نشست سوم دوحه؛ با حضور طالبان و بدون زنان
۱۴۰۳ تیر ۵, سه‌شنبه
قرار است نشست سوم دوحه برای دو روز به تاریخ ۳۰ جون و اول جولای در دوحه پایتخت قطر برگزار شود و در آن نمایندگان ویژه ۲۵ کشور شرکت می‌کنند.
صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید!
سازمان ملل متحد گفته است که یکی از اهداف این نشست، «ترغیب اداره دوفاکتوی طالبان به تعامل با جامعه بین‌المللی با یک رویکرد هماهنگ‌شده و ساختارمند برای منفعت مردم افغانستان است.»
روزا اوتونبایوا، رئیس هیئت معاونت سازمان ملل متحد در افغانستان «یوناما» گفته است که زمینه اولین نشست رو در روی طالبان و نماینده ویژه کشورها در نشست سوم دوحه فراهم خواهد شد و آنان در مورد تمام موضوعات مهم به شمول تجارت، بانکداری و مبارزه با مواد مخدر بحث خواهند کرد.
نشست دو روزه دوحه توسط روزماری دیکارلو، معاون دبیرکل سازمان ملل متحد در امور سیاسی و صلح رهبری می‌شود و در آن نمایندگان حدود ۳۰ کشور و سازمان بین‌المللی دعوت شده اند.
معاون دبیرکل ملل متحد در مورد هدف این نشست گفته است: «هدف نهایی این روند افغانستانی است که با خود و دیگران در صلح باشد، به صورت کامل در جامعه جهانی ادغام شود و به تعهدات بین‌المللی خود به شمول تعهدات در قبال حقوق بشر به ویژه حقوق زنان و دختران عمل نماید.»
این مقام ملل متحد گفته است که در نشست سوم دوحه در باره چالش‌های مختلفی که مردم افغانستان، همسایگان این کشور، منطقه و جهان با آن روبرو هستند، بحث خواهد شد.
در بیانیه آمده است که در این نشست راه‌هایی برای تعامل با مقامات حاکم برای نفع بردن افغان‌ها جستجو خواهد شد.
در سه سال گذشته دوبار نشست دوحه برگزار شده و نمایندگان ویژه کشورها در مورد مبارزه با تروریسم و مواد مخدر، تامین حقوق زنان، تشکیل حکومت فراگیر و کمک‌های بشردوستانه برای رسیدگی به بحران گرسنگی در افغانستان بحث کرده اند.
طالبان که با خروج نیروهای ایالات متحده و ناتو در اگست ۲۰۲۱ قدرت را به دست گرفتند، هنوز از سوی هیچ کشور به عنوان حکومت افغانستان به رسمیت شناخته نشده اند.
ملل متحد در تلاش تعیین یک نماینده ویژه برای پیشبرد تعامل با اداره طالبان است. دبیرکل ملل متحد در نشست قبلی دوحه گفته بود که مشورت‌ها را برای تعیین یک نماینده ویژه شروع می‌کند و احتمالاً این مساله نیز شامل آجندای این نشست باشد.
طالبان شرکت می‌کنند
طالبان گفته اند که ذبیح الله مجاهد سخنگوی اداره این گروه ریاست هیئت شان در نشست سوم دوحه را به عهده خواهد داشت. قهار بلخی سخنگوی وزارت خارجه طالبان در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «حسب هدایت رهبری امارت اسلامی افغانستان، هیأت امارت اسلامی به ریاست مولوی ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی مرکزی ا.ا. در نشست آیندهٔ دوحه اشتراک خواهد نمود.»
طالبان در نشست‌های اول و دوم دوحه شرکت نکردند؛ زیرا آن‌ها استدلال می‌کردند که تنها هیئت این گروه باید از افغانستان نمایندگی کند، ولی ملل متحد آن را نمی‌پذیرفت. ملل متحد گفته بود که طالبان برای شرکت در نشست دوم دوحه «شرایط غیرقابل قبول» داشتند.
وزارت خارجه طالبان اما با نشر بیانیه‌ای گفته است که در نشست سوم دوحه شرکت می‌کند. در این بیانیه آمده است که ملل متحد در دو ماه اخیر آجندا و ترکیب نشست سوم دوحه را با طالبان شریک کرده است.
