کرزی از کانگرس امریکا خواست سوزاندن قرآن را محکوم کند

دفتر ریاست جمهوری افغانستان در بیانیهای گفت حامد کرزی در دیداری که با کارل آیکن بیری، سفیر ایالات متحده و جنرال دیوید پتریوس، فرمانده کل نیروهای ناتو در کابل داشت، از کانگرس امریکا خواست که سوزاندن قرآن را محکوم کرده و مانع تکرار آن گردد.

تظاهرات علیه سوزاندن قرآن کریم در ایالات متحده امریکا، برای سومین روز در افغانستان ادامه یافت. روز یک شنبه در جریان این تظاهرات در ولایت قندهار دو پولیس کشته شدند و چندین تن دیگر زخم برداشتند. به باور تحلیلگران، شورشیان از چنین اعمالی استفاده میکنند.

احمد ولی کرزی، رییس شورای ولایتی قندهار به خبرگزاری رویترز گفت: «معلوماتی که من دارم این است که دو پولیس کشته شده اند و 20 تن دیگر به شمول پولیس، تظاهرکننده و مردم ملکی، زخمی گردیده اند».

در ادامه تظاهرات و حمله مرگبار بر دفتر سازمان ملل متحد در مزار شریف به روز جمعه، روز شنبه قندهار شاهد تظاهرات مردم علیه سوزاندن قرآنکریم بود. روز یک شنبه نیز صدها تن از مردم در نقاط مختلف قندهار به جادهها ریخته دست به تظاهرات زدند. این تظاهرات در اعتراض به سوختاندن یک جلد قرآن توسط تری جونز، یک کشیش امریکایی است که یک ماه قبل صورت گرفت.

زمری بشری، سخنگوی وزارت داخله به خبرگزاری فرانس پرس گفت یک بوتل گاز در یک غرفه پولیس ترافیک در شهر قندهار که توسط تظاهرکنندگان به آتش کشیده شده بود، منفجر گردید. سخنگوی والی قندهار گفت در اثر انفجار بوتل گاز 14 تن به شمول کودکان زخمی گردیدند.

اما عبدالقیوم پخلا، رییس صحت عامه قندهار گفت در این انفجار یک تن کشته شده و 18 تن دیگر زخمی گردیده اند. هنوز واضح نیست که فرد کشته شده شامل دو پولیس کشته شده است یا نه. روز گذشته نیز ده تن در این شهر کشته شده و بیش از 80 تن دیگر زخمی گردیدند.

دستهای بیرونی؟

روز جمعه تظاهرکنندگان بر دفتر ملل متحد در شهر مزار شریف حمله کردند و هفت کارمند آن را کشتند. سازمان ملل و مقامهای افغان گفتند شورشیان عامل این حادثه اند.

سید احمد نجیب محمود، استاد دانشکده حقوق دانشگاه کابل معتقد است که دستهای بیرونی در این خشونتها دخیل اند. او میگوید: «بدون تردید سازمانهای استخباراتی منطقهای در هر ثانیه از افغانستان فروگذاشت نمیکنند و از هر فرصتی استفاده میکنند».

محمود به این باور است که برعلاوه مشکلات اقتصادی و فساد اداری که نارضایتیهایی را به وجود آورده است، کشتار مردم ملکی در حملات نیز به تحریک مردم منجر میشود.

چالشی در برابر انتقال مسوولیتها؟

حوادث اخیر در وقت حساسی اتفاق میافتد. حدود دو هفته پیش حامد کرزی اعلام کرد که مسوولیتهای شش منطقه در ابتدا به نیروهای افغانستان واگذار میشود. مزار شریف یکی از این مناطق است.

محمود میگوید: «هرچند دولت افغانستان علاقمند این است که امنیت و کنترول اوضاع را خود به دست گیرد، ولی حوادث اخیر نشان داد که یک حرکت عادی غیرنظامی چقدر میتواند دولت را آسیب پذیر بسازد. در این صورت اگر نیروهای خارجی در کنار دولت افغانستان قرار نداشته باشند، امکاناتی وجود دارد که بسیاری از مناطق از کنترول دولت خارج گردند».

اما مقامهای حکومتی میگویند چنین ناآرامیهایی مانع روند انتقال مسوولیتهای امینتی نمیشود. سیامک هروی، یکی از سخنگویان رییس جمهور کرزی میگوید: «مساله انتقال مسوولیتها یک روند جداگانه است. در هر جامعه ممکن مظاهرات خشونت آمیز گردد. در بسیاری از کشورها این اتفاقها افتاده است و خشونت و دهشت افگنی در افغانستان هم یک معضله است، ولی هیچ ربطی به انتقال مسوولیتها ندارد و انتقال مسوولیتها روندی است که تکمیل خواهد شد».

با وجود این، تحلیلگران میگویند تداوم اعتراضهای خشونتبار میتواند فرصتی را برای گروههای شورشی مساعد سازد. محمود میگوید اگر به این توجه جدی نشود، «دشمن میتواند از آن استفاده اعظمی کند». اما هروی میگوید حکومت برای جلوگیری از احتجاجها تدابیر لازم را روی دست گرفته است.

«بهای خشونت را مردم میپردازند»

حمله بر دفتر ملل متحد و قتل کارمندانش، در بیرون از افغانستان نیز بازتاب گسترده داشت. برخی رسانهها در کشورهای اروپایی، با دید انتقادی به این مساله واکنش نشان دادند.

روزنامه محافظه کار «آفتن پوستن» چاپ اسلو، پایتخت ناوری، کشتار کارمندان سازمان ملل را «خشونت نامردانه و کاملا مردود» در برابر انسانهایی دانست که زندگی خود را برای افغانستان باثبات و امن قربانی کردند. به نوشته روزنامه «آفتن پوستن»، «خشونت گران نباید اعمال خود را در پشت پرده عمل یک کشیش مشکوک در فلوریدا پنهان نمایند».

به نوشته این روزنامه، قتل کارمندان ملل متحد ضربهای شدید بر سازمان ملل و همه نهادهایی است که در افغانستان فعالیت دارند. «آفتن پوستن» نوشت: «اگر نهادهای کمک رسان به دلیل وضعیت امنیتی از کمکهای خویش عقب نشینی کنند، این مردم ملکی افغانستان هستند که باید بهای این اعمال را بپردازند».

خبرگزاریها/ عارف فرهمند

(نادیه فضل مطبوعات اروپا را در پیوند با حمله بر دفتر ملل متحد در شهر مزارشریف بررسی کرده و امین بهراد در کابل با نجیب محمود و سیامک هروی گفتگو کرده است.)