پروژه‌های خط آهن؛ واقعگرایانه یا رویای بلندپروازانه طالبان؟
۱۴۰۳ خرداد ۱۰, پنجشنبه
در حاشیه مرز افغانستان با ازبکستان، جایی که خط قطار ازبکستان ناگهان متوقف می‌شود، شمار زیادی از مردان جوان بوجی‌های آرد و گندم را از واگن‌های قطار به لاری‌ها انتقال می‌دهند.
هر روز ۳۵۰۰ تن آرد و ۱۵۰۰ تن گندم در شهر مرزی حیرتان در شمال افغانستان توسط کارگران به لاری‌هایی بار زده می‌شوند که این مواد را از مسیر کوهستانی و جاده‌های ویران شده به سراسر افغانستان می‌رسانند.
کارهای بازسازی در راه آهن فرسوده حیرتان-مزارشریف جریان دارد و مقام‌های اداره طالبان می‌گویند که این راه آهن از ماه جون به بهره برداری سپرده می‌شود.
بیشتر بخوانید: اداره طالبان می‌خواهد با دو کشور دیگر مرکز لوژستکی در هرات ایجاد کند
این مسیر تنها ۷۵ کیلومتر طول دارد و بخش مهمی از بلندپروازی‌های طالبان برای احیای پروژه‌های خطوط راه آهن است.
پروژه راه آهن «ترانس-افغان» که از مدت طولانی به این سو مطرح بوده است، قرار است در امتداد ۷۰۰ کیلومتری، سرانجام سه کشور ازبکستان، افغانستان و پاکستان را به هم وصل کند و مورد حمایت هر سه کشور قرار دارد که گروه‌های کاری نیز تشکیل داده اند.
اندرو گرانثام از مجله « Railway Gazette International» در بریتانیا که مسایل مربوط به سکتور راه آهن را پوشش می‌دهد، به خبرگزاری فرانسه گفت: «بیش از ۱۰۰ سال است که مردم در مورد راه آهن ترانس-افغان صحبت می‌کنند.»
برعلاوه مواد غذایی و دیگر اقلام از روسیه، نفت و سایر اقلام تجارتی از کشورهای آسیای مرکزی و چین به بندر حیرتان می‌رسد و حکومت طالبان امیدوار است که شاهد انتقال این مواد در افغانستان از طریق راه آهن باشد.
محمد شفیق محمود، رئیس اداره راه آهن حکومت طالبان در مزار شریف گفت: «ترانس-افغان تبدیل به کریدور اقتصادی میان آسیای مرکزی و جنوب آسیا خواهد شد.»
صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید!
این یکی از دو پروژه راه آهن است که طالبان به هدف اتصال افغانستان به کشورهای منطقه به پیش می‌برند. افغانستان که دهه‌ها جنگ و فقر را تجربه کرده، هرگز نتوانسته است راه آهن خود را بسازد.
یک خط آهن دیگر به طول ۲۰۰ کیلومتر در جانب دیگر افغانستان قرار است شهر هرات را به ایران وصل کند که در صورت موفقیت، زمینه انتقال اموال صادراتی افغانستان به بندر دریایی، ترکیه و اروپا را فراهم خواهد ساخت.
این پروژه از ۱۵ سال به این سو، یعنی مدت‌ها قبل از تصرف قدرت توسط طالبان، زیر نظر بوده است.
راه آهن سریع‌ترین و ارزان‌ترین مسیر حمل و نقل کالاست و فعلاَ قطارهای مسافربری در افغانستان مطرح بحث نیست.
عبدالسمیع درانی، سخنگوی اداره راه آهن حکومت طالبان، می‌گوید که ساختن راه آهن از طریق افغانستان به پاکستان وقت می‌برد: «براساس برآوردهای فعلی، وقتی که کار واقعی در این پروژه شروع شود، مرحله ساخت و ساز سه تا پنج سال وقت می‌گیرد.»
او به خبرگزاری فرانسه گفت که براساس آمار مقدماتی، این پروژه از چهار تا پنج میلیارد دالر هزینه خواهد برد، اما او در مورد منابع تمویل این پروژه جزئیات مشخص نداد: «ما با شماری از کشورها و نهادهای مالی در گفتگو قرار داریم.»
از زمان تصرف قدرت توسط طالبان، کمک‌های توسعه‌ای به این کشور متوقف شده است و حکومت طالبان از سوی هیچ کشوری به رسمیت شناخته نشده است.
اما کارشناسان این برآوردهای اداره طالبان را واقعگرایانه نمی‌دانند. گرانتام گفت: «ساختن راه آهن به این پیمانه در پنج سال، چنین کاری شدنی نیست.»
او به خبرگزاری فرانسه گفت: «این خیلی بلندپروازانه است.» به گفته او، طالبان برای چنین پروژه‌ای به کمک‌های فنی و مالی خارجی نیاز دارند، اما شرکت‌های غربی به دلیل «مسائل امنیتی و محیط سیاسی» احتمالاً به چنین پروژه‌ای علاقمندی نخواهند داشت.
مطالب ویدیویی را در صفحه یوتیوب ما ببینید!
اما کشورهای آسیای مرکزی مانند ازبکستان و ترکمنستان و همچنین روسیه با اداره طالبان کار می‌کنند و کشورهای دیگر مانند ایران نیز شاید بتوانند کمک فراهم بسازند.
گرانتام از مجله «Railway Gazette International» گفت: «به نظر می‌رسد این پروژه‌ها شروع می‌شوند.» او یادآور شد که پروژه خط آهن هرات به ایران می‌تواند به سرعت راه اندازی شود. او گفت که اگر ایران حمایت کند، این پروژه انجام شدنی است.
رئیس اداره خط آهن حکومت طالبان گفت که یک بخش ۴۷ کیلومتری این خط آهن با هزینه ۵۳ میلیون دالر توسط شرکای ترکی و روسی در ظرف دو سال ساخته خواهد شد.
بیشتر بخوانید: به خط آهن هرات-خواف ده‌ها میلیون افغانی خسارت وارد شده است
درانی گفت که این راه آهن دسترسی افغانستان محاط به خشکه به بندر دریایی را مهیا ساخته و به مسیرهای تجارتی بین‌المللی وصل می‌کند و «تاثیر قابل ملاحظه بر اقتصاد افغانستان خواهد داشت.»
برعلاوه مشکل تمویل مالی، مسایل فنی بزرگ دیگر مانند اندازه ریل راه آهن باید حل گردند. ایران از ریل استندرد اروپایی استفاده می‌کند، ریل راه آهن کشورهای آسیای مرکزی اندازه متفاوت دارد و اندازه ریل راه آهن پاکستان نیز فرق می‌کند.
گرانتام می‌گوید که کار و تصمیم‌گیری روی این که افغانستان از کدام یکی از این سه اندازه متفاوت ریل استفاده کند، یک کار دشوار خواهد بود.
آلبوم عکس از آرشیف:
af/pa (AFP)