آغاز کنفرانس امنیتی مونیخ؛ انتقاد اشتاین‌مایر از دولت ترامپ
۱۴۰۳ بهمن ۲۶, جمعه
فرانک والتر اشتاین‌مایر، رئیسجمهور آلمان در آغاز کنفرانس امنیتی مونیخ، دولت جدید ایالات متحده به رهبری دونالد ترامپ را به "بی‌ملاحظگی" متهم کرد. اشتاین‌مایر با بیان این که "دولت جدید آمریکا جهان‌بینی متفاوتی از ما دارد" گفت که این جهان‌بینی "به قواعد تثبیت‌شده، همکاری‌های دیرینه و اعتماد بی‌توجه است." او در عین حال افزود دیگر کشورها نمی‌توانند مسیر جدید سیاست ایالات متحده را تغییر دهند و باید آن را بپذیرند.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
رئیسجمهور آلمان همچنین با بیان این هشدار که "نباید بی‌قانونی به الگوی نظم نوین جهانی تبدیل شود" تاکید کرد که دموکراسی "زمین بازی برای بی‌ثباتی" نیست.
اشتاین‌مایر در عین حال اظهار داشت: «به باور من، به نفع جامعه جهانی نیست که این جهان‌بینی به تنها الگوی مسلط تبدیل شود.»
رئیسجمهور آلمان همچنین تمرکز بی‌سابقه قدرت فناوری، مالی و سیاسی را که به گفته او در حال حاضر در ایالات متحده در حال شکل‌گیری است مورد انتقاد قرار داد. اشتاین‌مایر افزود: «صریح بگویم، به‌عنوان یک دموکرات، این موضوع مرا به‌شدت نگران می‌کند که گروه کوچکی از نخبگان اقتصادی، قدرت، منابع و اراده‌ای را در اختیار دارد که بتواند بخش قابل توجهی از قواعد دموکراسی‌های لیبرال را از نو تعریف کند.»
او همچنین تصریح کرد: «آنچه امروز در خطر است، حفظ و استواری دموکراسی ماست.» رئیسجمهور آلمان در ادامه به‌ویژه نسبت به این مساله هشدار داد که "اگر برخی از این نخبگان، مخالفت خود با نهادها و هنجارهای دموکراتیک ما را آشکارا بیان کنند، این موضوع بسیار نگران‌کننده است."
به نظر می‌رسد انتقادهای اشتاین‌مایر، از جمله به نقش پررنگ میلیاردر فناوری ایلان ماسک در دولت ترامپ اشاره دارد. ماسک مسئولیت یک بخش جدید به نام "وزارت بهره‌وری دولت" در ایالات متحده را بر عهده گرفته است. تیم او در حال بررسی وزارتخانه‌های مختلف ایالات متحده است و ماسک در همین راستا ادعا کرده که در این فرآیند، مواردی از اتلاف میلیاردها دلار و فساد مالی گسترده را کشف کرده است.
آغاز نشست امنیتی مونیخ، اروپا تحت فشار ایالات متحده
بیش از ۶۰ نفر از سران کشورها و دولت‌ها و همچنین بیش از ۱۰۰ وزیر در کنفرانس امنیتی مونیخ که تا روز یکشنبه ۱۶ فوریه (۲۸ بهمن) ادامه خواهد داشت، شرکت کرده‌اند. از ایالات متحده، جِی‌دی ونس، معاون رئیسجمهور، در این نشست حضور دارد. از دیگر چهره‌های مهم می‌توان به اورزولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا، و ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، اشاره کرد.
جنگ روسیه علیه اوکراین، که نزدیک به سه سال پیش با تهاجم گسترده به اوکراین آغاز شد، پیش از این هم موضوع بحث‌های فراوانی بوده است، اما اکنون به یکی از محورهای اصلی گمانه‌زنی‌ها تبدیل شده است.
شصت‌ویکمین دوره نشست امنیتی مونیخ در شرایطی آغاز شد که سیاست‌های دولت جدید آمریکا پس از بازگشت دوباره دونالد ترامپ به کاخ سفید، باعث ایجاد بحث‌های گسترده‌ای در بسیاری از کشورها و به تبع آن در این کنفرانس امنیتی شده است.
هرچند ترامپ شخصا در مونیخ حضور ندارد، اما سیاست‌های غیرقابل پیش‌بینی او در هفته‌های نخست دوره جدید ریاست‌جمهوری‌اش، به خصوص درباره جنگ اوکراین، کشورهای اروپایی از جمله آلمان را در شرایط دشواری قرار داده است.
واشنگتن پیش‌تر این سیگنال را به کشورهای اروپایی داده بود که می‌خواهد بخش بزرگی از بار مالی و نظامی مرتبط با جنگ روسیه علیه اوکراین را به اروپا واگذار کند.
ترامپ در کارزار انتخاباتی خود مدعی شده بود که در صورت پیروزی، می‌تواند جنگ در اوکراین را "در عرض یک روز" پایان دهد. اما پس از روی کار آمدن، مواضع مشخصی در این زمینه اتخاذ نکرد تا این‌که روز چهارشنبه ۱۲ فوریه (۲۴ بهمن) ابتدا با ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، و سپس با ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، گفت‌وگو کرد و چارچوبی برای توافقی ارائه داد که هدف آن پایان دادن به جنگ بود.
در عین حال، جزئیات طرح ترامپ که از کاخ سفید به بیرون درز کرد، در اروپا با استقبال مواجه نشد. نگرانی اصلی این است که آمریکا قصد دارد توافق خود با روسیه را بدون در نظر گرفتن شرکای اروپایی ناتو، اتحادیه اروپا و به‌ویژه خود اوکراین، به نتیجه برساند.
