کابلِ زخمی، مردمِ خشمگین و اظهار عجز مقام‌ها
۱۳۹۶ بهمن ۹, دوشنبه
در تازه‌ترین مورد پنج مهاجم انتحاری روز دوشنبه بر یک کندک نظامی در نزدیکی اکادمی نظامی مارشال فهیم در غرب کابل حمله کردند. تصاویر نشان می‌دادند که مهاجمان ظاهراَ می‌خواسته اند با گذاشتن زینه از دیوار این اکادمی بالا شوند. وزارت دفاع گفته است که در این حمله ۱۱ تن از سربازان اردو کشته شده و ۱۶ تن دیگر زخم برداشتند.
دانشگاه نظامی مارشال فهیم یکی از مراکز معتبر و عمده آموزش اردوی ملی در کابل است. تحلیلگران می‌گویند ضعف نیروهای امنیتی زمانی بیشتر آشکار می‌شود که تروریستان می‌توانند با خیال راحت بر دیوار این مرکز نظامی، زینه بگذارند تا وارد آن شوند. جنگجویان در این حمله با راکت‌انداز، سلاح‌های ماشین‌دار و واسکت‌های انتحاری مجهز بودند.
این حمله در حالی که صورت گرفت که هنوز زخمی‌های دو رویداد خونین تروریستی در کابل بهبود نیافته و ده‌ها تن از ساکنان شهر کابل برای یافتن اقارب خود در پشت دروازه‌شفاخانه‌های شهر سرگردانند. شفاخانه‌های کابل مملو از زخمی‌های حمله نزدیک به وزارت داخله است. با گذشت دو روز از این حمله خونین، شماری از ساکنان شهر کابل به دنبال اجساد کشته شدگانی‌اند که هیچ اثری از آن‌ها باقی نمانده است.
حکومت هنوز پاسخ قناعت‌بخشی در رابطه به حمله بر هوتل انترکانتیننتال و حمله دو روز قبل نداده است. پرسش اصلی این است که چرا نهادهای امنیتی و استخباراتی نمی‌توانند از حملات مرگبار حتا در امن‌ترین مکان‌های کابل جلوگیری کنند.
منتقدان می‌گویند رسیدن مهاجمان تا هوتل انترکانتیننتال و نزدیکی وزارت داخله، بدون همکاری اشخاص نفوذی در داخل حکومت امکان ندارد و جلو این حملات زمانی گرفته می‌شود که نهادهای استخباراتی به درستی عمل کنند.
مقام‌های امنیتی روز گذشته در یک نشست خبری تاکید کردند که افغانستان «درگیر جنگ منطقوی است» و «در کنار ناکامی‌ها، دست‌آوردهایی نیز داریم.» آن‌ها گفتند که از وقوع حملات احتمالی اطلاع استخباراتی داشتند، اما به دلیل تغییر تاکتیک‌های شورشیان، نتوانستد جلو این حملات را بگیرند. توضیحات این مقام‌ها از خشم و نگرانی مردم نکاسته است.
رئیس جمهور غنی روز دوشنبه در یک کنفرانس مشترک خبری با رئیس جمهور اندونیزیا در ارگ ریاست جمهوری باز هم به حامیان خارجی گروه‌های تروریستی اشارت کرد. او بدون که از کشور مشخصی نام ببرد، گفت: «آن‌ها [طالبان] این بار به فرمایش بادار خود بدون مکث مسئولیت را پذیرفتند تا برای بادار شان زمینه بیرون رفتن از انزوای سیاسی که در آن به سر می‌برد فراهم شود و بادارشان با زور آزمایی در مقابل مردم از این وحشت گسترده برای کسب منافع خود استفاده اعظمی نماید.»
با وجود خشم مردم کابل از آنچه ملایمت حکومت در برابر گروه طالبان می‌خوانند، رئیس جمهور افغانستان یک بار دیگر گفت که وقت انتخاب برای طالبان رسیده است تا آن‌هایی که افغان و مسلمان هستند با مردم خود همراه شوند. او افزود که به زودی در رابطه به اقداماتش برای جلوگیری از حملات انتحاری در کابل به مردم معلومات خواهد داد.
دستانی از درون؟
حملات پرسش برانگیز در روزهای اخیر این گمانه‌زنی‌ها را افزایش داده که ممکن است دستانی در درون حکومت با گروه‌های تروریستی و مهاجمان انتحاری همکاری کنند.
