر انتخابات را تشکیل دادند. 

علی مطهری در نامه‌ی سرگشاده‌اش به سیدابراهیم رئیسی در مورد چگونگی راه‌یافتن اعضای جدید حقوقدان به شورای نگهبان می‌نویسد:

«حتما به یاد دارید که برای انتخاب سه حقوقدان شورای نگهبان توسط مجلس دهم شما پنج نفر را معرفی کردید. آقای دکتر غلامی خوش‌فکرترین آنها بود.... اما چند دقیقه قبل از آنکه ایشان نطق خود را شروع کند از طرف یکی از سه حقوقدان دیگر شورای نگهبان با ایشان تماس گرفته و به ایشان گفته شد که انصراف بدهد تا فلان شخص رأی بیاورد. آقای غلامی هم با فشار برخی اعضای هیئت رئیسه مجلس که با آن تماس‌گیرنده هماهنگ بودند انصراف داد و بعداً در پیامکی برای من نوشت که این انصراف غیر ارادی بود. ... اکثر این چهار نفر هم دچار جمود فکری بودند و برخی از آنها هم اساساً حقوقدان به معنی واقعی کلمه نبودند... می‌بینید یکی از آن سه حقوقدانی که با معرفی شما به شورای نگهبان راه یافتند امروز در بررسی صلاحیت یکی از نامزدهای ریاست‌جمهوری مشکل آفریده و حق او را ضایع کرده است، همان طور که در انتخابات مجلس یازدهم نیز برخورد غیرمنطقی و جمودآمیز با من داشت.» 

ترکیب حقوقدانان شورای نگهبان با حذف محسن اسماعیلی و نجات‌الله ابراهیمیان که در مقایسه با بقیه حقوقدانان عضو شورا، نگاه مستقل‌تری داشتند به شکل محسوسی محافظه‌کارتر شد. از همان موقع مشخص بود که برای حذف کاندیداهای انتخابات مجلس شورای اسلامی و ریاست جمهوری برنامه دارند.

صادق لاریجانی روزی که محمدحسن صادقی‌مقدم را برای اولین بار به عنوان حقوقدان به مجلس پیشنهاد کرد پیش‌بینی نمی‌کرد که برکشیده‌اش عامل رد صلاحیت برادرش شود. عباسعلی کدخدایی، فضل‌الله موسوی، سیامک ره‌پیک سه حقوقدان دیگر شورای نگهبان نیز برکشیده از سوی صادقی لاریجانی هستند. 

صادقی‌مقدم که در دهه‌ی ۶۰ در مکتب لاجوردی و رئیسی پرونده‌سازی را آموخته بود، درس‌اش را پس داد و با پرونده‌سازی، رقیب اصلی رئیسی را از صحنه حذف کرد.

بایستی به صادق لاریجانی گفت «از ماست که برماست». علی لاریجانی چوب برادرش صادق را خورد. صادق لاریجانی از آن‌جایی که می‌بیند گماشتگانش تیغ بر برادرش کشیده‌اند رنجیده است.

مطالب منتشر شده در صفحه "دیدگاه" الزاما بازتاب‌دهنده نظر دویچه‌وله فارسی نیست.

 

ایرج مصداقی
ایرج مصداقی تحلیلگر سیاسی و فعال حقوق بشر مقیم سوئد