پیام‌های ضدونقیض درباره عضویت اوکراین در ناتو
بر اساس اطلاعات اولیه‌ای که از واشنگتن به بیرون درز کرده است، کی‌یف باید از پیگیری عضویت در ناتو صرف‌نظر کند و برخی از مناطقی را که از سال ۲۰۱۴ – سال الحاق کریمه و جدایی‌طلبی مناطق دونباس – تحت کنترل روسیه درآمده‌اند، واگذار کند. علاوه بر این، هزینه نظارت بر آتش‌بس احتمالی نیز باید بر عهده اروپایی‌ها باشد. به عبارت دیگر، ایالات متحده در آستانه کنفرانس امنیتی مونیخ در حال ارسال این پیام است که قصد دارد اوکراین را به‌طور گسترده به اروپا واگذار کند و مسئولیت مالی و نظامی اصلی را بر عهده اروپایی‌ها بگذارد.
بیشتر بخوانید: حملات جدید روسیه به اوکراین و پیشنهاد زلنسکی برای "تبادل مناطق"
پس از حمله روسیه به اوکراین، جو بایدن، رئیسجمهور پیشین ایالات متحده، بیش از ۲۰ هزار نیروی نظامی تکمیلی را به اروپا اعزام کرد که تعداد نیروهای آمریکایی مستقر در این قاره را به بیش از ۱۰۰ هزار نفر رساند.
در رویدادی غیرمنتظره، ترامپ عصر پنجشنبه ۱۳ فوریه (۲۵ بهمن) تلاش کرد تا از شدت انتقادات به طرح خود درباره اوکراین بکاهد. در حالی که اولاف شولتس، صدراعظم آلمان، نسبت به یک "صلح تحمیلی" هشدار داده بود، ترامپ اعلام کرد که روز جمعه، هم‌زمان با کنفرانس امنیتی مونیخ، نمایندگانی از آمریکا و روسیه با یکدیگر دیدار خواهند کرد – و "اوکراین نیز، ضمنا، دعوت شده است." با این حال، اطلاعاتی درباره جزئیات این دیدار تا کنون از سوی کاخ سفید منتشر نشده است.
این در حالی است که مواضع ایالات متحده درباره عضویت اوکراین در ناتو همچنان مبهم است. از سویی معاون نماینده ویژه ترامپ در امور اوکراین، در مصاحبه‌ای با رویترز گفته که "در حال حاضر، این موضوع هنوز روی میز است". از دیگر سو، پیت هگست، وزیر دفاع ایالات متحده، که پیش‌تر تاکید کرده بود "عضویت اوکراین در ناتو بخشی از راه‌حل پایان جنگ نیست"، روز پنجشنبه موضع خود را تعدیل کرد و گفت: «در مذاکرات، همه گزینه‌ها همچنان روی میز است.»
همچنین جِی‌دی ونس، معاون رئیسجمهور آمریکا، نیز در مصاحبه‌ای با وال استریت ژورنال از "ابزارهای اقتصادی و البته فشارهای نظامی" نام برد که آمریکا می‌تواند علیه پوتین اعمال کند.
نگرانی از دخالت ایالات متحده در تحولات اروپا
با این حال به نظر می‌رسد که اظهارات معاون ترامپ درخصوص احتمال استفاده آمریکا از "ابزارهای اقتصادی و البته فشارهای نظامی علیه پوتین" تاثیری در کاهش نگرانی‌های اروپا نداشته است. فریدریش مرتس، رهبر حزب دموکرات مسیحی (CDU) آلمان و نامزد صدراعظمی در انتخابات پیش‌روی این کشور پیش از این گفته بود که "ونس در کنفرانس امنیتی مونیخ پیامی بی‌نهایت سختگیرانه به اروپایی‌ها خواهد داد."
بیشتر بخوانید: صلح اوکراین به هر قیمتی؟ انتقاد متحدان ناتو از رویکرد ترامپ
در همین راستا وال استریت ژورنال گزارش داده که ونس قصد دارد به سیاست‌مداران آلمانی توصیه کند که با همه احزاب، از جمله حزب راست‌گرای آلترناتیو برای آلمان (AfD)، که بخش‌هایی از آن از سوی سازمان اطلاعات داخلی آلمان به‌عنوان راست‌گرای افراطی دسته‌بندی شده است، همکاری کنند.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
از دیگر سو طبق اعلام دفتر ریاست‌جمهوری آلمان، اشتاین‌مایر، رئیسجمهور آلمان پیش از آغاز رسمی کنفرانس امنیتی مونیخ، با جِی‌دی ونس، معاون رئیسجمهور آمریکا، دیدار و گفت‌وگو کرده است. در این نشست، آنالنا بربوک، وزیر امور خارجه، و ولفگانگ اشمیت، رئیس دفتر صدراعظم نیز حضور داشتند.
با این حال، اظهارات اخیر ونس مبنی بر این که ایالات متحده در صورت لزوم، چنانچه پوتین حاضر به پذیرش توافق صلح نباشد "آماده اعمال فشار نظامی بر روسیه خواهد بود" همچنان برای اروپا مبهم است. به نظر می‌رسد حتی این اظهارات ونس که گفته بود برای واشنگتن، "حفظ حاکمیت بلندمدت اوکراین اهمیت زیادی دارد."، نتوانسته نگرانی مقامات اروپا را کاهش دهد.
این نگرانی تا حدی گسترده است که نوربرت روتگن، سیاستمدار حوزه سیاست خارجی از حزب دموکرات مسیحی (CDU)، تصمیم احتمالی ایالات متحده در خصوص خروج نیروهای آمریکایی از اروپا را "تغییر اساسی استراتژی آمریکا در قبال اروپا" خوانده است.