در بیانیه وزارت خارجه طالبان آمده است: «امارت اسلامی در اصول تصمیم به اشتراک در نشست آینده دوحه اتخاذ نموده است.»
انتقادهای گسترده از عدم حضور زنان در این نشست
با توجه به این واقعیت که افغانستان زیر کنترول طالبان «بدترین بحران حقوق زنان» در سطح جهان را تجربه می‌کند، دعوت نشدن زنان توسط ملل متحد برای حضور در نشست دوحه انتقادهای گسترده را برانگیخته است.
شبنم صالحی، کمیشنر پیشین کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان به دویچه وله گفت نشست سوم دوحه بدون حضور و اشتراک زنان افغان «بی‌نتیجه» خواهد بود. او این رویکرد ملل متحد با طالبان را «اشتباه» خواند.
داکتر فیض الله جلال استاد دانشگاه کابل نیز در گفتگو با دویچه وله از دعوت نشدن زنان در نشست سوم دوحه به شدت انتقاد کرد. او گفت: «حذف حقوق بشر و زنان از نشست سوم دوحه یک اشتباه استراتژیک است و اعتبار سازمان ملل متحد را لکه‌دار می‌سازد.»
شهرزاد اکبر فعال حقوق بشر و رئیس نهاد حقوق بشری رواداری در صفحه ایکس از این تصمیم ملل متحد به شدت انتقاد کرده است: «واقعاً مایه شرمساری است که سازمان ملل متحد... تصمیم می‌گیرد که زنان افغان را از یک نشست بین المللی درباره افغانستان حذف کند. دوحه ۳ برای میلیون‌ها دختری که از تحصیل محروم هستند، چه خواهد کرد؟»
تیرانا حسن، رئیس اجرایی دیده‌بان حقوق بشر، در مورد نشست سوم دوحه گفته است که حذف زنان از حضور در این نشست «خطر مشروعیت بخشیدن به بدرفتاری‌های طالبان و آسیب جبران‌ناپذیر به اعتبار سازمان ملل متحد به عنوان مدافع حقوق زنان و مشارکت معنادار زنان را در پی دارد.»
اگنس کالامار، دبیرکل عفو بین‌الملل درباره نشست سوم دوحه گفت: «به حاشیه بردن بحث‌های انتقادی درباره حقوق بشر غیرقابل قبول است.»
همچنین رینا امیری، نماینده ویژه ایالات متحده در امور حقوق بشر و زنان افغانستان در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «هیچ راه حلی برای رسیدگی به چالش‌های صلح، امنیت و ثبات بدون حضور زنان افغان در بحث‌های مربوط به آینده افغانستان وجود ندارد.»
جریان‌ها و نهادهای مختلف حمایت از حقوق زنان در روزهای اخیر از دعوت نشدن زنان در نشست سوم دوحه انتقاد کرده و کمپاین‌های آنلاین را برای مخالفت با این نشست به راه انداخته اند.
دیدار با زنان و جامعه مدنی یک روز بعد از نشست
با افزایش انتقادها، ملل متحد تلاش کرده است نگرانی‌ها در مورد عدم دعوت از زنان در این نشست را کاهش دهد و روز سه شنبه اعلام کرد که با نمایندگان جامعه مدنی به شمول زنان یک روز بعد از این نشست دیدار می‌شود.
استفان دوشاری، سخنگوی ملل متحد گفته است که این کنفرانس یک نشست واحد نه، بلکه «بخشی از یک روند است» که زنان و جامعه مدنی نیز در آن سهم دارند. او گفته است: «حقوق بشر و حقوق زنان و دختران به طور برجسته در همه بحث‌ها، مطمئناَ از جانب ملل متحد، مطرح خواهد شد.»
مطالب ویدیویی را در صفحه یوتیوب ما ببینید!
ملل متحد در اعلامیه‌ای که به تاریخ ۲۵ جولای نشر کرد، گفته است که معاون دبیرکل این سازمان و نمایندگان ویژه کشورها یک روز بعد از ختم این نشست به تاریخ دوم جولای با نمایندگان جامعه مدنی افغانستان به شمول فعالان حقوق زن و حقوق بشر دیدار می‌کنند.