افزایش حملات انتحاری مرگبار اعتماد مردم بر حکومت را کاهش داده است. در میان مردم این آوازه‌ها وجود دارد که «انتحاری‌ها با موترهای شیشه‌سیاه انتقال داده‌می‌شوند.» هرچند هیچ سندی در مورد چنین شایعات وجود ندارد، اما به نظر می‌رسد مردم به سادگی این آوازه‌ها را باور می‌کنند که نتیجه‌اش، کاهش اعتماد مردم به دستگاه‌های دولتی است.
ویس احمد برمک، وزیر داخله افغانستان روز یک شنبه پذیرفت که افراد نفوذی در داخل نظام وجود دارند. آقای برمک گفت: «یک تعداد مزدوران هم هستند در این کشور، آن‌ها فروخته‌شده‌ها هستند و می‌خواهند که متاسفانه تبانی کنند و با دشمن همکاری کنند. ما در صدد گرفتاری آنان هم هستیم، ده‌ها تن شان از آن‌ها گرفتار شده‌اند، از صفوف نیروهای امنیتی، از داخل جامعه و در بین اقشار سیاسی هستند.»
از سوی دیگر احزاب سیاسی حکومت را به «دیکتاتوری» متهم می‌کنند. حزب سیاسی جبهه ملی نوین افغانستان به رهبری انوارالحق احدی روز دوشنبه در یک کنفرانس خبری گفت که قدرت و ثروت در دست یک حلقه خاص در ارگ محصور شده و مردم فراموش شده‌اند.
آقای احدی گفت: «بحران، مملکت شمول است. بحران موجودیت دولت را در خطر انداخته و بحران به حدی رسیده که هیچ کس در امن نیست و حکومت توانمندی حل این مشکل را ندارد و با دیگران نیز این مشکل را در میان نمی‌گذارد.»
پیامد استراتژی جدید ترامپ
تحلیگران مسایل امنیتی می‌گویند حملات اخیر پیامد استراتژی جدید دونالد ترامپ رئیس جمهور ایالات متحده امریکا برای افغانستان و کشورهای جنوب آسیا است. براساس این استراتژی، نیروهای بیشتر امریکایی برای سرکوب گروه‌های تروریستی وارد افغانستان شده اند و تاریخ مشخصی برای خروج امریکا از افغانستان مشخص نشده است.
در این استراتژی از پاکستان خواسته شده تا سران گروه طالبان و سایر گروه‌های تروریستی را از خاکش برون کند. از سوی دیگر امریکا حدود دو میلیارد کمک سالانه‌اش به پاکستان را به حالت تعلیق در آورده و در روزهای اخیر فشارهای بیشتری را بر آن کشور وارد کرده است.
باری عارض، آگاه امور نظامی در گفتگو با دویچه وله گفت: «استراتژی جدید ترامپ برای افغانستان و جنوب آسیا سبب شده که پاکستان و طالبان زیر فشار قرار گیرند. پاکستان در حال حاضر با فشارهای سیاسی و اقتصادی روبرو است.»
رئیس امنیت ملی یا دستگاه استخبارات افغانستان نیز روز گذشته گفت از زمانی که افغانستان تجارت آزاد را از طریق بندر چابهار آغاز کرده، برخی از مناطق شاهراه نیمروز تا قندهار ناامن شده و این ناامنی‌ها رابطه مستقیم بر انزوای سیاسی و اقتصادی پاکستان دارد.
اما مقام‌های پاکستان همواره این ادعاهای جانب افغانستان را رد کرده اند.
عزیز احمد تسل، رئیس نهاد «عدالت و حفاظت از غیرنظامیان» به دویچه وله گفت نیرهای امنیتی و کشفی زمانی می‌توانند جلو حملات خونبار در کابل را بگیرند که پیش از رسیدن مهاجمان انتحاری به داخل شهر، پناهگاه‌های آنان را در اطراف کابل و ولایات دیگر از بین ببرند.
آقای تسل از مخالفین مسلح خواست تا قوانین بشردوستانه را در هنگام جنگ مدنظر گیرند: «خواست ما از مخالفین مسلح دولت این است که در عملکردهای خود پابند اصول اسلامی و بشری باشند. زیرا کشتار غیرنظامیان نه اسلامی است و نه هم بشری.»
ح. همراز