سرنوشت نامعلوم آوارگان روهینگیا پنج سال بعد از فرار
۱۴۰۱ شهریور ۳, پنجشنبه
یان اگلند، دبیر کل شورای پناهندگان ناروی، می گوید که آوارگان روهینگیا در مزدحم‌ترین و بزرگترین اردوگاه پناهجویان جهان در بنگله دیش از انتظار کشیدن برای عملکرد جهان خسته شده اند. او در ادامه می گوید که اگر به زودی راه حلی پیدا نشود، این خطر وجود دارد که آنها هرگز به کشور خود میانمار بازگشت کرده نتوانند.
پنج سال پیش، اردوی میانمار، کشوری با اکثریت بودایی‌ها، حملات خود را علیه اقلیت مسلمان روهینگیا در ایالت راخین این کشور آغاز کرد. در نتیجه آن صدها هزار روهینگیا از منطقه خود فرار کردند. ملل متحد تعقیب و خشونت علیه این اقلیتی دینی را نسل کشی توصیف کرده است.
بنگله دیش امیدوار است این مهاجران به میانمار بازگردند، اما تاکنون چندین تلاش برای بازگشت به میانمار به دلیل نگرانی های امنیتی شکست خورده است. حکومت نظامی میانمار در سال ۱۹۸۳ قانونی را تصویب کرد که براساس آن روهینگیاها تابعیت خود را از دست دادند. شمار زیادی از پناهجویان باور ندارند که در صورت بازگشت، وضعیت آنها بدون داشتن شهروندی میانمار بهبود پیدا کند.
خین ماونگ، یکی از فعالان و ساکن اردوگاه پناهجویان در بنگله دیش به سازمان «رفیوجیز انترنشنل» گفته است: «ما باید علل بحران در میانمار را شناسایی کنیم.» او در ادامه گفته که این آوارگان نمی توانند به مناطقی برگردند که دوباره از آنجاها مجبور به فرار خواهند شد.
براساس نظرسنجی موسسه خیریه "صندوق نجات کودکان"، بسیاری از ساکنان اردوگاه روهینگیایی ها در بنگله دیش در حال حاضر خود را نه خوشحال و نه در امنیت احساس می کنند. یکی از ساکنان اردوگاه به نام محمد به این سازمان گفته است: «ما دیگر توان تحمل این زندگی وحشتناک نداریم.» همچنین کار کودکان و عدم دسترسی به آموزش یکی از چالش های بزرگ برای روهینگیا ها در این اردوگاه است.
بازگشت به میانمار در حال حاضر غیرممکن است
صرف نظر از نگرش مردم میانمار نسبت به روهینگیاها، واضح است که بازگرداندن پناهجویان از بنگله دیش به میانمار در شرایط موجود غیرممکن است. میشل باچلت، کمیسار حقوق بشر سازمان ملل متحد، در بیانیه خود پس از سفر به بنگله دیش در اواسط ماه آگست ۲۰۲۲، به بازگشت روهینگیاها به کشور شان اشاره کرده و با خویشتن داری تأکید کرد: «بازگشت باید همیشه داوطلبانه و با عزت صورت گیرد و تنها در صورتی ممکن است که برای روهینگیاها شرایط امن و پایدار حاکم باشد.»
حکومت وحدت ملی که پس از کودتا به عنوان یک حکومت متقابل حکومت نظامی تشکیل شد، در ماه جون ۲۰۲۱ در بیانیه ای موضع خود را در مورد روهینگیا توضیح داد و در ماه مارچ ۲۰۲۲ مجدداً آن را تأیید کرد. در این بیانیه آمده است: «عرصه سیاست به بازگشت امن، داوطلبانه، شرافتمندانه و پایدار آوارگان روهینگیا و بیجاشدگان داخلی متعهد است.» در این اعلامیه همچنین از تعهد به ارتقای حقوق شهروندی، برابری، فرصت‌های برابر و همچنین تامین عدالت و جبران خسارت سخن گفته شده است.
آنگ کیاو مو، مشاور حکومت وحدت ملی در مصاحبه با دویچه وله گفت که وضعیت در ایالت راخین بهبود نیافته است. او در ادامه می گوید: «شرایط تقریباً مانند سال ۲۰۱۷ است.»
تونی واترز، جامعه شناس و کارشناس میانمار از تایلند نیز می گوید که "بازگشت آوارگان به راخین ممکن نیست. این برای هر کسی که رویدادهای میانمار را دنبال می‌کند واضح است."
میانمار در یک جنگ داخلی قرار دارد، اقتصادش ورشکست شده است. کمبود در همه بخش‌ها احساس می شود. علاوه بر این، در ایالت راخین، اردوی آراکان که شاخه مسلح آراکانی‌ها است، و اردوی میانمار در آتش بس شکننده‌ای در مقابل یکدیگر قرار دارند. در صورت شکست آتش بس، روهینگیایی‌ها مثل همیشه بین این دو جبهه گرفتار می‌مانند.
nk, af (dpa)