يک ربع قرن پس ازانفجار درمقرفرماندهي نيروهاي دريايي امريکا دربيروت

25سال پيش، بتاريخ 23 اکتوبر 1983، ايالات متحدۀ امريکا يکي از سنگين ترين حملات را متحمل شد. دو لاري حامل مواد منفجره اول قرارگاه اصلي نيروي دريايي ايالات متحدۀ امريکا را در بيروت پايتخت لبنان، و پس از چند دقيقه اردوگاه کندک اول قواي پاراشوت فرانسه را در آنجا هدف قرار دادند. اين رويداد نتنها خروج نيرو هاي بين المللي را از آنکشور در پي داشت، که از زمان جنگ لبنان، سال 1982 ببعد در آنجا مستقر بودند، بلکه آغاز درگيري ها ميان ايالات متحدۀ امريکا و گروه هاي اسلاميست هم بشمار ميرود.

صبح زود روز يکشنبه، ساعت شش و نيم، دود غليظي از فاصله هاي دور دست شهر بيروت ديده ميشد. اين دود بر فراز ميدان هوايي بين المللي در حاشيۀ جنوبي پايتخت لبنان بلند ميشد. قبل از آن صداي خفۀ انفجار ها دال بر آن بود که حادثه اي غير معمولي رخ داده است. کمي بعد معلوم شد که قرارگاه اصلي نيروي دريايي ايالات متحدۀ امريکا و چند دقيقه بعد هم اردوگاه کندک اول قواي پاراشوت فرانسه هدف حملات قرار گرفته اند. در زير آوار ساختمان چهار طبقه يي 241 نظامي امريکايي و 58 فرانسوي کشته شدند.

قربانيان و همرديفان شان متعلق به قطعات چندين مليتي بودند که براي تأمين صلح و امنيت به بيروت آمده بودند.

لبنان نتنها سالهاي مديدي درگير جنگ داخلي بود، بلکه برخورد هاي نظامي ميان اسراييل و شاخه فعال جبهۀ آزاديبخش فلسطين در لبنان، هم اين کشور را تحت فشار قرار داده بود. افزون بر آن، پس از تقريباً يک سال جنوب لبنان و بيروت تحت اشغال اسراييل درآمد.

بالاخره تلاش هاي زياد فيليپ حبيب ديپلومات امريکايي براي مذاکرات، در سال 1981 منتج به يک پيمان آتش بس شد. اسراييل و جبهۀ آزاديبخش فلسطين به وي تعهد سپردند که ديگر در آنسوي مرز بر يکدگر حمله نخواهند کرد. اما جبهۀ آزاديبخش فلسطين به حملاتش در جا هاي ديگر ادامه داد. همان بود که اسراييل در سال 1982 قتل شلومو آرگوف سفير خود در لندن را بهانه گرفته تا به لبنان حمله برده و جبهۀ آزاديبخش فلسطين را از آنجا بيرون کند.

پس از آنکه جبهۀ آزاديبخش فلسطين در غرب بيروت تحت محاصرۀ وسيع اسراييليان قرار گرفت، در تابستان سال 1982 حاضر شد آنجا را ترک کند، به شرطي که قطعات چندين مليتي امنيت آنها را تأمين کنند. همان بود که نيروهاي امريکايي، فرانسوي و ايتاليايي به آنجا فرستاده شدند و جبهۀ آزاديبخش فلسطين در پايان ماه آگست سال 1982 بيروت را از طريق بحر ترک کرد. کمي بعد تر قطعات خارجي هم از بيروت بيرون رفتند.

رونالد ريگن رييس جمهور آنزمان ايالات متحدۀ امريکا هم اظهار خرسندي کرد: "يک لبنان با ثبات و دوباره زنده، پيش شرط همه اميد هاي ما براي صلح در منطقه است. مردم لبنان مستحق آن اند که در نتيجۀ تلاش هاي وسيع جامعۀ بين المللي، کابوس سالهاي اخير شان به طلوع خورشيد اميدواري ها مبدل گردد."

بيرون رفتن جبهۀ آزاديبخش فلسطين نه آرامش و نه امنيت را به بيروت ببار آورد. هنوز دو هفته نگذشته بود که بشير الجميل رييس جمهور منتخب لبنان قرباني يک حمله با بمب گرديد. متعاقب آن کشتار جمعي در صبرا و شتيلا، اردوگاه فلسطينيان، آغاز شد.

رونالد ريگن رييس جمهور ايالات متحدۀ امريکا تصميم گرفت که نيرو هاي چند مليتي را دوباره به بيروت بفرستد، البته نه براي يک مأموريت جنگي، بلکه زير نام "قطعات حافظ صلح".

وزير دفاع ايالات متحدۀ امريکا، کسپار واينبرگر، با اين طرح موافق نبود. او ميگفت که اين قطعات در يکي از خطرناکترين نقاط شرق ميانه و جهان هدف قرار ميگيرند، بدون اينکه بتوانند از خود دفاع کنند.

واشنگتن يقين کامل داشت که عاملان سوءقصد 23 اکتوبر از صفوف جنبش نو بنياد حزب الله اند. حزب الله به کمک ايران و سوريه به جنگ مسلحانه عليه اسراييل و متحدانش آغاز کرده بود. به اساس گزارش هاي تاکنون غير موثق، محتشمي سفير ايران در دمشق در طرح اين حمله دست داشت. همچنان گفته شده بود که لاري هاي حامل مواد منفجره به کمک ايران مجهز شده بودند. مقدار 5400 کيلوگرام مواد منفجره تنها در حمله بر قرارگاه نيروي دريايي ايالات متحدۀ بکار برده شده بود.

پس از جنگ ويتنام اين سنگين ترين حمله بر نيرو هاي امريکايي بود.